Ρ. Αικατερινάρη: Θα προσθέσουμε αξία στις επιχειρήσεις του δημοσίου

Τροποποίηση των Καταστατικών των δημόσιων επιχειρήσεων που μεταφέρονται στο χαρτοφυλάκιο της ΕΕΣΥΠ προαναγγέλλει η διευθύνουσα σύμβουλος του Υπερταμείου Ράνια Αικατερινάρη, σε συνέντευξή της στο Euro2day.gr.

H Ράνια Αικατερινάρη περιγράφει τα βήματα που έγιναν έως σήμερα στον ένα χρόνο λειτουργίας της εταιρείας. Σε ό,τι αφορά τις διοικήσεις, τονίζει ότι «θα συσταθεί και θα λειτουργήσει η Επιτροπή Ανάδειξης Υποψηφίων για τα διοικητικά συμβούλια των θυγατρικών και θα προχωρήσουμε με τις αξιολογήσεις των πρώτων διοικητικών συμβουλίων των ΔΕΚΟ».

Εξηγώντας τη θέση της για τον ρόλο της εταιρείας, ξεκαθαρίζει ότι «πιστεύουμε βαθιά ότι οι υπηρεσίες της χώρας μας πρέπει να γίνονται κάθε μέρα καλύτερες, να κάνουν τη ζωή όλων μας πιο εύκολη. Να δίνουν περισσότερα, να χρειάζονται λιγότερα και να λειτουργούν με τρόπο διάφανο και νοικοκυρεμένο». Οπως χαρακτηριστικά τονίζει, «πιστεύω στις δυνατότητες των δημόσιων επιχειρήσεων. Χρειάζεται όμως αλλαγή νοοτροπίας, ώστε να απελευθερώσουν τις πραγματικές τους δυνάμεις, με όραμα και ανάληψη ευθύνης και πρωτοβουλιών».

Η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και περιουσίας λειτουργεί ήδη εδώ και ένα χρόνο. Τι θεωρείτε ότι έχετε επιτύχει μέχρι σήμερα;

Έχουμε ολοκληρώσει ένα σημαντικό έργο, που ίσως δεν έχει γίνει γνωστό γιατί είναι σύνθετο και γιατί δουλεύουμε αθόρυβα αλλά συστηματικά και με επιμέλεια. Να θυμίσω ότι ξεκινήσαμε κυριολεκτικά από το μηδέν: Στήσαμε την εταιρεία εξ υπαρχής τον Φεβρουάριο του 2017 και μέσα στον πρώτο χρόνο λειτουργίας της ολοκληρώσαμε σημαντικά παραδοτέα μέσα στις προθεσμίες που θέσαμε.

Στον έναν αυτό χρόνο, η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας απέκτησε τη δομή και οργάνωση που έχει σήμερα. Ταυτόχρονα, αξιολογήσαμε τα διοικητικά συμβούλια του ΤΑΙΠΕΔ και της ΕΤΑΔ και προχωρήσαμε στη συγκρότηση των νέων διοικητικών συμβουλίων που έχουν σήμερα, με ενίσχυση της διοικητικής τους ομάδας με νέα και έμπειρα στελέχη, ενώ τροποποιήθηκαν και τα καταστατικά τους.

Ένας άλλος σημαντικός στόχος για το 2017 ήταν αυτός της διαμόρφωσης ενός πλαισίου βέλτιστων αρχών εταιρικής διακυβέρνησης, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον Εσωτερικό Κανονισμό της Eταιρείας, τόσο για την ίδια όσο και για τις θυγατρικές της. Αυτό περιλαμβάνει και την καθιέρωση ενός συγκεκριμένου πλαισίου ελέγχου της απόδοσης για αποτελεσματικότερη διαχείριση, καθώς και την ενίσχυση της διαφάνειας και των κανόνων παροχής πληροφόρησης. Την εφαρμογή των κανόνων αυτών έχει υλοποιήσει η ΕΕΣΥΠ κατά προτεραιότητα, διαμορφώνοντας αντίστοιχα όλο το οργανωτικό πλαίσιο λειτουργίας της.

Στο ίδιο διάστημα, πραγματοποιήσαμε επίσης μία εις βάθος επισκόπηση των δημόσιων επιχειρήσεων που εντάχθηκαν από 01.01.2018 στο χαρτοφυλάκιό μας και αναλύσαμε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν. Αυτό ήταν απαραίτητο προκειμένου να προχωρήσαμε με την κατάρτιση του Στρατηγικού Σχεδίου της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας και την ολοκλήρωση και έγκρισή του από τη Γενική Συνέλευση.

Πρόκειται για μια σημαντική δουλειά,για ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, που θεωρώ ότι δεν έχει γίνει κάτι παρόμοιο μέχρι σήμερα για τις δημόσιες επιχειρήσεις. Το Στρατηγικό Σχέδιο θα αποτελέσει τη βάση και το εργαλείο, ώστε σε συνεργασία με τις διοικήσεις των δημόσιων επιχειρήσεων, να καταφέρουμε ουσιαστικές βελτιώσεις και να πετύχουμε χειροπιαστά αποτελέσματα. Σε όλα αυτά, σημαντικό ρόλο θα παίξουν και τα επιχειρηματικά σχέδια που ετοίμασαν και κατέθεσαν οι θυγατρικές.

Η επεξεργασία και οι περιεχόμενες πληροφορίες βασίστηκαν σε ιστορικά στοιχεία των θυγατρικών (άμεσων και λοιπών) έως και του έτους 2016. Γιατί δεν βασίστηκαν σε πιο πρόσφατα οικονομικά στοιχεία;

Κατ' αρχάς η επεξεργασία και σύνταξη του Στρατηγικού Σχεδίου έλαβε χώρα κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2017, περίοδο κατά την οποία είναι ευνόητο ότι δεν υπήρχαν διαθέσιμα οικονομικά στοιχεία για το έτος 2017. Το σχέδιο ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο του 2018, όπου εξακολουθούν να μην υπάρχουν επίσημα δημοσιευμένα οικονομικά στοιχεία, καθώς είναι πρακτικά ανέφικτο για τη συντριπτική πλειοψηφία των εταιρειών (όχι μόνο των θυγατρικών μας) να έχουν σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα ορθές, ελεγμένες και εγκεκριμένες οικονομικές καταστάσεις. Για αυτό άλλωστε και οι εισηγμένες έχουν περιθώριο δημοσίευσης των οικονομικών καταστάσεων έως τέσσερις μήνες από τη λήξη της χρήσης και οι μη εισηγμένες αργότερα.

Πάντως, όπως έχουμε πει, το Στρατηγικό Σχέδιο και η παρακολούθησή του είναι μια συνεχής και δυναμική διαδικασία και κατά συνέπεια, περιοδικά θα επικαιροποιείται και θα τροποποιείται με βάση τα νεότερα δεδομένα.

Ποιες είναι οι επόμενες προτεραιότητες /ορόσημα; Θεωρείτε ότι θα υπάρξουν αντιστάσεις;

Το επόμενο βήμα, όπως καταλαβαίνετε, είναι η εφαρμογή του Στρατηγικού Σχεδίου και, όταν απαιτείται, η επικαιροποίησή του. Αυτό περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την τροποποίηση των Καταστατικών των δημόσιων επιχειρήσεων που μεταφέρονται στο χαρτοφυλάκιο της ΕΕΣΥΠ προς εναρμόνιση με τον ν. 2190/1920, την επικοινωνία των στρατηγικών στόχων στις διοικήσεις των θυγατρικών και τη θέσπιση κατάλληλων γραμμών επικοινωνίας και αναφορών για τη παρακολούθηση της λειτουργίας και απόδοσής τους, τα οποία έχουν ήδη δρομολογηθεί και προχωρούν.

Στο ίδιο διάστημα, θα συσταθεί και θα λειτουργήσει η Επιτροπή Ανάδειξης Υποψηφίων για τα διοικητικά συμβούλια των θυγατρικών και θα προχωρήσουμε με τις αξιολογήσεις των πρώτων διοικητικών συμβουλίων των ΔΕΚΟ. Στο πλαίσιο των ανωτέρω, στόχος μας είναι και η καλή λειτουργία των διοικητικών συμβουλίων αλλά και η ενίσχυση των συστημάτων εσωτερικού ελέγχου, διενεργώντας και σεμινάρια και workshops ως προς θέματα εταιρικής διακυβέρνησης. Επιπλέον ως προς τη βελτίωση της απόδοσης των θυγατρικών και την ενίσχυση των εσόδων, έχουμε προσδιορίσει ορισμένες δράσεις με άμεσες επιπτώσεις και μετρήσιμα αποτελέσματα.

Τέλος, εντός του 2018, θα πρέπει να προχωρήσουμε στη θέσπιση των απαιτούμενων διαδικασιών του Μηχανισμού Συντονισμού που καθορίζει τις σχέσεις μεταξύ Κράτους, ΕΕΣΥΠ και Δημόσιων Επιχειρήσεων, και ειδικότερα τη διαδικασία σχετικά με τη διατύπωση της Αποστολής των Δημόσιων Επιχειρήσεων, τη σύναψη Συμβάσεων Στόχων και Απόδοσης και την εκπόνηση των Δηλώσεων Δεσμεύσεων. Δεν βλέπω γιατί να υπάρξουν αντιδράσεις. Δεν είμαστε σε αντιπαράθεση με κανέναν, οι στόχοι μας είναι κοινοί: η καλύτερη δυνατή λειτουργία των επιχειρήσεων, η οικονομική ανάπτυξή τους και η αναβάθμιση των υπηρεσιών που παρέχουν στους πολίτες.

Πολλά ακούγονται για τις αξιολογήσεις των ΔΕΚΟ. Ποια διαδικασία θα ακολουθηθεί για να υπάρχει αξιοκρατία και αντικειμενικά κριτήρια;

Όλοι καταλαβαίνουμε ότι το έργο των διοικήσεων των ΔΕΚΟ είναι μία εξαιρετικά απαιτητική και υπεύθυνη υπόθεση. Αυτό προσδιορίζει και τα απαραίτητα προσόντα αλλά και την εμπειρία των προσώπων που ηγούνται.

Παράλληλα αναδεικνύει την ανάγκη αξιολόγησης με αξιοκρατικά και διαφανή κριτήρια, όπως συμβαίνει σε όλες τις σύγχρονες εταιρείες στον κόσμο. Στην περίπτωση του ΤΑΙΠΕΔ και της ΕΤΑΔ, προσλάβαμε εξωτερικό σύμβουλο με διεθνή εμπειρία για να μας βοηθήσει στο έργο και δημοσιεύσαμε πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την πλήρωση των κενών θέσεων. Αξιολογήσαμε τις υποψηφιότητες με βάση μια σειρά από αντικειμενικά κριτήρια, εφαρμόζοντας βέλτιστες εταιρικές πρακτικές. Το ίδιο ακριβώς θα κάνουμε και με τις ΔΕΚΟ.

Είναι βιώσιμα τα ΕΛΤΑ; Τι πρέπει να γίνει για να γίνουν βιώσιμα;

Η κερδοφορία των ΕΛΤΑ επηρεάζεται σημαντικά από τις υποχρεώσεις της εταιρείας ως Φορέα Παροχής Καθολικής Υπηρεσίας, όπως συμβαίνει σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.Ωστόσο, μέσα στο πλαίσιο αυτό, υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Διεθνώς η τάση είναι ο όγκος της αλληλογραφίας να μειώνεται και ταυτόχρονα ο όγκος δεμάτων και ταχυμεταφορών να παρουσιάζει αυξητικές τάσεις, λόγω της ανάπτυξης του ηλεκτρονικού εμπορίου. Αυτό που χρειάζονται τα ΕΛΤΑ είναι εξορθολογισμός της λειτουργίας και των δαπανών τους, υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και γενικότερη βελτίωση της αποδοτικότητας στη βάση ενός νέου, ολοκληρωμένου επιχειρηματικού και οργανωτικού μοντέλου. Επιπλέον εξαιρετικά σημαντική θα είναι και η εφαρμογή του μηχανισμού συντονισμού ως προς τον προσδιορισμό αποζημίωσης της καθολικής υπηρεσίας.

Ποια είναι τα σχέδια σας για τον ΟΑΣΑ; Είστε ικανοποιημένοι από τη λειτουργία του οργανισμού και των θυγατρικών του; Πώς θα αυξήσουν /διασφαλίσουν καλύτερα τα έσοδά τους;

Ο ΟΑΣΑ και οι θυγατρικές του είναι χωρίς αμφιβολία από τις πιο δύσκολες επιχειρήσεις που έχουν ενταχθεί στο χαρτοφυλάκιο της ΕΕΣΥΠ, καθώς πρέπει να συνδυάσουμε την παροχή μιας δημόσιας υπηρεσίας σε προσιτό κόστος και με την αποδοτική τους λειτουργία να επιτυγχάνεται η ελάχιστη επιβάρυνση του φορολογούμενου. Σήμερα οι εταιρείες αυτές αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα εξασφάλισης χρηματοδότησης, ενώ ειδικότερα οι ΟΣΥ και ΗΣΑΠ (που είναι μέρος της ΣΤΑΣΥ), πρέπει να αντιμετωπίσουν και το ζήτημα συντήρησης και ανανέωσης του εξοπλισμού και του στόλου τους.

Το πρόβλημα εντείνεται με το φαινόμενο της εισιτηριοδιαφυγής. Κάποια στιγμή πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι στο τέλος της ημέρας κάποιος πληρώνει τον λογαριασμό, είτε ο επιβάτης, είτε ο Έλληνας φορολογούμενος. Είναι επίσης γεγονός ότι οι συγκοινωνίες επιδοτούνται σε όλες τις χώρες της Ευρώπης. Όμως, οι διαθέσιμοι κρατικοί πόροι θα πρέπει να αξιοποιούνται με τρόπο που να αναβαθμίζει τις υποδομές και τις μετακινήσεις των ανθρώπων στα μεγάλα αστικά κέντρα και να βελτιώνει την ποιότητα ζωής και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Πώς σχολιάζετε το πρόβλημα με τη διακοπή υδροδότησης στη Θεσσαλονίκη;

Νομίζω το πρόβλημα αυτό αναδεικνύει αυτό που πρέπει να διορθωθεί στις δημόσιες επιχειρήσεις, όπως και στην ΕΥΑΘ. Έχουμε μια στρατηγική εταιρεία κοινής ωφέλειας με ένα παλαιό δίκτυο με υψηλές απώλειες και αυξημένο κόστος συντήρησης, η οποία δεν προχώρησε για πολλά χρόνια στις απαραίτητες επενδύσεις για την αναβάθμιση του δικτύου της, για μια σειρά από λόγους. Όσον αφορά τα προβλήματα στον κεντρικό αγωγό, ο οποίος είχε κατασκευασθεί πριν από 40 χρόνια, είναι απαραίτητη η παρακολούθησή του με σύγχρονα συστήματα, ώστε να προλαμβάνονται έκτακτα περιστατικά.

Είναι σαφές ότι οι επενδύσεις που θα εξασφαλίσουν τόσο την ασφάλεια εφοδιασμού και τον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων, όσο και την καλύτερη ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών αλλά και την άμεση ενημέρωση των πολιτών, πρέπει να επιταχυνθούν, έτσι ώστε να προλαμβάνονται και να αντιμετωπίζονται παρόμοια προβλήματα. Ο ρόλος μας όπως προβλέπεται στο νόμο αλλά και στο Στρατηγικό Σχέδιο είναι να συμβάλλουμε στην επίτευξη των παραπάνω.

Τι προβλέπεται για το προσωπικό στις δημόσιες επιχειρήσεις που εποπτεύετε;

Τις ανάγκες σε ανθρώπινο δυναμικό θα τις αποφασίσουν οι διοικήσεις των επιχειρήσεων στο πλαίσιο των στόχων και κατευθύνσεων που προσδιορίζει το επιχειρηματικό και επιχειρησιακό σχέδιο που καταρτίζουν. Σε κάθε περίπτωση, χρειάζεται αξιολόγηση των αναγκών κάθε εταιρείας αλλά και συστήματα εκπαίδευσης και ανάδειξης νέου ταλέντου και δεξιοτήτων. Η δική μας πρόθεση είναι να προωθήσουμε αξίες και μία νέα κουλτούρα, όπου οι εργαζόμενοι θα ανταμείβονται και θα προάγονται με βάση την ευθύνη που αναλαμβάνουν, την απόδοσή τους και το έργο που παράγει η επιχείρηση προς τους πολίτες-καταναλωτές. Πραγματικά πιστεύω ότι οι εργαζόμενοι έχουν τις βάσεις και πρέπει να ηγηθούν του μετασχηματισμού των δημόσιων επιχειρήσεων, ειδικά καθώς κάποιες από αυτές θα πρέπει να γίνουν βιώσιμες σε βάθος χρόνου. Η χώρα μας δεν έχει κάνει πολλά μέχρι σήμερα για να τους παρέχει την απαιτούμενη εκπαίδευση, εξωστρέφεια και εάν θέλετε, έμπνευση και δημιουργικότητα. Οφείλουμε να βρούμε και να εμπιστευτούμε αυτούς που θέλουν να αναλάβουν την ευθύνη και να γίνουν οι καταλύτες της αλλαγής.

Τι απαντάτε σε αυτούς που θεωρούν την ΕΕΣΥΠ ως παράδοση του εθνικού μας πλούτου στους ξένους;

Αντίθετα με την άποψη αυτή, η αποστολή της ΕΕΣΥΠ είναι να προσθέσει αξία στην περιουσία και στις επιχειρήσεις του δημοσίου. Είμαστε ο θεματοφύλακας της εθνικής περιουσίας μας, με μοναδικό μέτοχο το Ελληνικό Δημόσιο, αλλά και ο αποτελεσματικός διαχειριστής της. Ξέρουμε καλά τις μεγάλες δυνατότητες της χώρας μας και τις απελευθερώνουμε οργανωμένα, με ρεαλισμό και φαντασία. Θα αξιοποιήσουμε όλες τις ευκαιρίες ανάπτυξης και επενδύσεων και θα δημιουργήσουμε νέες δικές μας, χτίζοντας ισότιμες σχέσεις εμπιστοσύνης και συνεργασίας με την αγορά, μέσα και έξω από την Ελλάδα.

Πιστεύω στις δυνατότητες των δημόσιων επιχειρήσεων. Χρειάζεται όμως αλλαγή νοοτροπίας, ώστε να απελευθερώσουν τις πραγματικές τους δυνάμεις, με όραμα και ανάληψη ευθύνης και πρωτοβουλιών. Το Στρατηγικό Σχέδιο θα αποτελέσει οδηγό που θα βοηθήσει ουσιαστικά και με συστηματική προσέγγιση σε αυτή την προσπάθεια.

Πιστεύουμε βαθιά ότι οι υπηρεσίες της χώρας μας πρέπει να γίνονται κάθε μέρα καλύτερες, να κάνουν τη ζωή όλων μας πιο εύκολη. Να δίνουν περισσότερα, να χρειάζονται λιγότερα και να λειτουργούν με τρόπο διάφανο και νοικοκυρεμένο. Για αυτό άλλωστε και ένα μέρος των κεφαλαίων μας θα κατευθύνεται για επενδύσεις, είτε στην ελληνική οικονομία είτε προς τις θυγατρικές μας. Ομοίως η βέλτιστη αξιοποίηση των ακινήτων της δημόσιας περιουσίας θα δημιουργήσει προστιθέμενη αξία και θα συμβάλει σημαντικά στην περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας.

Ποια είναι η Ράνια Αικατερινάρη

Η Ράνια Αικατερινάρη είναι Διευθύνουσα Σύμβουλος και εκτελεστικό μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε. (ΕΕΣΥΠ).

Πριν την ανάληψη των καθηκόντων της στην ΕΕΣΥΠ, ήταν Εταίρος (Partner) στη διεθνή συμβουλευτική εταιρεία Ernst&Young (ΕΥ), στο τμήμα χρηματοοικονομικών συμβουλευτικών υπηρεσιών και επίσης είχε την εποπτεία του κλάδου ενέργειας στη ΝΑ Ευρώπη. Την περίοδο 2010-2015, διετέλεσε Αναπληρώτρια Διευθύνουσα Σύμβουλος στη ΔEH. Ήταν επίσης μέλος του Διοικητικού της Συμβουλίου της ΔEΗ.

Για περισσότερα από 10 χρόνια, εργάστηκε σε θέσεις ευθύνης στην επιχειρηματική και επενδυτική τραπεζική στην Ελλάδα και στο εξωτερικό σε μεγάλους χρηματοοικονομικούς οργανισμούς όπως η BNP Paribas, Eurobank και DeutscheBank. Επίσης εργάστηκε στο Λονδίνο και στην Κοπεγχάγη, σε μεγάλες εταιρείες στον ενεργειακό κλάδο.

Έχει διατελέσει μέλος της Επιτροπής Ενέργειας του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, μέλος του Εποπτικού Συμβουλίου της ΑΔΜΗΕ Α.Ε., καθώς και Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Ενέργειας του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος.

Σπούδασε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ και είναι κάτοχος ΜΒΑ από το CityUniversity στη Μεγάλη Βρετανία.