Ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και άλλα ανέκδοτα…

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Έως τώρα, ο κύριος όγκος της κριτικής εστιαζόταν στην ευρωζώνη και στον ελλειμματικό τρόπο με τον οποίο δομήθηκε το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα.

Δηλαδή στην απουσία θεμελιωδών στοιχείων για την ομαλή εξέλιξη του εγχειρήματος, όπως η ενιαία δημοσιονομική διακυβέρνηση, η απουσία κεντρικής τράπεζας σε ρόλο ύστατου δανειστή και η ενιαία τραπεζική εποπτεία.

Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, από το ξέσπασμα της κρίσης χρέους στην Ελλάδα έως σήμερα καταβλήθηκε προσπάθεια να καλυφθούν οι ελλείψεις αυτές, με τη χαρακτηριστική, βεβαίως, καθυστέρηση αντίδρασης που επιδεικνύουν συνήθως οι ευρωπαϊκοί θεσμοί.

Χρειάστηκε, όμως, μια ακόμη κρίση, αυτή του προσφυγικού και μεταναστευτικού κύματος από τη Μ. Ανατολή, για να επιβεβαιωθεί με τον πλέον σαφή αλλά και γλαφυρό τρόπο, η περίφημη ρήση Κίσινγκερ, που διατυπώθηκε τη δεκαετία του ’70.

«Ποιον καλώ εάν θέλω να μιλήσω (σ.σ. με τον επικεφαλής) στην Ευρώπη;» (“Whom do I call if I want to call Europe?”).

Εάν ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των κυβερνήσεων Νίξον και Φορντ διατύπωνε σήμερα για ακόμη μία φορά το ίδιο ερώτημα, η απάντησή του θα ήταν -σχεδόν- όσο δυσχερής ήταν και στη δεκαετία του ’70.

Με μία από τις σημαντικότερες προσφυγικές κρίσεις στη σύγχρονη Ιστορία σε πλήρη εξέλιξη, η οποία δυνητικά αφορά 2-2,5 εκατομμύρια ψυχές, ποια είναι η μέχρι τώρα στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αν όχι αυτή του απλού παρατηρητή, ή μάλλον του «Πόντιου Πιλάτου»; 

Αν η μομφή Μέρκελ προς την Ελλάδα, ότι δεν μπορεί να φυλάξει τα σύνορά της και ότι απαιτείται η βοήθεια της Τουρκίας για τον σκοπό αυτό, συνοψίζει την εξωτερική και αμυντική πολιτική της Ενιαίας Ευρώπης, τότε μάλλον τούτη ισοδυναμεί με ανέκδοτο.

Πρόκειται, δε, για ένα άσχημο ανέκδοτο, εάν προσμετρήσουμε τόσο την αντίστοιχη δήλωση του Ούγγρου πρωθυπουργού Ορμπάν, ο οποίος λίγο-πολύ ζήτησε την αποστολή στρατευμάτων στη χώρα μας για τον σκοπό αυτόν, όσο και εκείνην του Φινλανδού πρωθυπουργού Γιούχα Σίπιλα, ο οποίος δήλωσε ότι η χώρα του θα δεχθεί πρόσφυγες αλλά μόνον έως τους 2.400, όπως προβλέπει η σχετική ποσόστωση για τη Φινλανδία…

Ακόμη και το περίφημο σχέδιο Τουσκ, του υποτιθέμενου «επικεφαλής» του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, περί «βραχυπρόθεσμων μέτρων» στα οποία συμπεριλαμβάνεται η παροχή βοήθειας στην Τουρκία και στις ανθρωπιστικές οργανώσεις που εργάζονται σε προσφυγικούς καταυλισμούς, κατά πόσον αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις ροές εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων και το δράμα που αυτοί αντιμετωπίζουν στον δρόμο τους από την Ελλάδα έως τη Γερμανία;

Χρειάστηκε μια κρίση του μεγέθους της τρέχουσας, ώστε να καταδειχθεί για ακόμη μία φορά ότι «ο Βασιλιάς είναι γυμνός».

Ότι σήμερα η Ευρώπη στέκει δέσμια -όσο ήταν πάντα- του ατελούς τρόπου με τον οποίο έχει οικοδομηθεί.

Μπορεί τα εμπόδια στο ελεύθερο εμπόριο να έχουν αρθεί, αλλά ακόμη και οι στοιχειωδέστερες προβλέψεις περί μετακίνησης ανθρώπων παύουν να ισχύουν όταν έρχεται η ώρα της κρίσης.

Δεν χρειάστηκε, δε, η τρέχουσα ανθρωπιστική κρίση για να το μάθουμε αυτό.

Ήταν ήδη σαφές από την εκδήλωση της ελληνικής κρίσης και της στάσης που τήρησε τότε η Βρετανία στο ενδεχόμενο μετακίνησης αυξημένου αριθμού Ελλήνων για αναζήτηση εργασίας στα εδάφη της…

Η χθεσινή Σύνοδος Κορυφής για το ζήτημα αυτό κατέδειξε με τον πλέον σαφή τρόπο την απόσταση που έχει ακόμη να διανύσει η Ευρώπη έως ότου κατορθώσει να δώσει κάποιου είδους αξία στον τίτλο «Ευρωπαϊκή Ένωση».

Έως ότου, δηλαδή, μπορέσει να θυμηθεί τις θεμελιώδεις αξίες επί των οποίων οικοδομήθηκε, κύριο τμήμα των οποίων ήταν και η έννοια της «αλληλεγγύης»…