Bloomberg: Δώστε στην Ελλάδα μια ευκαιρία

Λιγότερο από δυο εβδομάδες αφότου κέρδισε στις εκλογές στην Ελλάδα, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας αρχίζει να σοβαρεύεται ως προς το πώς να αντιμετωπίσει τα μη βιώσιμα χρέη της χώρας. Η προθυμία του να εγκαταλείψει το αίτημα για διαγραφή μέρος αυτών που χρεωστάει η χώρα του, αξίζει μια διαλλακτική απάντηση από τους διάφορους φορείς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αυτό όμως δεν συμβαίνει. Ο έλληνας υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης, που περιοδεύει στην Ευρώπη σε μια «επίθεση γοητείας», αντιμετώπισε εμπόδια την Τετάρτη. Μετά τις συνομιλίες που είχε με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Μάριο Ντράγκι, η ΕΚΤ ανακοίνωσε ότι δεν θα δέχεται ελληνικά ομόλογα ως εγγυήσεις για νέα δάνεια. Για την ώρα, φαίνεται, πως τα ελληνικά ομόλογα μπορούν να συνεχίσουν να χρησιμοποιούνται για την παροχή έκτακτης ρευστότητας από την Τράπεζα της Ελλάδας –παράρτημα της ΕΚΤ.

Ωστόσο, η κίνηση σηματοδοτεί μια σκληρή γραμμή έναντι των αιτημάτων της Ελλάδας για ελάφρυνση του χρέους και χαλάρωση των δημοσιονομικών όρων.

Σήμερα ο Βαρουφάκης συναντάται με τον γερμανό υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Αν η Γερμανία πει ναι, τότε μπορεί να δοθεί στην Ελλάδα χρόνος ώστε να βρει τον βηματισμό της στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές της χωρίς να έρθει αντιμέτωπη με κρίση ρευστότητας. Όμως η κυβέρνηση της Γερμανίας είναι αυτή που ηγείται της αντίστασης στον συμβιβασμό.

Η Γερμανία και η ΕΚΤ θα πρέπει να αναγνωρίσουν την ανάγκη για εύρεση κοινού τόπου με την Ελλάδα –και μάλιστα γρήγορα. Με τους καταθέτες να βγάζουν λεφτά από τις ελληνικές τράπεζες και να τα κρύβουν κάτω από τα πλακάκια του μπάνιου τους, το χρηματοοικονομικό σύστημα της χώρας εξαρτάται από τη χρηματοδότηση της ΕΚΤ, η οποία με τη σειρά της συνδέεται με την τήρηση των όρων του προγράμματος διάσωσης της χώρας. Αυτό το πρόγραμμα προγραμματίζεται να λήξει στο τέλος του μήνα.

Ο Βαρουφάκης λέει πως θέλει να «κόψει μαχαίρι» τις δόσεις για όσο διαρκούν οι διαπραγματεύσεις, αντί να δεχθεί τις υπόλοιπες δόσεις από το πρόγραμμα διάσωσης που είχε διαπραγματευτεί η προηγούμενη κυβέρνηση.

Αντί να ζητήσει «συγχώρεση» χρέους, τώρα προτείνει να επιτραπεί στην Ελλάδα να καθυστερήσει την αποπληρωμή και να ανταλλάξει μέρος του χρέους με νέους τίτλους που θα συνδέονται με τις επιδόσεις της οικονομίας. Και οι δυο προτάσεις αυτές αξίζουν να εξεταστούν.

Οι φορείς των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων ελέγχουν την οικονομική μοίρα της Ελλάδας. Η Ελλάδα χρωστά σχεδόν 316 δισ. ευρώ, με την αναλογία του χρέους ως προς το ΑΕΠ να ξεπερνά το 170%. Λιγότερο από το ένα πέμπτο αυτού, όμως, βρίσκεται στα χέρια ιδιωτών επενδυτών. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και το έκτακτο ταμείο που δημιούργησαν πριν από τέσσερα χρόνια έχουν στα χέρια τους χρέος περίπου 195 δισ. ευρώ.

Η ΕΕ χρειάζεται να αναγνωρίσει πως είναι προς το συμφέρον όλων των χωρών-μελών να ξαναμπεί η Ελλάδα στον δρόμο της φερεγγυότητας –και αυτό σημαίνει περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους. Η ακραία δημοσιονομική λιτότητα δεν βοηθά. Η γερμανική δημοσιονομική αδιαλλαξία έχει επιδεινώσει τα οικονομικά προβλήματα της ευρωζώνης. Πιο λογικά ήταν τα πρόσφατα σχόλια του γάλλου υφυπουργού Προϋπολογισμού Christian Eckert, ο οποίος δήλωσε στο γαλλικό κοινοβούλιο ότι «πρέπει να αφήσουμε την Ελλάδα να επιστρέψει στην ανάπτυξη».

Αν η αποκατάσταση της ενότητας της Ευρώπης είναι ένας στόχος –και θα πρέπει να είναι- υπάρχει «μπόνους» στην επίδειξη κάποιας ευελιξίας. Θα αναγνώριζε την εντολή της νέας ελληνικής κυβέρνησης και τη διαμαρτυρία που εκφράστηκε από τους ψηφοφόρους της χώρας στις πρόσφατες εκλογές. Σε πρώτη φάση, το μόνο που χρειάζεται είναι ένα οικονομικό «περιθώριο για ανάσα», που θα επιτρέπει στην ΕΚΤ να συνεχίσει να χρηματοδοτεί τις τράπεζες της χώρας και θα χαλαρώνει τις προθεσμίες του προγράμματος διάσωσης, την ώρα που όλοι θα κάνουν τον απολογισμό τους.

Η ΕΕ και η Ελλάδα θέλουν να παραμείνει η Ελλάδα στο ευρωσύστημα. Ωστόσο, ο κίνδυνος λάθους βήματος από μια άπειρη νέα κυβέρνηση και των σκληρών διαπραγματευτικών της εταίρων, παραμένει υψηλός. Οι ευρωπαίοι ηγέτες χρειάζεται να καταλάβουν πως τα κόστη μιας εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη θα ήταν τεράστια –όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για την ευρύτερη ένωση.