Crowdfunding: Παράθυρο ευκαιρίας για δυναμικούς μικρομεσαίους

Η παγκόσμια εξέλιξη της εναλλακτικής χρηματοδότησης έχει γίνει ένα από τα κύρια αντικείμενα ενδιαφέροντος πολλών επιχειρήσεων, ακαδημαϊκών οργανισμών και ρυθμιστικών αρχών. Σύμφωνα με τη 2η ετήσια έρευνα του κλάδου Εναλλακτικής Χρηματοδότησης, που πραγματοποιήθηκε από το Cambridge Centre for Alternative Finance σε συνεργασία με την KPMG (Sustaining Momentum), η Ευρώπη παρουσίασε ραγδαία αύξηση της τάξης του 92% το 2015 στη διαδικτυακή εναλλακτική χρηματοδότηση, φτάνοντας τα 5,4 δισ. (ποσό σημαντικά μικρότερο από το αντίστοιχο της Αμερικής -33, 6 δισ. ευρώ- και της Ασίας -94,6 δισ. ευρώ)

Η τάση αυτή αποδεικνύει τη δυναμική και την αναγκαιότητα αυτού του μοντέλου χρηματοδότησης κυρίως για τις μικρομεσαίες και νεοφυείς επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, στην Ευρώπη (πλην του Ην. Βασιλείου) χρηματοδοτήθηκαν 9,442 εταιρείες, με τις μικρομεσαίες να αντιπροσωπεύουν πάνω από το 50%.

Η συμμετοχική χρηματοδότηση ή αλλιώς Crowdfunding έχει πολλαπλές διαστάσεις και απευθύνεται σε αυτούς οι οποίοι είναι διατεθειμένοι να επενδύσουν, να δανείσουν ή να κάνουν μια δωρεά για την ανάπτυξη ενός έργου. Οι κυριότερες μορφές στην Ευρώπη είναι αυτές της συμμετοχικής δανειοδότησης ιδιωτών (36%) και η συμμετοχική δανειοδότηση επιχειρήσεων (21%), οι οποίες αποτελούν άμεση λύση έναντι του τραπεζικού δανεισμού, ενώ ακολουθεί η συμμετοχική χρηματοδότηση ιδίων κεφαλαίων με έκδοση μετοχών (16%).

Παράλληλα, η παρουσία θεσμικών επενδυτών (συνταξιοδοτικά ταμεία, αμοιβαία κεφάλαια, εταιρείες διαχείρισης κεφαλαίων και τράπεζες) σημείωσε σημαντική αύξηση σε επενδύσεις μέσω εναλλακτικών πλατφόρμων χρηματοδότησης κατά την τελευταία 3ετία, το οποίο αναμένεται να εντείνει τις προοπτικές και εναλλακτικές που παρουσιάζει το συγκεκριμένο μοντέλο χρηματοδότησης.

Οι κλάδοι οι οποίοι έχουν προσελκύσει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον αντλώντας τα περισσότερα κεφάλαια είναι αυτοί του λιανεμπορίου και του χονδρεμπορίου, της τεχνολογίας και της μεταποίησης.

Τι γίνεται στην Ελλάδα

Μετά και το άνοιγμα της αγοράς εταιρικών ομολόγων, η ψήφιση του νομοσχεδίου για τη συμμετοχική χρηματοδότηση στις αρχές Σεπτεμβρίου 2016 άνοιξε τον δρόμο για τη νέα αυτή μορφή χρηματοδότησης και στη χώρα μας. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς βρίσκεται κοντά στο στάδιο έγκρισης των ΑΕΠΕΥ οι οποίες έχουν υποβάλει αίτηση για να δημιουργήσουν και να διαχειριστούν τις πλατφόρμες που θα υποστηρίζουν την άντληση κεφαλαίων.

Καθώς μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο για το Crowdfunding, η Ελλάδα προχώρησε στη θεσμοθέτηση εθνικού πλαισίου το οποίο προβλέπει την εποπτεία της διαδικασίας από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.

Συγκεκριμένα, με την τροποποίηση των διατάξεων του ν. 3401/2005 (Α' 257), προβλέπεται ότι κατ' εξαίρεση μπορεί να διενεργείται δημόσια προσφορά χωρίς να απαιτείται η κατάρτιση και δημοσιοποίηση πληροφοριακού δελτίου εφόσον η προσφορά διενεργείται αποκλειστικά μέσω ηλεκτρονικού συστήματος, το οποίο διαχειρίζεται ΑΕΠΕΥ, ενώ οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να συμμετέχουν με ποσά έως €5 000 ανά επένδυση ενώ θα προβλέπονται εισοδηματικά κριτήρια για τον αποκλεισμό ανάληψης ρίσκου από αδύναμα οικονομικά άτομα.

Στην πράξη, οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες αναμένεται να λειτουργήσουν ως πύλες εισόδου για επενδυτές οι οποίοι, με τους περιορισμούς που προβλέπονται, θα αποκτούν πρόσβαση στα επιχειρηματικά σχέδια ιδιωτών και επιχειρήσεων που αναζητούν να χρηματοδοτήσουν μια καινοτόμο ιδέα ή επένδυση, είτε εκδίδοντας και προσφέροντας μετοχές στην εταιρεία τους, είτε προσφέροντας μια απόδοση όταν υλοποιείται με τη μορφή της δανειακής χρηματοδότησης.

Δεδομένου ότι στην Ελλάδα υπάρχουν περιορισμένες εναλλακτικές πηγές άντλησης κεφαλαίων από μικρομεσαίες και νεοφυείς εταιρείες, η συμμετοχική χρηματοδότηση αναμένεται να παίξει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των εταιρειών αυτών, αρκεί να υπάρχουν σοβαρές και μελετημένες επενδυτικές προτάσεις από ιδιώτες και επιχειρήσεις, στις οποίες οι επενδυτές να διακρίνουν κάποιο συγκριτικό πλεονέκτημα.

*Ο Γιώργος Μεταξάς είναι Διευθυντής στο τμήμα Deal Advisory της KPMG.