Η κερδοσκοπική απομόχλευση φέρνει πόνο και ευκαιρίες

Ως συνήθως σε περιπτώσεις μεγάλων αναταράξεων στις αγορές, οι γνώμες διίστανται. Για τον διάσημο Αμερικανό επενδυτή Jim Rogers, συνιδρυτή του Quantum Fund και Soros Fund Management, τα χειρότερα είναι μπροστά μας.

Μιλώντας στο Bloomberg τον περασμένο Μάιο, ο Rogers προέβλεψε ότι οι χρηματιστηριακές αγορές θα αντιμετωπίσουν αναταράξεις το 3ο και το 4ο τρίμηνο ενώ η τιμή του χρυσού «θα πάει πολύ ψηλά». Η τιμή του χρυσού μετάλλου ήταν χθες κοντά στα 2.410 δολάρια η ουγγιά, χαμηλότερα από το επίπεδο-ρεκόρ των 2.500 δολαρίων περίπου.

Σε χθεσινές δηλώσεις του στους Economic Times της Ασίας, ο Rogers ανέφερε ότι «κάθεται πάνω σε πολύ ρευστό» γιατί πιστεύει ότι «το επόμενο ξεπούλημα (μετοχών) θα είναι το χειρότερο στη διάρκεια της ζωής του καθώς το χρέος έχει πάει πάνω παρά πολύ παντού».  

Aναπόφευκτα, η προτίμηση στο ρευστό σ’ αυτή την φάση φέρνει στο νου τον Warren Buffet. 

Από την άλλη πλευρά, κάποιος αισθάνεται καλύτερα, ακούγοντας τον βετεράνο αναλυτή και επενδυτή Edward Yardeni, πρόεδρο της Yardeni Associates, στο Bloomberg να συγκρίνει το χθεσινό ξεπούλημα με εκείνο της «Μαύρης Δευτέρας» του 1987 και να βρίσκει ομοιότητες. Φυσικά, υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος της αυτοεκπληρούμενης  προφητείας όπου το χρηματιστηριακό κραχ φέρνει πιο κοντά την ύφεση αλλά δεν το θεωρεί πιθανό.

Το κραχ του 1987 συνόδευαν επίσης φόβοι για είσοδο της αμερικανικής οικονομίας σε ύφεση που δεν επαληθεύθηκαν, τόνισε, προσθέτοντας ότι τεχνικοί λόγοι ευθύνονταν κυρίως για το ξεπούλημα τότε και το ίδιο πιστεύει ότι συμβαίνει τώρα.    

Την ίδια θέση υποστηρίζουν τα λεγόμενα του Hatzius, επικεφαλής οικονομολόγου της Goldman Sachs, ο οποίος δεν βλέπει την αμερικανική οικονομία να μπαίνει σε ύφεση. 

Είναι προφανώς δύσκολο να εξαλειφθούν οι ανησυχίες για το ενδεχόμενο «ανώμαλης προσγείωσης» από την στιγμή που το τζίνι βγει από το μπουκάλι όπως έχει γίνει. Επομένως, η αυξημένη μεταβλητότητα των αγορών ήλθε λογικά να μείνει για μεγαλύτερο διάστημα. Ο δείκτης (φόβου) VIX βρέθηκε χθες στο υψηλότερο σημείο από τον Μάρτιο του 2000, ξεπερνώντας το 50.   

Αν όμως τεχνικοί λόγοι συνέβαλαν κυρίως στο χθεσινό ξεπούλημα, ποιοι είναι;  Η Goldman Sachs μας δίνει μια εικόνα.   Τις τρεις προηγούμενες εβδομάδες, τα στοιχήματα των hedge funds υπέρ της πτώσης των τιμών των μετοχών υπερτερούσαν εκείνων που ήταν υπέρ της ανόδου σε αναλογία 3,3 προς 1 σύμφωνα με την αμερικανική επενδυτική τράπεζα. 

Ως συνήθως, αυτά τα στοιχήματα είναι μοχλευμένα, δηλ. προϊόν δανείων,  για να εμπλουτίσουν τις αποδόσεις τους. Από την άλλη πλευρά, η μόχλευση οδηγεί σε μεγαλύτερες ζημιές αν το στοίχημα πάει στραβά.   

Οι περιορισμοί των ανοικτών πωλήσεων (short selling) σε άλλες χώρες της Ασίας, όπως η Κίνα, ανάγκασε αρκετά hedge funds που επενδύουν στη περιοχή να στραφούν στην Ιαπωνία. Αρκετά macro funds δανείσθηκαν σε γιέν λόγω του χαμηλού επιτοκίου και τοποθετήθηκαν στο μεξικανικό πέσο κι άλλα νομίσματα με υψηλότερα επιτόκια. Άλλα hedge funds δανείσθηκαν σε γιεν και τοποθετήθηκαν σε αμερικανικές μετοχές κ.τλ. 

Με το γιεν να ανατιμάται απότομα μετά τις κινήσεις της Τράπεζας της Ιαπωνίας, οι εμπλεκόμενοι στα επονομαζόμενα carry trades βρέθηκαν να χάνουν λεφτά και αναγκάσθηκαν να κλείσουν τις θέσεις τους. Αυτό σήμαινε πιέσεις στα άλλα νομίσματα και στις μετοχές που πουλούσαν αλλά και περαιτέρω άνοδο του γιεν. Οι σημαντικές απώλειες των μετοχών εξελίχθηκε σε χιονοθύελλα καθώς ενεργοποιήθηκαν κι άλλες εντολές πώλησης (stop loss), σπρώχνοντας τις μετοχές χαμηλότερα.

Δεν είναι σίγουρο ότι η τωρινή κερδοσκοπική απομόχλευση έχει ολοκληρώσει τον κύκλο της. Οταν ολοκληρωθεί, μια πηγή κινδύνου που συνδέεται με τις μοχλευμένες θέσεις (positioning) θα έχει ουδετεροποιηθεί.  

Οι αγορές πιστεύουν ότι αυτό δεν αρκεί και περιμένουν από την Fed να κινηθεί γρηγορότερα. 

Οι αγορές προεξοφλούν σε μεγάλο βαθμό μείωση του βασικού επιτοκίου της Fed κατά μισή μονάδα τον Σεπτέμβριο και 120 μονάδες βάσης μέχρι το τέλος του 2024 έναντι μόλις 50 μονάδων στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας. 

Αν όμως τα νέα οικονομικά στοιχεία των ΗΠΑ δείξουν ότι το σενάριο της «ανώμαλης προσγείωσης» δεν είναι πιθανό, οι αγορές θα αναγκασθούν να αναπροσαρμόσουν εκ νέου τις προσδοκίες τους.

Ο πόνος συνοδεύεται από ευκαιρίες. Αρκεί φυσικά να είναι κάποιος στη σωστή πλευρά του trade.