Από τις ξαπλώστρες στο τέλος της οικονομικής καταστολής των κεντρικών τραπεζών

Τα ομπρελοκαθίσματα στις ελληνικές παραλίες ήταν τρόπος εύκολου πλουτισμού με μαύρο χρήμα για πολλούς «επιχειρηματίες» εδώ και δεκαετίες. Ως συνήθως συμβαίνει, βλέποντας την παντελή απουσία ελέγχων και τα στραβά μάτια των Δήμων, το φαινόμενο πήρε διαστάσεις. 

Το αποκαλούμενο «κίνημα της πετσέτας» ανάγκασε τις επίσημες αρχές και τους υπαλλήλους που πληρώνει αδιαλείπτως να κινητοποιηθούν και να κάνουν την δουλειά τους, δηλ. ελέγχους, γιατί το πολιτικό κόστος άρχισε να διογκώνεται.

Δυστυχώς, για μια ακόμη φορά αποκαλύφθηκε ότι ο επαγγελματισμός, η συνέπεια και η λογοδοσία δεν είναι χαρακτηριστικά ούτε του κράτους και του μεγαλύτερου μέρους της γραφειοκρατίας που απασχολεί, ούτε αξιόλογου ποσοστού των ιδιωτών οι οποίοι δραστηριοποιούνται σ’ αυτόν τον τομέα και σε άλλους παρεμφερείς.

Παρ’ όλα αυτά αρκετοί «επιχειρηματίες» συνεχίζουν απτόητοι το χαβά τους. Ίσως γιατί εκτιμούν ότι είτε δεν θα τους πιάσουν, είτε ακόμη κι αν τους πιάσουν θα έχουν βγάλει πολύ περισσότερα χρήματα από εκείνα που θα κληθούν να πληρώσουν σε πρόστιμα.

«Μας ξεκαθάρισαν όταν πήγαμε να πιάσουμε δυο ξαπλώστρες και μια ομπρέλα πως πληρώνονται μόνο σε μετρητά και δεν δέχονται κάρτες», μας ανέφερε χθες φίλος που γύρισε από διακοπές κοντά στο Ναύπλιο.

Όλα αυτά είναι μέρος της παραοικονομίας των 60 δισ. ευρώ ετησίως (διαφορά ιδιωτικής κατανάλωσης από δηλωθέντα εισοδήματα) στην οποία αναφέρθηκε ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας πριν από λίγο καιρό.         

Τους εμπλεκόμενους ιδιώτες επιχειρηματίες και τους υπόλοιπους χρηματιζόμενους δεν ενδιαφέρουν ούτε το ύψος των φορολογικών συντελεστών αφού δεν πληρώνουν φόρους, ούτε των επιτοκίων. Αν κάτι τους ενδιαφέρει είναι πόσα λεφτά θα μοιράσει η κυβέρνηση ως επιδοτήσεις κ.τλ. Και δεν είναι λίγοι. Όπως εκτιμούσε ιδιοκτήτης καφέ μπαρ στην ευρύτερη  περιοχή του Χαλανδρίου στην Αττική, οι συνεπείς συνάδελφοί του είναι περίπου το 20% στην περιοχή του.     

Αντίθετα, ενδιαφέρουν τους συνεπείς φορολογούμενους μισθωτούς, επαγγελματίες. Όμως, οι συνεπείς οι οποίοι δεν έχουν κάτι σημαντικό τουλάχιστον, να κρύψουν από την εφορία,  προτιμούν τις όποιες οικονομίες τους να τις τοποθετήσουν είτε σε προθεσμιακές καταθέσεις, είτε στην αγορά ακινήτων. Φυσικά, οι πολύ εύποροι είναι διαφορετική κατηγορία και αποδεικνύουν την ορθότητα του ρητού που θέλει τα λεφτά να πηγαίνουν στα λεφτά.

Επομένως, οι συνεπείς Έλληνες είναι συνήθως διπλά χαμένοι. Αφενός γιατί δεν παίρνουν μέρος στο φαγοπότι της φοροδιαφυγής και αφετέρου γιατί έχασαν το ράλι των κεφαλαιαγορών που τροφοδότησε η νομισματική πολιτική της ΕΚΤ και της Fed από το 2015 και το 2009 αντίστοιχα με εξαίρεση το 2022.

Η πολιτική της συγκράτησης των επίσημων επιτοκίων σε μηδενικά και ακόμη χαμηλότερα επίπεδα είχε διττό στόχο ως γνωστόν. Αφενός την αποφυγή του αποπληθωρισμού και αφετέρου την υποβοήθηση της χρηματοδότησης των κρατικών ελλειμμάτων με χαμηλά επιτόκια δεδομένου του υψηλού δημοσίου χρέους. Ονομάσθηκε πολιτική της οικονομικής καταστολής (financial repression) και κόστισε μεν πολλά στους αποταμιευτές αλλά απέφερε σημαντικά κέρδη στους επενδυτές των μεγάλων κεφαλαιαγορών.

Δυστυχώς, οι συνεπείς  Έλληνες μισθωτοί και επαγγελματίες βρέθηκαν στη πλευρά των χαμένων για τους ανωτέρω λόγους ενώ τον μεγαλύτερο ρόλο έπαιξε η κρίση. Το ερώτημα είναι αν θα συνεχίσουν να είναι και τα επόμενα χρόνια που η ελληνική οικονομία εκτιμάται ότι θα αναπτυχθεί με υγιείς ρυθμούς πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης.