Καλός ο φόβος αλλά θέλει και κίνητρο

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Το σχέδιο Βαρουφάκη «βάλτε έναν σπιούνο στην μηχανή σας», με στόχο την πάταξη της φοροδιαφυγής, -εφόσον προωθηθεί- όπως υπόσχεται ο φίλτατος Γιάνης (με ένα «ν») στην επιστολή του προς τον Γ.Ντάισελμπλουμ, αν και καινοφανές για τα ελληνικά δεδομένα, είναι πιθανόν να οδηγήσει σε μεγαλύτερη φορολογική συμμόρφωση, αλλά και να αντικατοπτριστεί στο ύψος των εσόδων ΦΠΑ.

Αυτό που είναι βέβαιον, όμως, είναι ότι δεν αρκεί.

Η υπόθεση της πάταξης της φοροδιαφυγής στην Ελλάδα, δηλαδή της αντιμετώπισης του «εθνικού μας σπορ», δεν μπορεί να αφορά μόνον αποσπασματικά κατασταλτικά μέτρα, είτε αυτά λαμβάνουν την μορφή ελέγχων του ΣΔΟΕ ή άλλων τμημάτων των φοροελεγκτικών αρχών, είτε τους «καλωδιωμένους» νεαρούς «καμικάζι» που επιθυμεί να απασχολήσει επί δίμηνο την θερινή περίοδο ο φίλτατος Γιάνης στις τουριστικές περιοχές και αλλαχού.

Κυριότερα, η πάταξη της φοροδιαφυγής σε μια χώρα όπως η δική μας, αφορά στην αλλαγή της νοοτροπίας. Στην αλλαγή του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζουν οι φορολογούμενοι τόσο το κράτος, όσο και τις υποχρεώσεις τους έναντι αυτού.

Με άλλα λόγια, πρόκειται για μια υπόθεση η οποία έχει στην καρδιά της τόσο την παράμετρο της υπερφορολόγησης, που όλοι οι συνεπείς φορολογούμενοι νοιώθουν βαριά στους ώμους τους τα τελευταία χρόνια, όσο και την παράμετρο του κινήτρου, που έχει ο καθένας από εμάς για να δηλώσει το σύνολο των εισοδημάτων του. Είτε ως φυσικό πρόσωπο, είτε ως νομικό.

Η ύπαρξη αφορολόγητου ενός συγκεκριμένου επιπέδου, (πχ. 12.000 ευρώ) κατά πάγια πρακτική ενισχύει τάσεις απόκρυψης εισοδημάτων εκ μέρους ελευθέρων επαγγελματιών.

Η απουσία της δυνατότητας έκπτωσης καταναλωτικών και άλλων δαπανών, και η υιοθέτηση ενός «πλαφόν» αποδείξεων που πρέπει να προσκομίσει ο κάθε φορολογούμενος, αποτρέπει τη συλλογή αποδείξεων.

Αντίστοιχα, οι κάθε λογής «περαιώσεις» ή άλλες διαδικασίες «άφεσης αμαρτιών» και «αμνηστεύσεις» που εφάρμοζε έως τώρα η Πολιτεία -και εμφανίζεται έτοιμη να εφαρμόσει ξανά- ενισχύουν το αίσθημα της ατιμωρησίας και άρα τις τάσεις φοροδιαφυγής.

Υπό το πρίσμα αυτό, λοιπόν, και δίχως να καταφύγει η Πολιτεία στην εκ νέου εφεύρεση του τροχού, είναι σαφές ότι μόνον η παροχή ουσιαστικών κινήτρων, μπορεί να δαμάσει αποτελεσματικά τη μάστιγα της φοροδιαφυγής.

Εάν πρώτα από όλα υπάρξουν χαμηλότεροι φορολογικοί συντελεστές, τόσο στους άμεσους όσο και στους έμμεσους φόρους και δεύτερον εάν δοθεί σαφές και ξεκάθαρο κίνητρο συλλογής αποδείξεων, μέσω της δυνατότητας φορολόγησης του καθαρού αποτελέσματος, δηλαδή μετά την έκπτωση του συνόλου των καταναλωτικών δαπανών του κάθε νοικοκυριού, θα μπορούμε να αρχίσουμε να μιλάμε για πραγματική προσπάθεια πάταξης της φοροδιαφυγής.

Όπως έχουμε επισημάνει από αυτήν τη στήλη και κατά το παρελθόν, δαπάνες οι οποίες χαρακτηρίζονται ως «πολυτελείας» μπορούν να μην συμπεριλαμβάνονται, ώστε να μην ευνοούνται οι πλουσιότερες εισοδηματικές τάξεις, όμως το σύνολο των υπολοίπων πρέπει να εκπίπτει και να φορολογείται μόνον ότι απομένει, εφόσον υπάρχει…

Με τον τρόπο αυτό, όχι μόνον δίδεται ένα σαφές και άμεσο κίνητρο συλλογής αποδείξεων, ακόμη και ηλεκτρονικά μέσω της φοροκάρτας, αλλά κυριότερα, τονώνεται η αγοραστική δύναμη εκατομμυρίων φορολογουμένων και παρέχεται έτσι η δυνατότητα να βγει η χώρα από την ύφεση μια ώρα αρχύτερα.

Τώρα, εάν μετά από όλα αυτά, ο φίλτατος Γιάνης (με ένα «ν») Βαρουφάκης επιθυμεί ακόμη να βάλει και μιλιούνια φοιτητών, τουριστών, ή άλλων, να υποδυθούν τον Τζέϊμς Μπόντ, καταγράφοντας με κρυφές κάμερες τις συναλλαγές τους στο περίπτερο, φυσικά είναι ελεύθερος να το κάνει.

Χωρίς κίνητρα όμως, όπως αυτά που περιγράψαμε, δύσκολα θα βγάλει άκρη…