Μια χώρα, έτσι, χωρίς πρόγραμμα…

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Την κοινή πεποίθηση ότι η χώρα οδεύει στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα συνόψισε με διπλωματική, πλην σαφή γλώσσα, η τριμηνιαία έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα.

Στις 87 σελίδες της έκθεσης αυτής περιγράφεται η εικόνα μιας Ελλάδας που οδεύει στα μεταμνημονιακά αγκάθια σχεδόν τόσο ξυπόλυτη όσο όταν διέσχισε και τα μνημονιακά, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των δεσμεύσεών της για μεταρρυθμίσεις παρέμεινε κενό γράμμα, ενώ σήμερα, που οι συμβατικές της δεσμεύσεις εκπνέουν χρονικά, οι πολιτικές δυνάμεις του τόπου εμφανίζονται δίχως συγκροτημένο σχέδιο, αλλά μόνον με αοριστίες και γενικότητες για την επόμενη ημέρα.

Πρόκειται, ενδεχομένως, για την πλέον διαυγή προσέγγιση επί ζητημάτων οικονομικής πολιτικής που έχει δει το φως της δημοσιότητας εδώ και πολύ καιρό, καθώς αποτυπώνει κατά τρόπο τεχνοκρατικό και συνάμα ξεκάθαρο την απροθυμία των κυβερνήσεων της τελευταίας τετραετίας να παρουσιάσουν ένα συγκροτημένο σχέδιο για τη μετάλλαξη της ελληνικής οικονομίας, μολονότι παραδέχονται ότι το μοντέλο που αυτή ακολούθησε τις προηγούμενες δεκαετίες οδήγησε τελικά στη χρεοκοπία της.

«Και ενώ η κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι είναι αδύνατη η επιστροφή στο προηγούμενο πρότυπο ανάπτυξης, δεν αποσαφηνίζει με ποια ακόμα συγκεκριμένα μέτρα, μεταρρυθμίσεις και χρονοδιαγράμματα θα διαμορφωθούν οι συνθήκες για εξωστρεφή ανάπτυξη», σημειώνεται χαρακτηριστικά.

Αντιστοίχως ελλειμματική, ωστόσο, εμφανίζεται και η πλευρά των διεκδικητών της εξουσίας,καθώς οι όποιες προτάσεις τους είτε δεν πείθουν για τη βιωσιμότητά τους, είτε στηρίζονται σε οικονομικά μοντέλα με επίκεντρο το κράτος, που παραβλέπουν «τις ιστορικές εμπειρίες εδώ και αλλού»… 

Ταυτόχρονα, δε, οι όποιες αλλαγές επιχειρούνται είτε χαρακτηρίζονται από προχειρότητα, όπως στην περίπτωση του ΕΝΦΙΑ, με αποτέλεσμα να σχεδιάζονται και να ανασχεδιάζονται συνεχώς, είτε δεν εφαρμόζονται πλήρως «με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η εκτίμηση της επίπτωσής τους στις εισπράξεις του κράτους», είτε «αποφασίζονται προκειμένου να τακτοποιηθεί κάποια ομάδα σε βάρος γενικών αρχών και κανόνων», είτε ακόμη αποδεικνύονται εκ των υστέρων ανεπαρκείς (όπως η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού)»…

Ο κατάλογος των παραδειγμάτων που επικαλούνται οι συντάκτες της έκθεσης είναι μακρύς και αποτυπώνει όχι μόνον το κλίμα απροθυμίας εντός του οποίου επιχειρήθηκε η μεταρρύθμιση της χώρας εντός της μνημονιακής περιόδου, αλλά κυριότερα το γεγονός ότι οδεύουμε στη διάδοχη εποχή κυριολεκτικά χωρίς πρόγραμμα, ανοίγοντας διάπλατο το παράθυρο στον κίνδυνο οπισθοδρόμησης ακόμη και επί ζητημάτων δημοσιονομικής προσαρμογής.

Τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγουν οι συντάκτες της έκθεσης αυτής συνάδουν με την πεποίθηση ενός μεγάλου μέρους της κοινωνίας ότι στη διάρκεια των μνημονιακών ετών κυριάρχησε ένα ιδιόρρυθμο κράμα εξυπηρέτησης δημοσιονομικών στόχων, κυρίως μέσω άδικων φοροεισπρακτικών πολιτικών που προωθήθηκαν κατά τρόπο άτεχνο και ελλιπώς σχεδιασμένο, αλλά και εξυπηρέτησης πελατειακών αναγκών των κομμάτων τα οποία κράτησαν τα ηνία του τόπου.

Ως αποτέλεσμα ουδέποτε τέθηκαν οι βάσεις για την οικονομική ανασυγκρότηση της χώρας, βάσει ενός εμπεριστατωμένου σχεδίου, που θα μπορούσε να οδηγήσει στην οδό της ανάπτυξης κατά τρόπο μακροπρόθεσμο και βιώσιμο.

Οι αγορές και τα επαγγέλματα ουδέποτε απελευθερώθηκαν, οι μόνιμες αγκυλώσεις της ελληνικής οικονομίας, η αδιαφάνεια, η γραφειοκρατία και η απουσία ανταγωνισμού, ουδέποτε ξεπεράστηκαν και πλέον ελάχιστο έδαφος απομένει για την αντιμετώπισή τους, δεδομένου ότι η χώρα οδεύει προς μια -ενδεχομένως μακρά και επαναλαμβανόμενη- προεκλογική περίοδο…

Πόσο «καλύτερα» θα μπορούσαν να είναι τα πράγματα και πόσο τραγικότερη η έλλειψη -σύσσωμης- της πολιτικής ηγεσίας του τόπου;

Όμως, ας μην ξεχνάμε… Ο πολιτικός κόσμος δεν αντικατοπτρίζει τίποτε περισσότερο από όσους τον ανέδειξαν στη θέση όπου σήμερα βρίσκεται ή που ευελπιστεί να κατακτήσει…