Η ΟΝΕ αύξησε το χάσμα μεταξύ Βορρά και Νότου

Ενα από τα κυριότερα επιχειρήματα των πολιτικών ελίτ των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου για να πείσουν τους πληθυσμούς για την αναγκαιότητα της ένταξης στην ΟΝΕ ήταν ότι θα οδηγούσε στη «σύγκλιση» των οικονομιών τους με αυτές του Βορρά.

Ηταν άλλο ένα ψέμα. H σύγκλιση των χωρών της ΕΕ έχει αποτύχει. Τα τελευταία 15 έτη έχει αυξηθεί σημαντικά το χάσμα που χωρίζει τις χώρες του Βορρά από αυτές του Νότου.

Η σημαντική αυτή παραδοχή της χρεωκοπίας του «ευρωπαϊκού οράματος» περιέχεται σε μία μελέτη του κατ’ εξοχή «καθεστωτικού» ερευνητικού κέντρου της ΕΕ Bruegel που δημοσιοποιεί η ισπανική El Pais. Πρόκειται για έρευνα την οποία πρόκειται να συζητήσουν οι 28 υπουργοί οικονομικών στην συνάντηση τους σήμερα στο Βουκουρέστι.

Σύμφωνα με την έκθεση η διαδικασία αυτή της διεύρυνσης του χάσματος είναι ιδιαίτερα εμφανής στην Ιταλία και στην Ελλάδα, καθώς επίσης -αν και σε μικρότερο βαθμό- στην Ισπανία. Επίσης η έκθεση προβλέπει ότι αυτή η αυξανόμενη ανισότητα αν συνεχιστεί θα οδηγήσει «σε αύξηση των πολιτικών και δημοσιονομικών εντάσεων».

Η δημιουργία της ΟΝΕ αντί να οδηγήσει σε σύγκλιση των οικονομιών των μελών της, όπως ήλπιζαν οι εκπονητές του σχήματος, έφερε αυξανόμενη απόκλιση. Αυτή η «μη ικανοποιητική σύγκλιση» σε συνδυασμό με τους απογοητευτικούς ρυθμούς ανάπτυξης των χωρών της ευρωζώνης μπορεί να «απειλήσει την κοινωνική συνοχή» της EE.

Η αποτυχία στους ρυθμούς σύγκλισης δεν χαρακτηρίζει όλες τις χώρες. Αυτές της Ανατολικής Ευρώπης έκαναν σημαντικά βήματα στην διαδικασία σύγκλισης. Την τελευταία 15ετια το κατά κεφαλή εισόδημα σε κράτη όπως οι Λιθουανία, Λετονία, Ρουμανία, Πολωνία και Βουλγαρία αυξήθηκε γύρω στο 4% ετησίως μεταξύ των ετών 2003-2017.

Στην άλλη άκρη βρίσκονται οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. «Εδώ έχει υπάρξει μια απόκλιση που σε ορισμένες ζώνες που είναι σημαντική». Εδώ βρίσκουμε χώρες όπως η Ισπανία, της οποία το κατά κεφαλή εισόδημα αυξήθηκε κατά 0,65% ετησίως, η Πορτογαλία (0,63%), η Κύπρος (0,57%) και φυσικά η Ελλάδα (0,74%) και η Ιταλία (-0,24%) με αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης.

Την ίδια περίοδο το κατά κεφαλή εισόδημα αυξήθηκε στη Γερμανία με 1,39% ετησίως, στην Αυστρία με 1,05% και στην Ολλανδία με 1,08%. Αυτές οι διαφορές σε μία περίοδο 15 ετών οδήγησαν σε σημαντική διεύρυνση του χάσματος των οικονομιών του Βορρά με αυτές του Νότου. Ετσι π.χ. η διαφορά του 0,74% ετησίως στους ρυθμούς αύξησης ετησίως μεταξύ Γερμανίας και Ισπανίας σε μία περίοδο 15 ετών σηματοδοτεί αύξηση του χάσματος κατά 11%!

Η έκθεση του Bruegel απαριθμεί τις «συστημικές αιτίες» που εξηγούν αυτό το διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ των χωρών του Βορά και του Νότου, η έλλειψη της ολοκλήρωσης της «αρχιτεκτονικής» του ευρώ, η άνιση αύξηση της παραγωγικότητας, η μετανάστευση του ανθρώπινου κεφαλαίου από τις χώρες του Νότου κατά την διάρκεια της ύφεσης και τέλος η απουσία καινοτομιών.