Γιατί η Γερμανία φοβάται το «παράδειγμα» του Grexit

Στο πλαίσιο της θερμής ανταλλαγής απόψεων ενόψει των ελληνικών εκλογών, ακούμε διάφορους Γερμανούς να δηλώνουν πλέον ότι το ευρώ και η ευρωζώνη, θα επιβιώσουν μια χαρά από μια έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, από ένα Grexit. Η γνώμη μου είναι ότι κάνουν λάθος –αλλά όχι για τους λόγους που νομίζουν. 

Αν η Ελλάδα πράγματι φύγει από το ευρώ, μπορεί να προκαλέσει αύξηση επιτοκίων στην Πορτογαλία και την Ιταλία, για παράδειγμα, μπορεί και όχι. Η ΕΚΤ θα μπορέσει πιθανότατα να αντιμετωπίσει όλες αυτές τις προκλήσεις. Ομως, ο κίνδυνος είναι ότι, αν η Ελλάδα φύγει και αποβεί αυτό προς όφελός της, τότε θα αρχίσουν κι άλλοι να αναρωτιούνται «Γιατί δεν κάνουμε κι εμείς το ίδιο;».

Το επιχείρημα των παραπάνω Γερμανών, όπως αποτυπώθηκε πρόσφατα στο Spiegel από πηγές της γερμανικής κυβέρνησης, είναι ότι ο κίνδυνος «ντόμινο» έχει εξαλειφθεί. Και δεν διαφωνώ. Η Ιρλανδία δεν πρόκειται να αποχωρήσει, έχει σίγουρα στρίψει στην γωνία. Η Πορτογαλία δύσκολα θα ακολουθούσε. Οπως και οι Ισπανοί, οι δυο χώρες έχουν τιμωρηθεί, έχουν προσαρμόσει τις οικονομίες του και δεν έχουν ανάγκη να φύγουν από το ευρώ, για να μην πληγωθούν παραπάνω.

Επιπλέον, συμφωνώ ότι η ΕΚΤ μπορεί και θα πραγματοποιήσει, εάν χρειαστεί, αγορές κρατικών ομολόγων σε βαθμό που να διασφαλίσει ότι τα επιτόκια δεν θα εκτιναχθούν σε δυσβάσταχτα επίπεδα. Οπότε, δεν σημαίνει ότι αν η Ελλάδα φύγει, θα ακολουθήσουν κι άλλοι.

Αντίθετα, πιστεύω ότι θα γίνει κάτι τελείως διαφορετικό. Η στάνταρ λύση στο πρόβλημα της Ελλάδας από την αρχή ήταν μια αναδιαπραγμάτευση του χρέους και υποτίμηση του νομίσματος. Η υποτίμηση (από το στάνταρ του χρυσού) είχε βοηθήσει πολλά κράτη στην δεκαετία του 1930 και αποτελεί την βασική συνταγή που δίνει το ΔΝΤ στα προβληματικά κράτη. Η απουσία υποτίμησης, λόγω των δεσμών του ευρώ, υποχρέωσε την Ελλάδα να επιβάλλει εσωτερικό αποπληθωρισμό.

Οπότε τι γίνεται, αν η Ελλάδα ακολουθήσει την κλασική συνταγή που συστήνουν οι οικονομολόγοι; Η Ελλάδα θα φύγει από το ευρώ, οι τράπεζες θα καταρρεύσουν (πιθανότατα, αν όχι σίγουρα) και μετά τι θα γίνει;

Οπωσδήποτε οι 12 πρώτοι μήνες θα είναι αρκετά περίπλοκοι, αλλά οι προβλέψεις μας λένε ότι θα ακολουθήσει σημαντική και σταθερή ανάπτυξη στην ελληνική οικονομία. Δεν θα εκπλαγώ αν δω πολλά χρόνια με ανάπτυξη ΑΕΠ στην κλίμακα του 5-10%.

Τι θα γίνει τότε; Η Ιταλία, που ήδη βρίσκεται στην αρχή του τελειωτικού σπιράλ θανάτου στο χρέος τι θα κάνει; Θα ακολουθήσει τον δρόμο του εσωτερικού αποπληθωρισμού ή θα αρχίσει να δουλεύει τις μηχανές εκτύπωσης λιρέτας; Η Γαλλία που κοντεύει σε ανάλογα προβλήματα; Το Βέλγιο που βρίσκεται ήδη σε τέτοια κατάσταση;

Δεν είναι τυχαίο που η συνταγή του ΔΝΤ προτιμάει την υποτίμηση από τον εσωτερικό αποπληθωρισμό. Προκαλεί πολύ λιγότερο πόνο στον λαό, έτσι κι αλλιώς. Και ο κόσμος αυτή την περίοδο έχει στον νου τις κάλπες. Ποιος πιστεύει ότι ο εσωτερικός αποπληθωρισμός θα είναι πολιτικά εφικτός στην Ιταλία, όταν οι Ιταλοί βλέπουν την Ελλάδα να αποδίδει η έξοδος;

Και αυτός πιστεύω ότι είναι ο κίνδυνος για το ευρώ. Όχι ότι το Grexit θα ξετινάξει το ευρώ, αλλά ότι το Grexit θα αποδώσει για την Ελλάδα κι αυτό σημαίνει ότι κι άλλες χώρες θα ακολουθήσουν το παράδειγμά της. Στο κάτω κάτω, η στάνταρ οικονομική συνταγή των τελευταίων 80 χρόνων, προτείνει ως λύση την υποτίμηση. Ανεξάρτητα από τις πολιτικές επιθυμίες όσων επιζητούν την μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ενοποίηση, παραμένει η μόνη λύση.