O' Neill: Αισιόδοξος για την παγκόσμια ανάπτυξη

Η τρέχουσα απαισιοδοξία για την παγκόσμια οικονομία είναι υπερβολική, υποστηρίζει σε άρθρο του στο Bloomberg ο Jim O'Neill, πρώην πρόεδρος της Goldman Sachs Asset Management. Όπως αναφέρει, οι τρεις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου -ΗΠΑ, Κίνα και Ιαπωνία- βρίσκονται σε αξιοπρεπή κατάσταση. Εκτός και αν υπάρξει κάποια μεγάλη νέα επιδείνωση στην Ευρώπη και απρόβλεπτα δράματα στον υπόλοιπο αναπτυσσόμενο κόσμο, τότε φαίνεται πιθανή μια μέτρια επιτάχυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης.

Σύμφωνα με τον O'Neill, το μέγεθος της επιτάχυνσης αυτής και η διάρκειά της εξαρτώνται εν μέρει από κάτι το οποίο δεν μπορούμε πραγματικά να γνωρίζουμε: την τάση της μακροπρόθεσμης παγκόσμιας ανάπτυξης. Αυτό είναι ένα στοιχείο που καλό θα ήταν να γνωρίζαμε, αφού, για παράδειγμα, θα έκανε ευκολότερη την πρόβλεψη πιέσεων σε ανεπαρκείς πηγές, ή τη λήψη απόφασης ως προς το εάν στο outlook υπάρχει πληθωρισμός ή αποπληθωρισμός. Εάν γνωρίζαμε αν η ανάπτυξη είναι υψηλότερη ή χαμηλότερη της τάσης, θα μπορούσαμε να κρίνουμε ευκολότερα εάν η παγκόσμια στάση της μακροοικονομικής πολιτικής είναι υπερβολικά επεκτατική ή υπερβολικά περιοριστική. Επίσης, εάν ξέραμε πόσο γρήγορα θα αναπτυχθούν οι συνθήκες διαβίωσης, αυτό θα ήταν χρήσιμο με πολλούς τρόπους.

Δυστυχώς, σημειώνει ο O'Neill, η υποβόσκουσα τάση βρίσκεται κρυμμένη κάτω από στρώματα αβεβαιότητας, ιδιαίτερα σε χώρες που βιώνουν ταχύτατες αλλαγές. Υπάρχει και ένα άλλο πρόβλημα: Υποθετικά μιλώντας, θα μπορούσαν όλες οι χώρες να επιτύχουν ταυτόχρονα τη μακροπρόθεσμη προοπτική ανάπτυξής τους;

Το παρελθόν αποτελεί οδηγό, μέχρις ενός σημείου, λέει ο O'Neill. Τη δεκαετία του 1980, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ο μέσος όρος της παγκόσμιας ανάπτυξης ήταν 3,4%, ενώ στη δεκαετία του 1990 ήταν στο 3,2%. Πολλοί οικονομολόγοι θεωρούν το 3,3% εύλογη εκτίμηση της τάσης. Το πρόβλημα είναι ότι η εμφανής σταθερότητα κρύβει μεγάλο μέρος των διαφοροποιήσεων γύρω από τον μέσο όρο - και σε επίπεδο χωρών από δεκαετία σε δεκαετία (για παράδειγμα η Ιαπωνία τα πήγε πολύ χειρότερα τη δεκαετία του 1990 απ' ό,τι την προηγούμενη δεκαετία).

Η ανάπτυξη την πρώτη δεκαετία του νέου αιώνα ήταν ισχυρότερη απ' όσο αντιλαμβάνονται πολλοί - παρά την ύφεση των τελευταίων ετών. Η ανάπτυξη διεθνώς διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο στο 3,7% από το 2001 μέχρι το 2010, καλύτερα απ' ό,τι τις δεκαετίες 1980 και 1990. Ορισμένοι δίνουν έμφαση στην ανάδυση των οικονομιών BRIC: δομική ανάπτυξη που υποδηλώνει ταχύτερη τάση. Άλλοι δείχνουν τις πολιτικές του εύκολου χρήματος. Σύμφωνα με αυτήν την πιο απαισιόδοξη άποψη, η ανάπτυξη που εμφάνισαν τη δεκαετία οι τιμές των εμπορευμάτων ήταν ένα πληθωριστικό φαινόμενο - ένδειξη ότι ο κόσμος ζούσε πέραν των δυνατοτήτων του, με το κραχ του 2008-2009 να αποτελεί το αναπόφευκτο τίμημα.

Για τη συνέχεια, σύμφωνα με τον O'Neill, πολλά εξαρτώνται από την Κίνα. Μέχρι το τέλος του 2013, η κινεζική οικονομία θα έχει αυξήσει την παραγωγή της κατά επιπλέον 1 τρισ. δολάρια, ξεπερνώντας τα 9 τρισ. δολάρια. Έτσι, θα ξεπεράσει το ήμισυ της αμερικανικής. Η συνεχιζόμενη ταχεία ανάπτυξη σε μια τόσο μεγάλη οικονομία θα είναι αυτή που θα αποτελέσει τον οδηγό για την παγκόσμια τάση.

Με βάση το πλαίσιο της νέας πολιτικής που περιέγραψε τον περασμένο μήνα η κινεζική κυβέρνηση και σύμφωνα με τον πιο αισιόδοξο τόνο στις χρηματαγορές που συνδέονται με την Κίνα, ο O'Neill συνεχίζει να αναμένει ταχεία ανάπτυξη. Εάν αυτό αποδειχθεί σωστό, τότε θα πρέπει να γίνει κάτι πολύ κακό αλλού για να υποχωρήσει η διεθνής ανάπτυξη στα επίπεδα του 1980 και του 1990, λέει.

Αυτό, κατά τον ίδιο, δεν είναι απίθανο. Οι ανεπτυγμένες οικονομίες της ευρωζώνης, της Ιαπωνίας, της Βρετανίας και των ΗΠΑ αντιμετωπίζουν πολλές προκλήσεις, όπως και οι αναδυόμενες. Όμως μια πιο προσεκτική ματιά στις χώρες αυτές από το 2011 δείχνει ότι είναι απίθανο να υπάρξουν σοβαρά πισωγυρίσματα.