Μαθαίνοντας από τα λάθη

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Εάν μέτρο για την εύρυθμη ή αποτελεσματική λειτουργία ενός μηχανισμού είναι η δοκιμασία του υπό ακραίες συνθήκες, τότε όσα συνέβησαν πέρυσι στο Μάτι, μέσα σε λιγότερο από 2,5 ώρες, αποτυπώνουν την αποτυχία ενός κράτους.

Αποτυπώνουν, δηλαδή, τη συνολική αποτυχία του συστήματος πολιτικής προστασίας που έχει θεσπίσει η ελληνική πολιτεία και όχι μόνον τις όποιες ευθύνες αναλογούν σε επιμέρους πρόσωπα-πρωταγωνιστές αυτής της τραγωδίας, όπως αυτά περιγράφονται στο πρόσφατο εισαγγελικό πόρισμα.

Υπό αυτό το πρίσμα, όσο πρόσφορο κι αν εμφανίζεται το έδαφος για «καταλογισμό ευθυνών», το κύριο ζητούμενο από τη διαχείριση αυτής της υπόθεσης οφείλει να είναι η άντληση διδαγμάτων για την αποτροπή ενδεχόμενης επανάληψης ενός αντίστοιχου φαινομένου στο μέλλον.

Η έκθεση που συνέταξε και δημοσιοποίησε πρόσφατα η Ανεξάρτητη Επιτροπή διαχείρισης πυρκαγιών δασών και υπαίθρου είναι προφανώς χρήσιμη προς αυτή την κατεύθυνση αλλά, φευ, δεν αρκεί.

Δεν αρκεί, διότι όσο πλήρης, άρτια ή ενδελεχής κι αν είναι, αδυνατεί να περιγράψει ένα σύστημα εντός του οποίου άνθρωποι οι οποίοι είχαν καταφύγει στις παραλίες για να σωθούν από την πύρινη λαίλαπα «είχαν φθάσει στο σημείο να τηλεφωνήσουν σε πολιτικούς, προκειμένου να επικοινωνήσουν οι ίδιοι με το λιμενικό και να έρθουν να τους μαζέψουν», όπως υποστήριξε πρόσφατα ο καθηγητής φυσικών καταστροφών του Πολυτεχνείου Κρήτης, Κ. Συνολάκης.

Εάν η συνολική αστοχία του συστήματος πολιτικής προστασίας δεν αντικατοπτρίζεται πρωτίστως από τα 100 θύματα αυτής της τραγωδίας αλλά και από περιστατικά αυτού του είδους, τότε τι άλλο είναι απαραίτητο, ώστε να αντιληφθούμε πως το σύστημα ήταν και παραμένει αποτυχημένο, καθώς βαδίζουμε προς την επόμενη αντιπυρική περίοδο;

Παντελής έλλειψη συντονισμού και έγκαιρης επέμβασης, έλλειψη εναέριων και επίγειων μέσων, αδυναμία επεξεργασίας πληροφοριών και προώθησης σχεδίου εκκένωσης καθώς και χρονίζοντα ζητήματα χωροταξίας, όπως και πολλά άλλα, βρέθηκαν στο επίκεντρο της τραγωδίας στο Μάτι.

Αυτά ή και άλλα αντίστοιχα «θέματα» μπορούν να βρεθούν ξανά «μπροστά μας», εάν η ελληνική πολιτεία παραμείνει κωφή έναντι τόσο του εισαγγελικού πορίσματος, όσο και της έκθεσης της Ανεξάρτητης Επιτροπής και περιοριστεί, απλώς, στον καταλογισμό ευθυνών.

Ο δε χρόνος είναι πλέον ελάχιστος και άκρως επιβαρημένος από τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις, ωθώντας τη χώρα να βαδίσει ξανά ξυπόλητη προς τα «αγκάθια» ακόμη ενός καλοκαιριού.

Τα συμπεράσματα του εκ 293 σελίδων πορίσματος της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθήνας για την πυρκαγιά στο Μάτι καθώς και η Έκθεση της Ανεξάρτητης Επιτροπής που έχει συσταθεί για την ανάλυση των υποκείμενων αιτιών και τη διερεύνηση των προοπτικών διαχείρισης των μελλοντικών πυρκαγιών δασών και υπαίθρου στην Ελλάδα, οφείλουν να αντικατοπτριστούν σε έργα και πράξεις.

Στη θεσμοθέτηση διαδικασιών, στην προμήθεια εξοπλισμού, στην εκπαίδευση και στον συντονισμό πολιτών και πολιτείας, με στόχο την έγκαιρη αντιμετώπιση αυτής της μάστιγας με την οποία είναι αντιμέτωπη η χώρα μας κάθε καλοκαίρι.

Αποτελεί, δε, το συγκεκριμένο πεδίο δράσης, τόπο σαφώς υπέρτερο τυχόν δημοσιονομικών περιορισμών ή δυνατοτήτων.

Η ενοικίαση με τη μορφή leasing ή ακόμη και η εσπευσμένη αγορά πυροσβεστικών αεροσκαφών, για παράδειγμα, δεν είναι δυνατόν να προσκρούουν σε δημοσιονομικούς περιορισμούς ενώ εξελίσσονται ομαλά άλλα «θετικά μέτρα», εκ μέρους της κυβέρνησης.

Εντέλει, ας δείξουμε ότι κάτι μάθαμε σε αυτόν τον τόπο μετά από μία τέτοια τραγωδία, όπως η περυσινή στο Μάτι.