Μπορεί η Ευρώπη να σπάσει αυγά;

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Η απόφαση της «Κομισιόν» να προωθήσει ένα πλέγμα κανόνων με στόχο την πάταξη της φοροαποφυγής και ιδίως εκείνης που αφορά στις πολυεθνικές εταιρίες, στον βαθμό που θα υλοποιηθεί, συνιστά ένα σαφές ποιοτικό άλμα στην προσπάθεια εξασφάλισης ισονομίας, διαφάνειας και υγιών όρων ανταγωνισμού.

Ταυτόχρονα, όμως, ενοποιεί κατά τρόπο πρωτόγνωρο για τα έως τώρα δεδομένα της ΕΕ τη φορολογική εποπτεία των κρατών-μελών της, κάνοντας έτσι ένα σαφές πρώτο βήμα στην κατεύθυνση της εξασφάλισης ενιαίου δημοσιονομικού ελέγχου.

Κάτι που έως τώρα στάθηκε αδύνατο, παρά την ύπαρξη ασφυκτικά δεσμευτικών πλαισίων, με χαρακτηριστικότερη τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, η οποία στην πορεία του χρόνου διαπιστώθηκε ότι διαθέτει περίπου όση στεγανότητα έχει ένα… σουρωτήρι, κάτι για το οποίο τόσο η χώρα μας, όσο και άλλες, συμπεριλαμβανομένης βεβαίως της Γαλλίας, στέκουν τρανά παραδείγματα.

Κάνοντας ένα ιδιαίτερα πολύπλοκο ζήτημα απλό, η όλη προσπάθεια της Κομισιόν, όπως ανακοινώθηκε χθες, αφορά στη δημιουργία κανόνων και στην ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ, με στόχο την εξάλειψη των κάθε λογής φορολογικών «παράθυρων» που έχουν σήμερα στη διάθεσή τους οι πολυεθνικές εταιρίες, μεταφέροντας κέρδη σε εδάφη με χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές και διαφεύγοντας έτσι από την ενδεχομένως υψηλότερη φορολογία που επιβάλλουν οι χώρες στις οποίες τα σχετιζόμενα προϊόντα ή υπηρεσίες παρήγαγαν κέρδος.

Πρόκειται, βεβαίως, για μια διαδικασία η οποία σχετίζεται άμεσα με την παγκοσμιοποίηση της αγοράς και της οικονομίας και ως εκ τούτου συνοδεύεται από την ανάληψη υποχρέωσης εκ μέρους των κρατών εμπορικών εταίρων της ΕΕ να θεσπίσουν αντίστοιχο πλαίσιο κανόνων και ελέγχων, ώστε να «κλείσουν» τα όποια ανοικτά παράθυρα υφίστανται σήμερα στους λεγόμενους «φορολογικούς παραδείσους» ή σε ζητήματα ανταλλαγής πληροφοριών.

Κάτι το οποίο, στην καλύτερη των περιπτώσεων, θα απαιτήσει χρόνια υλοποίησης…

Ταυτόχρονα, όμως, η προσπάθεια αυτή σχετίζεται και με την εθνική φορολογική πολιτική που έχει το κάθε κράτος-μέλος της ΕΕ, μολονότι ο φίλτατος κ. Π. Μοσκοβισί έσπευσε χθες να επισημάνει ότι η προωθούμενη φορολογική συνεργασία μεταξύ των κρατών-μελών δεν σημαίνει και την επιβολή ενιαίων ελάχιστων φορολογικών συντελεστών, καθώς αυτοί θα συνεχίσουν να αποτελούν ευθύνη της κάθε χώρας-μέλους.

Έτσι, αν και ανάγονται αυτομάτως σε οιονεί φορολογικούς παραδείσους όσες χώρες επιλέγουν να έχουν χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές, σε μια προσπάθεια έλξης παραγωγικών επενδύσεων, ταυτόχρονα τίθενται σε δυσμενέστερη θέση, εάν δεν διαθέτουν το απαραίτητο και αναγκαίο μέγεθος «αγοράς», λόγω γεωγραφικής έκτασης, με χαρακτηριστικά παραδείγματα το Λουξεμβούργο, την Κύπρο και την Ιρλανδία…

Τριών κρατών-μελών που βρέθηκαν στο επίκεντρο σφοδρής κριτικής κατά το παρελθόν αναφορικά με τη φορολογική πολιτική που εφαρμόζουν, εκ μέρους κρατών-μελών με οικονομίες μεγαλύτερου μεγέθους.

Με άλλα λόγια, όσο «θεάρεστη» κι αν εμφανίζεται αυτή η προσπάθεια της Κομισιόν να θεσμοθετήσει ένα ενιαίο πλέγμα κανόνων σχετικά με τη φορολόγηση, επιβάλλοντας έτσι διαφάνεια και ισονομία στη φορολογική μεταχείριση, άλλο τόσο σημαντική αναμένεται να είναι η επίδρασή της στην επιλογή ενός δυνητικού τόπου επένδυσης εκ μέρους των πολυεθνικών εταιριών. 

Στο μέτρο, βεβαίως, που η όλη προσπάθεια «ένταξης» τρίτων χωρών-εμπορικών εταίρων της ΕΕ σε αυτό το νέο κανονιστικό πλαίσιο θα είναι επιτυχής.

Διότι εάν δεν είναι, ή εντέλει εάν δεν είναι σύντομα επιτυχής, το μόνο που θα κατορθώσει η γραφειοκρατία των Βρυξελλών είναι να καταστήσει το σύνολο των 28 κρατών-μελών της ΕΕ ακόμη λιγότερο ελκυστικούς τόπους επενδύσεων, από ό,τι είναι σήμερα…