Το ευρωπαϊκό αυτονόητο

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Η σθεναρή καταδίκη των συνεχιζόμενων παράνομων δράσεων της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο Πέλαγος που εξέφρασε χθες το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συνιστά ένα ιδιαίτερα θετικό πρώτο βήμα αλλά δεν παύει να αποτελεί το ευρωπαϊκό… αυτονόητο.

Όταν τα κυριαρχικά δικαιώματα δυο κρατών μελών της ΕΕ απειλούνται ευθέως από μία τρίτη χώρα, καθ’ υπέρβαση της διεθνούς νομιμότητας, η οποία μάλιστα βρίσκεται σε προενταξιακό στάδιο, η πολιτική καταδίκη των πράξεών της αποτελεί το απολύτως ελάχιστο στο οποίο θα μπορούσαν να προχωρήσουν οι ηγέτες αυτής της υπερεθνικής οντότητας.

Όμως, αυτή είναι σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση.  

Υπό το πρίσμα αυτό, ο φίλτατος κ.Α. Τσίπρας είχε απόλυτο δίκιο να επισημάνει χθες, προσερχόμενος στην Σύνοδο Κορυφής, ότι «χρειαζόμαστε μια ισχυρή Ευρωπαϊκή Ένωση που να είναι ένας ισχυρότατος περιφερειακός και διεθνής παίκτης. Και αυτό συνεπάγεται τη στήριξη όλων των κρατών - μελών ενάντια σε παραβιάσεις από τρίτες χώρες».

Αυτό, όμως, κατά τα φαινόμενα, παραμένει ζητούμενο και θα διατηρηθεί ως τέτοιο τουλάχιστον έως ότου υπάρξει η πολιτική βούληση εκ μέρους των κρατών μελών για την μετεξέλιξη του –κατά κύριο λόγο- χαλαρού οικονομικού μορφώματος που αποτελεί σήμερα η ΕΕ, σε έναν υπερεθνικό φορέα με κοινή εξωτερική και αμυντική πολιτική.

Όσο απόμακρο κι αν εμφανίζεται αυτό το ζητούμενο, ένας υπερεθνικός φορέας της μορφής που έχει σήμερα η ΕΕ, ο οποίος δεν μπορεί να  εγγυηθεί την ασφάλεια των συνόρων του και άρα των κρατών μελών του, φαντάζει ως κενό γράμμα στις συνειδήσεις των λαών που τον απαρτίζουν.

Μπορεί σήμερα η Ελλάδα να υπολογίζει βασίμως σε έμπρακτη ευρωπαϊκή στήριξη στην απευκταία περίπτωση ενός θερμού επεισοδίου με την γείτονα Τουρκία;

Ενισχύεται, έστω, ο ελληνικός αμυντικός προϋπολογισμός από κοινοτικά κονδύλια, στο πλαίσιο της πολύ-διακηρυγμένης φύλαξης των «ευρωπαϊκών συνόρων» από τη χώρα μας;

Οι απαντήσεις σε αμφότερα τα ερωτήματα είναι προφανείς και βρίσκονται στο επίκεντρο του σκεπτικισμού που επικρατεί σήμερα, τόσο στη χώρα μας όσο και σε σειρά άλλων κρατών μελών, αναφορικά με τον ρόλο και την υπόσταση της ΕΕ.

Από τη Συνθήκη Άνθρακα και Χάλυβα έως την Ευρωπαϊκή Ένωση, με τη μορφή που την γνωρίζουμε σήμερα, το κυρίαρχο σκεπτικό δημιουργίας ενός υπερεθνικού ευρωπαϊκού φορέα ήταν η αποτροπή ενός νέου πολέμου στα εδάφη της Γηραιάς Ηπείρου.

Ως εργαλείο χρησιμοποιήθηκε η σύσφιξη των οικονομικών δεσμών των κρατών που απαρτίζουν αυτήν την οντότητα και η μέθοδος αυτή εξυπηρέτησε κατά τρόπο επιτυχημένο την εμπέδωση των κοινών ευρωπαϊκών αρχών και αξιών.

Πλέον, δεν αρκεί.

Η Ευρώπη του 2018 δεν είναι εκείνη της δεκαετίας του 1950 και όσοι κρατούν τα ηνία της, εάν μπορεί να υποτεθεί ότι ανταποκρίνεται κάποιος στα χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου ρόλου,  οφείλουν να αναλάβουν τις ευθύνες τους.

Όταν μία χώρα όπως η Τουρκία αμφισβητεί ευθέως, δια στόματος Τσαβούσογλου, τα ελληνικά θαλάσσια σύνορα και συνάμα εκείνα της Κύπρου επί της ΑΟΖ της, η ΕΕ οφείλει να μην περιορίζεται σε μία φραστική καταδίκη των τουρκικών ενεργειών της,  μέσω ενός κοινού ανακοινωθέντος των ηγετών της.

Απαιτούνται μέτρα και πυγμή.

Εάν υπήρχε αντίστοιχη προθυμία επιβολής, έστω εμπορικών ή οικονομικών κυρώσεων, όπως εκείνων που έλαβε η ΕΕ έναντι της Ρωσίας, ίσως η οντότητα που ακούει στο όνομα ΕΕ αποκτούσε μεγαλύτερο νόημα για τους λαούς της Ευρώπης και βεβαίως τον ελληνικό.

Ακόμη κι αν χρειαζόταν να αποκτήσει– επιτέλους- η ΕΕ πολιτική επί του μεταναστευτικού ζητήματος και να μην επαφιόταν στην Τουρκία για την άσκησή της…