Ο θρίαμβος των αισιόδοξων;

Ένα από τα κλασικά βιβλία των χρηματοοικονομικών είναι εκείνο των Elroy Dimson, Paul Marsh και Mike Staunton που φέρει τον τίτλο «Ο Θρίαμβος των Αισιόδοξων». Το βιβλίο καταγράφει τις αποδόσεις διαφορετικών περιουσιακών στοιχείων τον 20ο αιώνα σε παγκόσμια κλίμακα.

Όμως, πήρε τον τίτλο του από τις εντυπωσιακές αποδόσεις των μετοχών την περίοδο 1950-2000 και την δικαίωση όσων ήταν αισιόδοξοι για τις μετοχές το 1950. Ήταν η περίοδος που οι άνθρωποι ανησυχούσαν για τα πυρηνικά όπλα και την καταστροφή που θα έφερνε η χρήση τους. 

Όμως, εκείνοι που αισιοδοξούσαν πως τα πυρηνικά όπλα δεν θα χρησιμοποιούνταν δικαιώθηκαν. Το μεταπολεμικό θαύμα της Γερμανίας και αργότερα της Κίνας, η μετέπειτα  κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η άνοδος των Ασιατικών τίγρεων βοήθησαν τις μετοχές να καταγράψουν σπουδαίες αποδόσεις και τους αισιόδοξους να αποδειχθούν σωστοί. 

Δεν ισχύει το ίδιο για το πρώτο τέταρτο του 21ου αιώνα. Ο Ιανουάριος του 2000 συμπίπτει με το ράλι και την φούσκα των περισσότερων ανεπτυγμένων χρηματιστηριακών αγορών  διεθνώς. Έναν χρόνο πριν το ευρώ εισήχθη ενώ το 2000 ο Βλάντιμιρ Πούτιν αναλαμβάνει τα ηνία της Ρωσίας. 

Με τις μετοχές σε ιστορικά υψηλά επίπεδα για την εποχή ήταν επόμενο οι αποδόσεις  τους να μην είναι το ίδιο εντυπωσιακές τα επόμενα 25 χρόνια παρά το ράλι τους από το 2009 μέχρι σήμερα σύμφωνα με τον Jim Reid της Deutsche Bank.    

Ο τελευταίος βρήκε κάτι το εντυπωσιακό συγκρίνοντας την σωρευτική απόδοση του αμερικανικού χρηματιστηριακού δείκτη S&P 500 με εκείνη του χρυσού. Από αυτή προκύπτει ότι ο χρυσός τα πήγε συγκριτικά καλύτερα τα τελευταία 25 χρόνια, κάτι που είναι σπάνιο στην χρηματοοικονομική ιστορία από το 1896 μέχρι σχεδόν σήμερα. 

Για την ακρίβεια, η μόνη περίοδος με την οποία προσομοιάζει είναι η δεκαετία του 1980 όταν είχε προηγηθεί ο στασιμοπληθωρισμός μετά την κατάρρευση των σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών του Bretton Woods.

Η εξήγηση για την υπεραπόδοση του χρυσού τα τελευταία 25 χρόνια μπορεί να βρεθεί στους ισολογισμούς των μεγάλων κεντρικών τραπεζών, συμπεριλαμβανομένης της Fed  και της ΕΚΤ, οι οποίοι διογκώθηκαν όσο ποτέ ξανά στην ιστορία τα τελευταία 25 χρόνια σύμφωνα με τα στοιχεία του Reid.  

Σε αρκετές χώρες, η επεκτατική νομισματική πολιτική συνοδεύθηκε από χαλαρή δημοσιονομική πολιτική όπως στις ΗΠΑ. Σήμερα, το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ βρίσκεται ως ποσοστό του ΑΕΠ στα επίπεδα που βρισκόταν στις αρχές του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου και οι εκτιμήσεις θέλουν να κινείται σε ακόμη υψηλότερα τα επόμενα χρόνια.

Όμως, το ίδιο ισχύει για το παγκόσμιο χρέος το οποίο ήταν διπλάσιο του ΑΕΠ το 2000 και σήμερα έχει υπερτριπλασιασθεί σύμφωνα με το IIF.  Σε σταθερά ανοδική τροχιά βρίσκεται επίσης το παγκόσμιο εμπόριο, οι ρίζες της οποίας βρίσκονται  στη δεκαετία του 1990. Αυτή η ανοδική τάση ενισχύθηκε από την περίοδο της παγκοσμιοποίησης και συνέπεσε με την άνοδο της Κίνας και την εισδοχή της στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (WTO) στις αρχές του 21ου αιώνα ίσως ακουμπά το όριό της.

Επομένως, το 2000 δεν ήταν εκείνοι που αισιοδοξούσαν για τις μετοχές οι οποίοι δικαιώθηκαν παρότι έβγαλαν καλές αποδόσεις λόγω των ιστορικά χαμηλών επιτοκίων και του μεγάλου δανεισμού.

Ποιοι θα δικαιωθούν τα επόμενα 25 χρόνια; Οι οπαδοί των μετοχών ή κάποιοι άλλοι; Ο χρόνος θα δείξει. Όμως, είναι  ριψοκίνδυνο επενδυτικά να μην έχει κάποιος έκθεση σε αμερικανικές μετοχές με βάση την προϊστορία.