Ο ELA, οι τράπεζες και η... σοβαρότητα!

Aς ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα...

Στον ELA δεν προσφεύγουν χώρες, αλλά τράπεζες με προβλήματα ρευστότητας. H προσφυγή μιας τράπεζας στον ELA (Έκτακτη Βοήθεια Ρευστότητας) είναι έκτακτη και περιορισμένη χρονικά, έχει 6μηνη διάρκεια με δυνατότητα ανανέωσης.

Πραγματοποιείται μόνο με την έγκριση της ΕΚΤ και κατόπιν ελέγχου της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας στην οποία ανήκει η τράπεζα. Όχι με απόφαση της κυβέρνησής της. Παραχωρείται σε φερέγγυα πιστωτικά ιδρύματα, τα οποία δεν μπορούν να εξασφαλίσουν ρευστότητα μέσω των αγορών ή άλλων πηγών.

Συμφώνα με τους κανονισμούς της ΕΚΤ, σε περίπτωση που η ρευστότητα που ζητά μια τράπεζα είναι πάνω από 500 εκατ. ευρώ, η ΤτΕ είναι υποχρεωμένη να ενημερώσει εκ των προτέρων την ΕΚΤ και να λάβει έγκριση, συνδεδεμένη με την αιτιολογία, την πιστοληπτική αξιολόγηση της τράπεζας κ.λπ.

Ο ELA έχει ήδη ενεργοποιηθεί την περίοδο 2011 - 2012, όταν η μαζική απόσυρση καταθέσεων είχε στερήσει ρευστότητα από τις τράπεζες, οι οποίες χρειάστηκαν τότε περίπου 120 δισ. ευρώ, τα οποία δόθηκαν μετά από έγκριση της ΕΚΤ. Η υπαγωγή στον ELA διήρκεσε περίπου δύο χρόνια, λόγω της μετέπειτα θετικής εξέλιξης της ελληνικής οικονομίας και των τραπεζών (μερική επιστροφή καταθέσεων και κεφαλαιοποίηση τραπεζών).

Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα χρηματοδοτείται αυτήν την περίοδο από την ΕΚΤ μέσω άλλων μηχανισμών και εγγυήσεων, με πόσο της τάξης των 45 δισ. Όμως από την 1η Μάρτιου οι τράπεζες δεν θα μπορούν να προσφύγουν στη χρηματοδότηση αυτήν παρά μόνο μερικώς, διότι δεν έχουν όλες τις απαραίτητες εγγυήσεις, είτε δεν θα μπορούν να προσφύγουν καθόλου, σε περίπτωση που δεν είναι η χώρα ενταγμένη σε κάποιο πρόγραμμα, όπως δήλωσε ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι. Άρα μοναδική παροχή ρευστότητας, στην περίπτωση αυτή, θα είναι η προσφυγή στον ELA.

Το κρίσιμο ερώτημα που τίθεται συνεπώς είναι το εξής: θα επιτρέψει η ΕΚΤ την προσφυγή στον ELA για τις τράπεζες της χώρας, στην περίπτωση που δεν είναι η χώρα σε πρόγραμμα, αλλά σε διαπραγμάτευση η ακόμα χειρότερο εάν είναι σε σύγκρουση με τους δανειστές της, την Ευρώπη και την ΕΚΤ; Δηλαδή η δήλωση Ντράγκι περιλαμβάνει και την περίπτωση του ELA η όχι;

Οι απόψεις είναι διιστάμενες. Το γεγονός ότι οι τράπεζες είναι επαρκώς κεφαλαιοποιημένες (με χρήματα και των δανειστών) δημιουργεί τη μια άποψη ότι η ΕΚΤ θα εγκρίνει τη χρηματοδότηση. Όμως η δεύτερη άποψη προτάσσει το επιχείρημα ότι σε περίπτωση που η χώρα βρίσκεται εκτός προγράμματος και διαπραγματεύεται με τους δανειστές με αιτήματα περί διαγραφής χρέους κ.λπ. η μη έγκριση του ELA είναι ενδεχομένως ο πιο εμφανής τρόπος πίεσης.

Αυτό λοιπόν θα κριθεί τον Μάρτιο (σε περίπτωση κυβέρνησης που θα αρνηθεί να είναι σε πρόγραμμα). Σίγουρα είναι ένα μεγάλο ζήτημα με πολύ σημαντικό αντίκτυπο για όλους, όχι μόνο τις τράπεζες. Σίγουρο είναι επίσης ότι, στην Ευρώπη του ευρώ, δεν υπάρχει δυνατότητα να τυπωθούν ευρώ αυθαίρετα από μια χώρα με απόφαση της κυβέρνησης της για οποιονδήποτε σκοπό η αιτία.

Τα σημειώνω αυτά μετά από όσα έχουν ακουστεί, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε αυτό το θέμα στο δημόσιο διάλογο με τη δέουσα σοβαρότητα και υπευθυνότητα.

* Τραπεζίτης