Ο λενινισμός, οι «ευρωπαϊστές» και τα capital controls

Αντικειμενικά οι διαφορές/ομοιότητες μεταξύ της Ελλάδος της «δραχμής» και της Ελλάδας του «ευρώ» ήσαν οι εξής: Τόσο στην Ελλάδα της «δραχμής» όσο και στην Ελλάδα του «ευρώ», το κράτος σού απαγόρευε να ξοδέψεις/επενδύσεις τις αποταμιεύσεις σου όπου εσύ επιθυμούσες.

Ομως στην Ελλάδα της δραχμής σού επιτρεπόταν τουλάχιστον να ξοδέψεις τις αποταμιεύσεις σου στην Ελλάδα, κάτι που σου απαγορεύει το νέο κράτος των Βρυξελλών, απαγορεύοντάς σου να άρεις τις καταθέσεις σου από τις χρεοκοπημένες ελληνικές τράπεζες.

«Μα», θα αντιτάξει ο καλόπιστος συνομιλητής, «τα capital controls είναι ένα προσωρινό μέτρο που θα καταργηθεί σύντομα. Δεν πρέπει κανείς να εξάγει γενικότερα συμπεράσματα».

Λάθος, μεγάλο λάθος. Τα «capital controls» are here to stay. Οποιος διάβασε έστω και επιφανειακά τον οδικό χάρτη της μετάβασης στην άρση των capital controls που έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα το «Πολιτμπιρο» του ΥΠΟΙΚ σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδας, θα κατέληξε ασφαλώς στο πολύ αβίαστο συμπέρασμα ότι τουλάχιστον για τα επόμενα 200 έτη δεν πρόκειται να υπάρξει άρση των capital controls. Διότι τις προϋποθέσεις που θέτει ο οδικός χάρτης για την άρση των απαγορευτικών μέτρων δεν τις πληροί ούτε το... ελβετικό τραπεζικό σύστημα και η ελβετική οικονομία!

Ομως ο προσεκτικός αναγνώστης -ιδιαίτερα αν είχε μια επιμόρφωση στην κομμουνιστική παραφιλολογία- θα διαπίστωσε δίχως άλλο την τρομερή ομοιότητα που παρουσιάζει ο οδικός χάρτης της μετάβασης στην άρση των capital controls, με το λενινιστικό σχέδιο της μετάβασης από τη «δικτατορία του προλεταριάτου» στην αταξική κομμουνιστική κοινωνία του αύριο.

Σύμφωνα με τον λενινιστικό οδικό χάρτη μετάβασης, τα «controls» που υπάρχουν στη διδακτορία του προλεταριάτου θα καταργηθούν στην κομμουνιστική κοινωνία του αύριο, όπου θα απουσιάζει το κράτος και κάθε μορφή κρατικής καταπίεσης.

Φυσικά στην πραγματικότητα τίποτα απ' αυτά δεν συνέβαινε. Αντίθετα το κράτος γινόταν ολοένα και πιο ισχυρό. Οι απολογητές των καθεστώτων αυτών είχαν πάντοτε έτοιμη την απάντηση για να εξηγήσουν αυτή την αντίφαση: «Δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις».

Αυτές οι προϋποθέσεις ήσαν τόσο γενικές και αόριστες, που επέτρεπαν σε κάθε Σουσλώφ να τις ερμηνεύει όπως θέλει: «δεν ευνοεί το διεθνές περιβάλλον», «δεν έχουν εκλείψει τελείως τα κατάλοιπα της τάξης των κουλάκων», «πρέπει να αποκαλύψουμε πρώτα τους σαμποταριστές» κ.λπ. κ.λπ.

Oμως ακόμα και οι πιο ασαφείς γενικολογίες του λενινιστικού σχήματος μετάβασης στην αταξική κοινωνία του αύριο ωχριούν μπροστά στις «προϋποθέσεις» που θέτει το σχήμα μετάβασης της Τράπεζας της Ελλάδος στη χωρίς capital controls κοινωνία του αύριο.

Διαβάζουμε λοιπόν μεταξύ άλλων:

«πρόσβαση των τραπεζών στις αγορές» (πόσων τραπεζών; μίας, δύο, όλων;), «μόνιμη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των τραπεζών» (πώς μπορείς να διαπιστώσεις την «ανταγωνιστικότητα» μιας τράπεζας, όταν απαγορεύεις στον πελάτη να αποσύρει τα χρήματά του;), «επαρκής πρόσβαση του Ελληνικού Δημοσίου στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές» (αν σπάτε το κεφάλι σας να ερμηνεύσετε τι σημαίνει «επαρκής», δεν είσαστε ο μόνος), «σταθερή βελτίωση των μακροοικονομικών συνθηκών» (ποιο είναι το χρονικό όριο της «σταθερής βελτίωσης»; 10, 50, 100 έτη;), «συνεχιζόμενη πρόοδος στην αποκατάσταση της βιωσιμότητας του χρέους» (μετέφρασα αυτή την πρόταση σε δυο-τρεις ξένες γλώσσες και πάλι δεν έβγαζε νόημα…) κ.ο.κ

Ομως, ίσως το πιο αρνητικό σημείο με τον οδικό χάρτη της μετάβασης της Τράπεζας της Ελλάδος είναι ότι -όπως και το λενινιστικό σχήμα- συλλογικοποιεί την ευθύνη, καθιστώντας υπεύθυνους για τις πολιτικές που ακολουθεί μία κυβέρνηση, τους άμοιρους καταθέτες των τραπεζών.

Το σχήμα μετάβασης προβλέπει π.χ. άρση των capital controls, αν βελτιωθεί η οικονομική κατάσταση της χώρας. Ομως το αν θα βελτιωθεί η οικονομική κατάσταση είναι το αποτέλεσμα της οικονομικής πολιτικής που ακολουθεί μια κυβέρνηση. Γιατί λοιπόν θα πρέπει οι έρημοι οι καταθέτες να υποστούν τις συνέπειες, σε περίπτωση που η κυβερνητική πολιτική είναι αποτυχημένη και δεν οδηγήσει σε βελτίωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας;

Δυστυχώς, η μεγαλύτερη τραγωδία με τη σημερινή κατάσταση είναι ότι στο όνομα ενός άχρωμου και άοσμου «ευρωπαϊσμού», πολλοί αναλυτές είναι έτοιμοι να δεχθούν και τις πιο αποκρουστικές και αντιφιλελεύθερες λύσεις και προτάσεις.

Κρίμα.

* Ο Τάκης Μίχας σπούδασε Ανθρωπολογία στη Δανία και εργάστηκε για πολλά χρόνια σε Ελευθεροτυπία και Καθημερινή. Υπήρξε αρθρογράφος της Wall Street Journal και άλλων διεθνών εντύπων καθώς και συγγραφέας βιβλίων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ζει στη Λατινική Αμερική, όπου γράφει βιβλίο για το φαινόμενο του Populismo.