Η θεωρία του χάους και το ελληνικό χρέος

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Οι εντυπώσεις από την παρουσία του φίλτατου Α. Τσίπρα κατά την πρόσφατη εμφάνισή του με τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Μπ. Κλίντον, τελικά ίσως έχουν μικρότερη σημασία εκείνης που τους αποδίδεται.

Αν και είναι βέβαιον ότι ως αποτέλεσμα αυτής της παρουσίας δεν θα αυξηθεί σημαντικά… η ουρά των επενδυτών που περιμένει τη σειρά της για να τοποθετήσει τα χρήματά της στην Ελλάδα, αντίστοιχα βέβαιον είναι ότι δεν θα μικρύνει, εάν όντως υφίσταται…

Το κρίσιμο στοιχείο σε αυτή την παρουσία, όσο και στη συνολική στρατηγική που επιχειρεί να χαράξει ο πρωθυπουργός στις ΗΠΑ είναι το θέμα του χρέους. Το επαναφέρει σε όλους τους τόνους ο πρωθυπουργός: εφόσον η Ελλάδα τηρήσει την δέσμευσή της για την επιτυχή προώθηση των μεταρρυθμίσεων που προβλέπει το μνημόνιο, τότε μπορεί να τρέφει την προσδοκία ότι και οι Ευρωπαίοι εταίροι της θα τιμήσουν τη δέσμευσή τους για την αναδιάρθρωση ή τον «επανασχεδιασμό» του ελληνικού δημόσιου χρέους.

Πρόκειται για μια προσδοκία που για να εκπληρωθεί θα πρέπει να καλύπτονται μια σειρά «μεταβλητές».

Τους λόγους για τους οποίους είναι πολύ πιθανό δύσκολα οι Ευρωπαίοι εταίροι μας να δεχτούν μια λύση που θα βάζει οριστικά τέλος στο ζήτημα και δεν θα πετά απλώς την μπάλα παραπέρα ανέλυσε εύστοχα χθες ο φίλτατος Wolfgang Münchau, σε άρθρο υπό τον τίτλο «Crises push Europe into realm of chaos», στους FT, χρησιμοποιώντας τη θεωρία του χάους, βάσει της οποίας τα πάντα συνδέονται, με αποτέλεσμα ακόμη και το πέταγμα μιας… πεταλούδας στην άλλη άκρη της Γης να μπορεί να επιφέρει μη προβλέψιμες συνέπειες στο άλλο άκρο του πλανήτη.

Σύμφωνα με τον  Münchau, η ταυτόχρονη εκδήλωση σειράς κρίσεων στην Ευρώπη -η προσφυγική, αυτή του χρέους των κρατών της περιφέρειας της ευρωζώνης, η υποχώρηση του ΑΕΠ παγκοσμίως, η υπόθεση της ανεξαρτητοποίησης της Κριμαίας, αλλά ακόμη και το σκάνδαλο της VW- πλήττουν όχι μόνον την ικανότητα της Γερμανίας να εξάγει, με καταλυτικές επιπτώσεις επί του ύψους του εμπορικού της πλεονάσματος, καθώς και του δημοσιονομικού, αλλά κυριότερα το ειδικό βάρος της στην Ευρώπη και τη δυνατότητά της να ελιχθεί πολιτικά.

Οι διαθέσιμοι πόροι, που υπό διαφορετικές περιστάσεις θα μπορούσαν να διοχετευτούν για μια ενδεχόμενη ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, πλέον εκλείπουν, όπως αντίστοιχα κινδυνεύει να εκλείψει και η προθυμία των λοιπών μελών της ευρωζώνης να ασχοληθούν περαιτέρω με το ελληνικό ζήτημα, δεδομένων των προβλημάτων που και τα ίδια θα αντιμετωπίσουν όταν η ατμομηχανή της Ευρώπης, η Γερμανία, ξεμείνει από… ατμό.

Πρόκειται λίγο πολύ για τη σύγχρονη μεταφορά της θεωρίας του χάους, όπου το σκάνδαλο της VW (συμπεριλαμβανομένων των θυγατρικών Audi και Skoda…) έρχονται να αθροιστούν με την παγκόσμια επιβράδυνση του ΑΕΠ αλλά και με το αυξημένο οικονομικό και κοινωνικό βάρος που δημιουργεί για την Ευρώπη η προσφυγική κρίση από τη Συρία και έχουν ως επίπτωση, μεταξύ άλλων, τις αποφάσεις που θα πρέπει να ληφθούν για το ελληνικό χρέος.  

Αν όμως, ο φίλτατος Münchau έχει όντως δίκιο και οι προσδοκίες του Ελληνα πρωθυπουργού ως προς το χρέος αποδειχθούν πράγματι φρούδες,  τότε ίσως η καλύτερη απάντηση στο ελληνικό ζήτημα να βρίσκεται απλά και μόνον στην εκπλήρωση του δικού μας τμήματος αυτής της συμφωνίας.

Στον βαθμό που η Ελλάδα τηρήσει τη δέσμευσή της να αλλάξει, υλοποιώντας τις μεταρρυθμίσεις του μνημονίου, τότε ίσως θα έχει απαντήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τόσο στα δικά της προβλήματα όσο και στη διαγραφόμενη... λαίλαπα από το εξωτερικό και ίσως κατορθώσει και να μεγαλώσει κατά τι και αυτή την ουρά των επενδυτών… εν αναμονή.

Ούτως ή άλλως, η μόνη οδός για να καταστεί το ελληνικό χρέος πραγματικά διαχειρίσιμο διέρχεται της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.

Εάν η φιλτάτη Α. Μέρκελ κατορθώσει να παραστήσει με επιτυχία τον… ζογκλέρ για ακόμη μία φορά και να αντιμετωπίσει ταυτόχρονα το κύμα των διαφορετικών κρίσεων με τις οποίες είναι αντιμέτωπη, ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί και στις δεσμεύσεις της προς τη χώρα μας, τότε ακόμη καλύτερα…

Όμως ας μη δένουμε τον γάιδαρό μας, διότι εκεί έξω κυκλοφορούν πολλές πεταλούδες…