Μωραϊτάκης: Πρέπει να γίνει τραπεζικό deal

Τροφή για αρκετή σκέψη προσφέρουν όσα διαδραματίστηκαν την περασμένη Παρασκευή. Η πρόταση συγχώνευσης που κατέθεσε η Εθνική Τράπεζα στην Alpha Bank, εν μέσω χρηματιστηριακής συνεδρίασης, μέχρι σήμερα, είναι ίσως το μοναδικό θέμα συζήτησης μεταξύ των παραγόντων της αγοράς, και όχι μόνο.

Εμείς είχαμε προβλέψει εγγράφως και γενικώς την ανάγκη για παρόμοια τραπεζικά deals, λόγω της οικονομικής συγκυρίας. Παίρνοντας τα πράγματα από την αρχή, θα πω ότι πρώτα πρέπει να εξετάσουμε τα δεδομένα και μετά να ασχοληθούμε με τις εικασίες και να δώσουμε απαντήσεις στα πολλά ερωτήματα.

Δεν χωράει καμία αμφιβολία πως οι αβέβαιες συνθήκες που επικρατούν στη χώρα μας επιβάλλουν μία τέτοια συγχώνευση. Επιβάλλουν τη δημιουργία ισχυρών ομίλων. Θα βελτιωθεί το τραπεζικό σύστημα της χώρας αλλά και η οικονομία συνολικά. Ίσως βέβαια "χτυπηθεί" ο ανταγωνισμός και αυξηθεί η ανεργία. Οι τράπεζες, ωστόσο, χρειάζονται κεφάλαια και οφείλουν να τα βρουν. Οι τράπεζες πρέπει να απεγκλωβιστούν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, επιστρέφοντας τα κεφάλαια των 95 δισ. που έχουν λάβει.

Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Γιώργος Προβόπουλος, μεταφέροντας την απόφαση της ΕΚΤ πρόσφατα άρχισε να πιέζει προς αυτήν την κατεύθυνση τα τραπεζικά ιδρύματα. Οφείλουν να βελτιώσουν περαιτέρω τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας. Οφείλουν επίσης να επιστρέψουν τα κεφάλαια που έχουν αντλήσει και από το κράτος.

Κάποια στιγμή το ίδιο το κράτος θα πρέπει να κατευθύνει κεφάλαια και σε άλλους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας και να μην έχει μόνο τη σκέψη του εστιασμένη στο τι θα γίνει με τις τράπεζες. Οι διοικήσεις των δύο τραπεζών χειρίστηκαν το θέμα με απόλυτη μυστικότητα και ενώ οι συζητήσεις είχαν διάρκεια πάνω από έναν μήνα, δεν διέρρευσε κάτι σχετικό στον Τύπο. Κοιτάζοντας και τον κανονισμό που διέπει την ελληνική κεφαλαιαγορά θα μπορούσε κάποιος να πει πως όλα έγιναν νόμιμα, αν και ο κανονισμός έχει ένα παράθυρο που θα μπορούσε να προκαλέσει αρκετές συζητήσεις για τη νομιμότητα.

Προσωπικά, θεωρώ πως είναι νόμιμα όσα έγιναν, αλλά όχι και τόσο ηθικά. Θα μπορούσαν, για παράδειγμα, στις 3 Φεβρουαρίου, όταν υπέγραψαν συμφωνία εμπιστευτικότητας, αποκλειστικών διαπραγματεύσεων και αποχής από τη λήψη εναλλακτικών μέτρων, να ενημερώσουν το σύνολο της αγοράς με μία λιτή ανακοίνωση, που θα ανέφερε ότι ξεκίνησαν συζητήσεις. Θα ωφελούσε όλους τέτοια ανακοίνωση. Προκαλεί πάντως εντύπωση το γεγονός ότι, παρά τις πολλές συζητήσεις που έγιναν, την εμπλοκή πολλών στελεχών καθώς και συμβούλων, οι οποίοι μάλιστα απέκτησαν γνώση προνομιακή, δεν υπήρξε κατάληξη.

Ανοίγοντας μία μικρή παρένθεση στο θέμα των συμβούλων, θα πω ότι πρέπει τα πορίσματα να δοθούν στη δημοσιότητα, να μοιραστούν οι σύμβουλοι τη γνώση που απέκτησαν, καθώς μπορεί αυτή η γνώση να διοχετευθεί μόνο στους πελάτες τους, για παράδειγμα, και να αποκτήσουν κάποιοι προνομιακή πληροφόρηση. Κλείνοντας τώρα την παρένθεση, όταν ενημερώθηκε η αγορά, έγινε παράλληλα διοικητικό συμβούλιο στην Alpha Bank και η πρόταση απορρίφθηκε.

Αυτή η εξέλιξη δείχνει πως υπήρξε μία έλλειψη προσοχής στους χειρισμούς. Ας ειδοποιούσε η Alpha Bank το επενδυτικό κοινό έστω το πρωί της Παρασκευής για το επερχόμενο Δ.Σ. με αυτό το θέμα, για να ανασταλεί από το πρωί η διαπραγμάτευση της μετοχής και όχι να γίνεται γνωστό από δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης.

Ίσως δεν θα έπρεπε κάποιος να περιμένει τέτοια έλλειψη προσοχής από στελέχη που θεωρούνται κορυφή στην οικονομική ζωή του τόπου. Όταν δημοσιεύτηκε η ανακοίνωση της Εθνικής Τράπεζας, οι πολλές λεπτομέρειες της ανακοίνωσης παρέπεμπαν σε "deal done", για να χρησιμοποιήσω όρο της αγοράς.

Ένα άλλο σκοτεινό σημείο είναι η αποτίμηση της Εθνικής για την Alpha Bank, που από πολλούς θεωρήθηκε υψηλή. Γι' αυτό και κάποιοι απόρησαν που απορρίφθηκε η πρόταση. Σημειώνεται πως η Εθνική Τράπεζα έχει στην κατοχή της 20,2 δισ. ευρώ ελληνικά ομόλογα, τα οποία αντιστοιχούν στο διπλάσιο της καθαρής θέσης της τράπεζας. Η Alpha Bank κατέχει 4,6 δισ. ευρώ ελληνικά ομόλογα και το ύψος τους είναι χαμηλότερο από την καθαρή θέση. Επιπλέον, η Alpha Bank οφείλει να επιστρέψει στο ελληνικό δημόσιο κεφάλαια ύψους 750 εκατ. ευρώ, ενώ η Εθνική Τράπεζα 350 εκατ. ευρώ.

Από την ανάλυση που έχει γίνει κάποιοι υποστηρίζουν πως, αν υπάρξει haircut 30% στα ελληνικά ομόλογα, η κεφαλαιακή επάρκεια της Εθνικής Τράπεζας θα είναι καλύτερη από την αντίστοιχη της Alpha Bank. Θα μπορούσαν να γραφτούν πολλές ακόμα, αλλά η ουσία δεν αλλάζει. Η χώρα πρέπει να αλλάξει και δεν θα αλλάξει αν δεν υπάρξει ενδυνάμωση του τραπεζικού κλάδου και η ενδυνάμωση αυτή περνάει μέσα από τη διαδικασία συσσώρευσης.