Ο Τραμπ και οι «κλεπταποδόχοι» της ΕΕ στην Κούβα!

Λίγες ημέρες μετά τις (απόλυτα θεμελιωμένες) καταγγελίες του Προέδρου Τραμπ σχετικά με τις παράτυπες κοινοτικές επιδοτήσεις στην Airbus, ένα νέο εμπορικό μέτωπο ανοίγει μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Αυτή τη φορά το μέτωπο αφορά τις ευρωπαϊκές (κυρίως ισπανικές) εταιρείες που λειτουργούν στην Κούβα που εφεξής θα θεωρούνται «κλεπταποδόχοι» από τα αμερικανικά δικαστήρια και θα υφίστανται τις ανάλογες κυρώσεις.

Πρόκειται για την πρόσφατη αναγγελία της κυβέρνησης των ΗΠΑ ότι τερματίζει την αναστολή της εφαρμογής του άρθρου ΙΙΙ του νόμου Helms-Burton του 1996 επιτρέποντας την προσφυγή σε αμερικανικά δικαστήρια για την ανάκτηση περιουσιών που είχαν απαλλοτριωθεί από το κομουνιστικό καθεστώς μετά την επικράτηση του το 1959.

Στον τερματισμό της αναστολής της εφαρμογής του προαναφερθέντος άρθρου είχαν εναντιωθεί λυσσωδώς η Ευρωπαϊκή Ενωση και ιδιαίτερα η Ισπανία διότι αφορά άμεσα τις επιχειρήσεις τους που λειτουργούν εκεί. Η Ισπανία και άλλες χώρες της ΕΕ καθώς και ο Καναδάς είχαν ζητήσει επίμονα τις τελευταίες εβδομάδες από τον Προέδρο Τραμπ να μην υλοποιήσει τις απειλές του να ενεργοποιήσει το Αρθρο ΙΙΙ αυτού του νόμου διότι αφορά άμεσα επιχειρήσεις τους όπως η αλυσίδα ξενοδοχείων Melia, η Iberostar, η Barcelo και η NH που έχουν σημαντική παρουσία στη νήσο.

Αυτό το άρθρο επιτρέπει σε αμερικανούς πολίτες συμπεριλαμβανομένων κουβανών που απέκτησαν την αμερικανική ιθαγένεια να προσφύγουν στα αμερικανικά δικαστήρια εναντίον των ευρωπαϊκών (και άλλων ξένων) επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν τις περιουσίες τους που είχαν απαλλοτριωθεί από το κομμουνιστικό καθεστώς μετά το 1959.

Οταν πρωτοψηφίσθηκε αυτός ο νόμος πριν από 23 έτη το μπλοκ των ευρωπαϊκών χωρών είχε αντιταχθεί έντονα φοβούμενο ότι θα γίνουν προσφυγές ενάντια των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και η ΕΕ κατήγγειλε τις ΗΠΑ στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (WTO). Η αντιδικία λύθηκε με ένα συμβιβασμό: Oι ΗΠΑ συμφώνησαν να αναστείλουν την εφαρμογή του άρθρου και από την πλευρά τους οι ευρωπαϊκές χώρες απέσυραν την καταγγελία.

Σήμερα έρχεται η κυβέρνηση Τραμπ και «σπάει» αυτή την συμφωνία. Η κατάργηση της αναστολής του Αρθρου ΙΙΙ αφορά κυρίως την Κούβα και αντιπροσωπεύει μια κλιμάκωση των αμερικανικών κυρώσεων στο βαθμό που δυσκολεύει την προσέλκυση ξένων επενδυτών οι οποίοι θα φοβούνται ότι θα μπορούν να αντιμετωπίσουν προσφυγές σε αμερικανικά δικαστήρια.

Ομως αφορά επίσης και άμεσα τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που σύμφωνα με τους αμερικανούς αξιωματούχους ελέγχονται για ανήθικη συμπεριφορά και στην ουσία θεωρούνται «κλεπταποδόχοι».Οπως δήλωσε χαρακτηριστικά ένας ανώτερος λειτουργός της αμερικανικής κυβέρνησης:

“Oι ευρωπαίοι χρησιμοποίησαν τα 24 έτη της αναστολής του Αρθρου ΙΙΙ για να πλουτίσουν από περιουσίες που εκλάπησαν από πολίτες των ΗΠΑ!».

Πάντως η κυβέρνηση των ΗΠΑ προσπαθεί ταυτόχρονα και να ηρεμήσει τα πνεύματα στις Βρυξέλλες δηλώνοντας μέσω της υφυπουργού για θέματα Λατινικής Αμερικής Kimberly Breier ότι «η πλειονότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων δεν πρέπει να ανησυχεί διότι ο νόμος αφορά μόνο τις περιουσίες που είχαν απαλλοτριωθεί στην εποχή τους».

Οι νέες αυτές εξελίξεις αντιπροσωπεύουν μία νέα κλιμάκωση της έντασης στον εμπορικό (και όχι μόνο) τομέα μεταξύ των Βρυξελλών και της Ουάσιγκτον. Πάντως έχοντας μεταβληθεί τα τελευταία έτη σε μία ζώνη κτηνώδους φορολογίας, υψηλής ανεργίας και ανύπαρκτης ανάπτυξης το τελευταίο στο οποίο μπορεί να προσβλέπει η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι μια εμπορική σύγκρουση με τις ΗΠΑ.