Το λάθος της Morgan Stanley

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Έρευνες επί της αγοραστικής δύναμης και της αποταμιευτικής ικανότητας των νοικοκυριών, όπως αυτή που διενήργησε πρόσφατα ο χρηματοπιστωτικός οίκος Morgan Stanley -και είδε το φως της δημοσιότητας χθες- είναι, προφανώς, πάντοτε χρήσιμες.

Είναι ακόμη χρησιμότερες, δε, υπό τις παρούσες συνθήκες καταβαράθρωσης των εισοδημάτων και απαξίωσης των παντός είδους στοιχείων ενεργητικού, που θα μπορούσε να διαθέτει ένα μέσο νοικοκυριό στην Ελλάδα.

Όσο προφανείς κι αν είναι οι απαντήσεις στα ερωτήματα που σχετίζονται με την αγοραστική ικανότητα του πολίτη αυτής της χώρας ή τη δυνατότητά του να αποταμιεύει, ενώ η Ελλάδα διανύει μακροχρόνια ύφεση και κατέχει το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στην Ευρώπη, η διεξαγωγή μιας έρευνας, κατά τρόπο στοιχειωδώς επιστημονικό, προσφέρει -τουλάχιστον- απτά και άμεσα συγκρίσιμα στοιχεία.

Φερειπείν, αν και οι περισσότεροι εξ ημών γνωρίζουμε από πρώτο χέρι, από τον κοινωνικό μας περίγυρο ή από τα κοινωνικά ερεθίσματα που καθημερινά δεχόμαστε, την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η συντριπτική  πλειονότητα των ελληνικών νοικοκυριών, είναι ασφαλώς χρήσιμο για την καθημερινή μας «ανάλυση των πραγμάτων» να γνωρίζουμε ορισμένα από τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε αυτή η έρευνα.

Όπως για παράδειγμα, ότι σχεδόν τα δύο τρίτα όσων ερωτήθηκαν, απάντησαν πως έχουν λίγα χρήματα στο τέλος του μήνα και αφού έχουν πληρώσει τις υποχρεώσεις τους και ότι περίπου το 10% εξ αυτών στηρίζεται σε χρηματοδότηση από άλλες πηγές ώστε να τα φέρει «βόλτα».

Όπως επίσης, είναι αντίστοιχα χρήσιμο να γνωρίζουμε ότι ακόμη και στις περιπτώσεις συμπολιτών μας που έχουν χρήματα -και μάλιστα στο εξωτερικό-, σε ποσοστό 80% δεν τα έχουν επιστρέψει στις ελληνικές τράπεζες και ότι το 93% εξ αυτών δεν προτίθεται να το πράξει.

Εικάζει, βεβαίως, κανείς, ότι πέραν αυτών των δύο οικονομικών ομάδων υπάρχει και μια τρίτη, σημαντικά πολυπληθέστερη, στην οποία ενδεχομένως να μην αποτάθηκε η Morgan Stanley, η οποία δεν έχει καθόλου χρήματα, μήνας μπει, μήνας βγει, αλλά αυτό είναι μια άλλη υπόθεση…

Όμως, πέραν τούτου, όσο χρήσιμη κι αν είναι η έρευνα της Morgan Stanley που είδε χθες το φως της δημοσιότητας, εμπεριέχει και ένα θεμελιώδες λάθος.

Θεωρεί ότι η Ελλάδα είναι μια «κανονική» χώρα, αντίστοιχη άλλων ευρωπαϊκών κρατών, στην οποία συντρέχουν λόγοι για τους οποίους θα διανοείτο κανείς να επαναπατρίσει τα χρήματά του.

Οι πιθανοί λόγοι για τους οποίους θα μπορούσε να επιστρέψει κανείς τις καταθέσεις του σε οποιοδήποτε τραπεζικό γκισέ -κατά κανόνα- θα μπορούσαν να αφορούν στην προοπτική είτε της κατανάλωσης, είτε της επένδυσης, είτε του τοκισμού…

Κοινή συνισταμένη, δε, όλων αυτών θα ήταν απαραιτήτως η παράμετρος της εμπιστοσύνης προς το «σύστημα» και της σιγουριάς ότι οι καταθέσεις του είναι και θα παραμείνουν ασφαλείς.

Στην Ελλάδα γιατί να πιστεύει κανείς κάτι τέτοιο, ενώ έως τόσο πρόσφατα η νομισματική αβεβαιότητα βρισκόταν στο κατακόρυφο και παραμένει, τουλάχιστον έως έναν βαθμό;

Υπό το φως των κεφαλαιακών περιορισμών που εξακολουθούν να υφίστανται στη χώρα μας, δε, εάν έχει κανείς διαθέσιμα κεφάλαια, είναι σαφώς ευχερέστερο να τα αντλεί από μια τράπεζα του εξωτερικού, μέσω των ελληνικών γκισέ, παρά από μια εγχώρια, δίχως τον εβδομαδιαίο βρόγχο των 420 ευρώ.

Όσον αφορά στις επενδύσεις, δε, είτε αυτές αφορούν κινητές αξίες, είτε είναι αμιγώς παραγωγικές, οι επιδόσεις τόσο του Χρηματιστηρίου Αθηνών, όσο και της ελληνικής οικονομίας προσδιορίζουν με σχετική ακρίβεια την τύχη που θα μπορούσαν να έχουν…

Η κτηματική αγορά εμφανίζει βεβαίως ευκαιρίες και δη στις τουριστικές περιοχές, όμως χρήσιμο θα ήταν να γνωρίζει κανείς και το επίπεδο φορολογίας που θα τη συνοδεύει κατά το επόμενο διάστημα…

Τώρα, εάν ο λόγος για τον οποίο θα επέστρεφε κανείς τις καταθέσεις του στη χώρα μας αφορά στον τοκισμό, είναι βέβαιο ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα θα του πρόφερε σημαντικά υψηλότερα επιτόκια, αντίστοιχα των οποίων δεν θα έβρισκε εύκολα σε άλλες τράπεζες της ευρωζώνης.

Για το γεγονός αυτό, όμως, υπάρχουν λόγοι…