H Ελλάδα είναι προβληματική αλλά και... «too big to fail»

Η Ελλάδα, η Γαλλία, η υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση και μια σειρά διεθνών τραπεζών έχουν ήδη συμφωνήσει να διαγράψουν ένα σημαντικό ποσοστό του ελληνικού χρέους προκειμένου να σταθεροποιηθεί η οικονομία και να διατηρηθεί η Ελλάδα στην ευρωζώνη. Τώρα όμως η χώρα λέει πως θέλει μια διαφορετική συμφωνία. Αυτό προφανώς δεν είναι θετικό για την Ευρώπη και μπορεί δυνητικά να αποσταθεροποιηθεί η παγκόσμια οικονομία εάν η Ελλάδα απλώς αρνηθεί να πληρώσει τους λογαριασμούς της.

Οι πιστωτές πιθανότατα θα πρέπει να φτιάξουν ένα αναθεωρημένο πρόγραμμα αποπληρωμής που δεν θα συνδέεται μόνο με τη λιτότητα, αλλά και με την ανάπτυξη. Θα πρέπει να αναμένεται νέος γύρος υποχωρήσεων: η Ελλάδα αναγνωρίζει πως η διάθεση των άλλων χωρών-μελών για περισσότερο δράμα είναι πολύ μικρή. Η αναδιαπραγμάτευση μπορεί να μην είναι η προτιμώμενη λύση, όμως το «too big to fail» εξακολουθεί να υπάρχει. Οι πολιτικοί στην Ελλάδα το γνωρίζουν αυτό και, παρά τη στάση τους, και οι πιστωτές το γνωρίζουν.

Εδώ είναι όμως το σημαντικό ερώτημα: η Ελλάδα και οι επαναδιαπραγματεύσεις της θα οδηγήσουν σε κατάρρευση την παγκόσμια οικονομία; Όχι.

Είναι σημαντικό να αναγνωριστεί ότι η παγκόσμια οικονομία και οι αγορές σε γενικές γραμμές υποθέτουν πως η Ελλάδα θα συνεχίσει να είναι το «προβληματικό παιδί» της Ευρώπης. Κατά την άποψή μας υπάρχει μια προσδοκία ότι η χώρα δεν θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της και αυτό πιθανότατα έχει προεξοφληθεί από τις παγκόσμιες χρηματαγορές. Η Ελλάδα θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα στην παγκόσμια οικονομία και να κάνει ό,τι μπορεί για να αποσταθεροποιήσει τις διεθνείς τράπεζες. Αμφιβάλλω όμως αν θα επιχειρηθεί αυτή η εσκεμμένη ενέργεια. Και, στην περίπτωση που συμβεί, είναι πιθανό πως οι κυβερνήσεις θα παρέμβουν για να παράσχουν στήριξη στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που θα επηρεαστούν.

Ενδεχομένως οι κυβερνητικές παρεμβάσεις να ακούγονται πολύ γνώριμες. Ίσως το προσφάτως ανακοινωθέν πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης ύψους 1 τρισ. ευρώ που ανακοίνωσε η ΕΚΤ να ακούγεται και αυτό γνώριμο. Η Ευρώπη αντιγράφει κινήσεις των ΗΠΑ. Η Citigroup και η AIG ήταν «πολύ μεγάλες για να καταρρεύσουν» και η αμερικανική κυβέρνηση παρενέβη. Η Fannie Mae, η Freddie Mac, η General Motors και η Chrysler ήταν «πολύ μεγάλες για να καταρρεύσουν» και η αμερικανική κυβέρνηση παρενέβη. Ομοίως με τα παραδείγματα αυτά, η Ελλάδα είναι «πολύ μεγάλη για να καταρρεύσει» και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα παρέμβει και αυτή.

Αυτό για την Ευρώπη σημαίνει ότι περισσότερο χρέος θα εμποδίσει την οικονομική ανάπτυξη ολόκληρης της ευρωζώνης. Κάθε δολάριο που δεν πληρώνει η Ελλάδα πρέπει να απορροφηθεί από κάποιον και αυτό το βάρος πέφτει τελικά στον λαό της Ευρώπης. Το ίδιο συμβαίνει στην Αμερική, καθώς οι ενέργειες της αμερικανικής κυβέρνησης να διασώσει τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έπεσαν στους πολίτες, υπό τη μορφή των πολύ χαμηλών επιτοκίων σε assets σταθερού εισοδήματος.

Ως επενδυτής, είναι σημαντικό να αναγνωρίσω ότι δεν υπάρχει τσάμπα γεύμα και αυτές οι απώλειες αφαιρούνται από τη μελλοντική ανάπτυξη του ΑΕΠ και θα επηρεάσουν τα εταιρικά αποτελέσματα των επιχειρήσεων. Μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες θα δεχθούν πιέσεις ακόμα και αν η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέμβει προκειμένου να παράσχει στήριξη. Σημαίνει επίσης πως, όπως η Ιαπωνία (η οποία δεν κατάφερε να δείξει επαρκώς τις αξίες του real estate στους εταιρικούς ισολογισμούς), έτσι και η Ευρώπη προετοιμάζεται να δεχθεί αρνητική επίδραση για μια σημαντική χρονική περίοδο και αυτό θα επηρεάσει τις αποδόσεις των επενδύσεων.

Διατηρούμε τη θέση underweight για τους ευρωπαϊκούς τίτλους, αν και η Γερμανία θα αποτελέσει ένα σχετικά «λαμπρό σημείο». Ορισμένοι κλάδοι όπως ο φαρμακευτικός θα συνεχίσουν να παρέχουν ευκαιρίες παρότι βρίσκονται στην Ευρώπη (κατά έναν μεγάλο βαθμό διότι πολλές από τις εταιρείες αυτές είναι πολυεθνικές, με ένα σημαντικό ποσοστό των εσόδων τους να προέρχεται από περιοχές εκτός ΗΠΑ). Οι πολυεθνικές θα έχουν «μαξιλάρια» που θα τις προστατεύουν από μια «έκρηξη» της Ελλάδας, όμως αυτό δεν σημαίνει πως θα είναι απόλυτα απρόσβλητες, και οι υποθέσεις θα πρέπει να προσαρμόζονται αναλόγως με βάση τα πιθανά αρνητικά αποτελέσματα.

*Ο Michael A. Yoshikami είναι ιδρυτής και CEO της Destination Wealth Management.