Νομοθετικές μικροκλοπές και κυβερνητικοί μεγαλοαπατεώνες

Ένας τρόπος που ανακάλυψε το ανθρώπινο μυαλό για να κλέβει κάποιος και να παραμένει αόρατος είναι να παίρνει πολύ λίγα από πάρα πολλούς. Ονομάζεται και τεχνική σαλάμι (salami slicing technique). Μία τέτοια επιτυχημένη μέθοδος είναι η (σκόπιμα) λανθασμένη προς τα κάτω στρογγυλοποίηση τραπεζικών (ή και άλλων) συναλλαγών των δεκαδικών που είναι μικρότερα της μικρότερης χρηματικής μονάδας.

Μπορεί οι καταθέσεις σε ευρώ να έχουν 2 δεκαδικά (cent), αλλά οι υπολογισμοί κρύβουν πολύ περισσότερα. Αν για παράδειγμα αντί για μία πίστωση ενός λογαριασμού κατά 1,25567 ευρώ που στρογγυλοποιείται σε 1,26 ευρώ τελικά κατατεθούν 1,25 ευρώ, κανένας δεν θα διαμαρτυρηθεί (ακόμα και οι ελάχιστοι που θα το καταλάβουν).

Αυτός που το έκανε πριν από χρόνια στην κεντρική τράπεζα της Γαλλίας, εκκαθαρίζοντας τις συναλλαγές του τραπεζικού συστήματος της χώρας, έζησε για αρκετά χρόνια πλούσιος και ασύλληπτος. (Για να μην κατηγορηθώ ότι βάζω ιδέες και βρεθώ μπλεγμένος, να ενημερώσω ότι σήμερα τα τμήματα εσωτερικού ελέγχου των τραπεζών κάνουν ειδικούς ελέγχους στρογγυλοποίησης. Δεν υπάρχουν εύκολες συνταγές πλουτισμού. Αν κάποιος θέλει να είναι επιτυχημένος απατεώνας, ισχύει ό,τι και στις επιχειρήσεις: πρέπει να πρωτοτυπήσει καινοτομώντας).

Η κλοπή των συνταξιούχων με τη μέθοδο σαλάμι

Φαίνεται ότι η κυβέρνηση εμπνεύστηκε από την τεχνική σαλάμι για να κλέψει τις συντάξεις που υποτίθεται ότι προστατεύει. Σύμφωνα με το άρθρο 102 του Ν.4387/2016 (γνωστός ως νόμος Κατρούγκαλου), θεσπίστηκε «μηνιαία εισφορά 0,20 ευρώ, η οποία παρακρατείται από τις καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις και αποδίδεται στον Λογαριασμό Κοινωνικής Πολιτικής του άρθρου 34 του Ν. 4144/2013, με σκοπό την οικονομική ενίσχυση Ομοσπονδιών, Σωματείων και Συνομοσπονδιών Συνταξιούχων». Τι γίνεται όμως όταν παίρνεις ένα τόσο μικρό ποσό από 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχους; Σύμφωνα με την Εφημερίδα των Συντακτών, το ποσό το οποίο είχε μαζευτεί στο 7μηνο του 2016 ανέρχεται σε 1.786.438 ευρώ!

Με την υπ’ αριθμ. 49426/1751/ΦΕΚ 4921 Β/30-12-2016 υπουργική απόφαση, τα παρακρατούμενα ποσά προβλέπεται να αποδίδονται σε τρεις ομοσπονδίες και συγκεκριμένα το 64% αυτών των χρημάτων κατευθύνεται στην Ομοσπονδία Συνταξιούχων ΙΚΑ-ΕΤΑ, το 32% στην Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτικών Συνταξιούχων και το 4% στην Πανελλήνια Ομοσπονδία Αποστράτων Σωμάτων Ασφαλείας. Το ότι η πλειοψηφία των συνταξιούχων δεν είναι μέλη, δεν φαίνεται να έχει καμία αξία. Το κλεμμένο μυστικό της παρακράτησης-κλοπής είναι το σημείο του νόμου που αναφέρει: «Όσοι δεν επιθυμούν την παρακράτηση, θα πρέπει να υποβάλουν έγγραφη δήλωση στην αρμόδια υπηρεσία του ασφαλιστικού τους φορέα». Πρόκειται για αρνητική δήλωση (και όχι θετική όπως θα έπρεπε), που οι κυβερνητικοί γραφειοκράτες σκέφτηκαν -και δικαιώθηκαν- ότι κανείς δεν θα υποβάλει, ποντάροντας στην ταλαιπωρία και την άγνοια του νόμου.

Το σαλάμι-απάτη είναι εθνικό προϊόν

Η χώρα έχει μακρά παράδοση στην απόσπαση πόρων από το κοινωνικό σύνολο για όφελος ολίγων. Κλασικό παράδειγμα οι φόροι υπέρ τρίτων, που ακόμα και σήμερα ισχύουν. Ο λογαριασμός της ΔΕΗ μοιάζει περισσότερο με εκκαθαριστικό εφορίας παρά με απόδειξη. Έχει υπολογιστεί ότι από μία βρύση που στάζει μία φορά κάθε δευτερόλεπτο χάνονται 11.300 λίτρα μέσα σε ένα έτος. Αυτό ισοδυναμεί με 180 ντους. Δεν ισχυρίζομαι ότι αν αποτρέπαμε όλες τις μικρές ή και τις μεγαλύτερες κλοπές που έγιναν δεν θα χρεοκοπούσε η χώρα (αν και θα πέφταμε πιο μαλακά). Πιστεύω όμως ότι αν οι θεσμοί μάς καθιστούσαν απαγορευτικές αυτές τις τακτικές, τότε και άλλοι τομείς θα λειτουργούσαν καλά και θα επέτρεπαν την ανάπτυξη της χώρας. Όμως το ίδιο το κράτος λειτουργεί σαν μικροαπατεώνας. Εκτός από τους συνταξιούχος, θέλει πονηρά να κλέψει και τους επενδυτές που παρακαλάει να έρθουν στη χώρα.

Πώς αλλιώς να εξηγήσεις ότι καταργήθηκε ο Φόρος Συγκέντρωσης Κεφαλαίων (1%) στις συστάσεις εταιρειών, αλλά εξακολουθεί να ισχύει στις Αυξήσεις Κεφαλαίων; Είναι σαν να λέμε «έλα χωρίς εισιτήριο, αλλά όταν έρθει η στιγμή να επενδύσεις, τότε θα μου δώσεις προμήθεια».

Από τις μικρότερες στις μεγαλύτερες απάτες

Οι θεσμικές αδυναμίες της χώρας και οι αναπηρίες της ελληνικής Δικαιοσύνης είναι το καλύτερο περιβάλλον ώστε να ευδοκιμούν όχι μόνο οι μικρές αφαιμάξεις που αναφέραμε (αυτές νομιμοποιούνται με διατάξεις νόμων) αλλά οι μεγαλύτερες απάτες. Το θράσος μάλιστα περισσεύει πιο πολύ και από τις ηλιόλουστες ημέρες στη χώρα. Οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν την ευθιξία να παραιτούνται. Το 2012 παραιτήθηκε ο Βρετανός υπουργός Ενέργειας, γιατί αποδείχθηκε ότι η πρώην σύζυγός του ανέλαβε την ευθύνη για μια οδική παράβαση (παραβίαση του ορίου ταχύτητας), την οποία είχε διαπράξει ο ίδιος. Εδώ ο πρώην υπουργός Συγκοινωνιών κυκλοφορούσε με πλαστές πινακίδες στο τζιπ του και δήλωσε ότι είχε «οικονομικές ανάγκες».

Ο Γάλλος υπουργός Εσωτερικών Μπρινό Λε Ρου παραιτήθηκε πριν από μερικές ημέρες καθώς παραδέχτηκε ότι πράγματι προσέλαβε τις κόρες του σε κοινοβουλευτικές θέσεις, όταν εδώ δεν προλαβαίνουν να διορίζουν τις κόρες τους ως υπαλλήλους της Βουλής, χωρίς καμία ντροπή.

Φτάνουν να πιάνονται όχι με τη γίδα αλλά με αντιαεροπορικά συστήματα ή τανκς στον ώμο και αρνούνται τα πάντα. Τα όσα συχνά συμβαίνουν θυμίζουν μία σκηνή στον «Νονό ΙΙ», όπου ο δικηγόρος της οικογένειας Κορλεόνε (τον ρόλο υποδύεται ο Robert Duvall) χρησιμοποιεί μία πονηρή μέθοδο με την οποία καταφέρνει ο μοναδικός μάρτυρας κατηγορίας να αρνηθεί να καταδώσει τη μαφία (αναιρώντας ένορκη κατάθεσή του στο FBI). Ωςν αποτέλεσμα δεν ήταν δυνατή η καταδίκη και τότε ζητάει με θράσος από την Επιτροπή της Γερουσίας να ζητήσει συγγνώμη (“an apology”) από τον κατηγορούμενο μαφιόζο (η απολαυστική σκηνή στο video του youtube).

Να απαλλαγούμε από την αρχαία σκουριά

Οι στιγμές που ζούμε είναι ιστορικά μοναδικές. Στον κόσμο συντελούνται μεγάλες γεωοπολιτικές αλλαγές. Ας αναλογιστούμε πώς ήταν ο χάρτης της περιοχής μας πριν 100 χρόνια, που είναι μια σταγόνα ιστορικού χρόνου. Δεν πρέπει να αισθανόμαστε δέσμιοι του ιστορικού μας παρελθόντος. Αυτό που χρειάζεται είναι μεγάλες τομές που θα εξαφανίσουν την κρατική σκουριά και την αντιεπιχειρηματική νοοτροπία που κυριαρχεί και συνδυάζεται με αντιευρωπαϊσμό, γιατί δεν μας βολεύουν οι κανόνες της ΕΕ.

Ο ιστορικός Κώστας Κωστής δηλώνει ότι «δεν χρειάζεται ένας ιστορικός του μέλλοντος για να μας πει ότι χωρίς κάποιες γενναίες πολιτικές κινήσεις δεν πρόκειται να βγούμε από το τέλμα στο οποίο εξακολουθούμε να βουλιάζουμε».

Καμία ιστορική μοίρα δεν μας έχει καταραστεί. Από εμάς εξαρτάται να έχουμε τους θεσμούς που δεν θα εξορίζουν τους νέους μας από τη χώρα.

* Ο Κ. Μαρκάζος είναι οικονομολόγος.