O θάνατος της Credit Suisse και ο ρόλος των μπόνους 

Μετά από 166 χρόνια ζωής, η μοίρα της Credit Suisse ως αυτόνομου πιστωτικού ιδρύματος σφραγίστηκε με την εξαγορά της από τη UBS. 

Σύμφωνα με τον Mohammed El Erian, πρόεδρο του Queens' College στο Cambridge University και γνωστό σχολιαστή της αγοράς, η εξέλιξη είναι σημαντική γιατί η Credit Suisse δεν ήταν μόνο παλιά αλλά και μια από τις 30 σημαντικότερες συστημικές τράπεζες στον κόσμο. Ίσως ακόμη πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι ήταν ελβετική τράπεζα, θα προσθέταμε.

Οι ελβετικές τράπεζες επιλέγονταν παραδοσιακά από πλούσιους ανθρώπους απ’ όλη την υφήλιο για να «παρκάρουν» εκεί τα λεφτά τους. Ο λόγος που επέλεγαν να βάλουν εκεί τα λεφτά τους -από νόμιμες ή μη δραστηριότητες- δεν ήταν τα υψηλά επιτόκια καταθέσεων. Για την ακρίβεια, οι ελβετικές τράπεζες έδιναν χαμηλά επιτόκια. Αυτό που πρόσφεραν, ήταν η ασφάλεια και η προστασία της ιδιωτικότητας σε συνδυασμό με την ουδετερότητα της χώρας στο μέσο της Ευρώπης. Αυτό ήταν το επιχειρηματικό μοντέλο (business model) των ελβετικών τραπεζών. Ήταν  χρυσοφόρο αλλά και αρκετά ανιαρό για τα υψηλόβαθμα στελέχη τους.

Όμως, οι Ελβετοί τραπεζίτες είναι επίσης άνθρωποι. Όταν λοιπόν μάθαιναν πόσα λεφτά έβγαζαν οι συνάδελφοί τους στο Λονδίνο, στη Νέα Υόρκη ή αλλού, ενώ αυτοί «κάθονταν» πάνω σε μια στοίβα καταθέσεων, άρχισαν να ζηλεύουν και ήθελαν να τους μιμηθούν. Όπως λοιπόν αναφέρουν πρώην στελέχη της Credit Suisse, τα υψηλόβαθμα στελέχη αποφάσισαν να επεκταθεί η τράπεζα από την ανιαρή εμπορική τραπεζική (commercial banking) στην επενδυτική τραπεζική (investment banking), για να βγάλουν περισσότερα λεφτά μέσω μπόνους. Όμως, ο ανταγωνισμός στην επενδυτική τραπεζική, δηλ. συγχωνεύσεις, εξαγορές επιχειρήσεων κ.λπ., ήταν πολύ έντονος και απαιτούσε δεξιότητες και knowhow σε διεθνές επίπεδο, όπως λένε οι ίδιοι. «Η Credit Suisse προσέλαβε κόσμο αλλά τα ανώτατα στελέχη δεν είχαν καλή γνώση του αντικειμένου και των κινδύνων… Αντί να φέρουν εξειδικευμένους Αγγλοσάξονες να διευθύνουν την τράπεζα, συνέχισαν οι Ελβετοί, με εξαίρεση έναν Αμερικανό CEO που αποχώρησε στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας», τονίζει πρώην στέλεχος. Αυτή είναι η γενεσιουργός αιτία της κατάρρευσης της Credit Suisse και πάει πολλά χρόνια πίσω, συμπλήρωσε. «Μάθαιναν πόσα εκατ. έβγαζαν οι συνάδελφοί τους στο Λονδίνο και στη Νέα Υόρκη και αισθάνονταν άσχημα που αυτοί έβγαζαν μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ελβετικά φράγκα. Πήραν λοιπόν ρίσκα σε τομείς που δεν γνώριζαν και η τράπεζα το πλήρωσε. Τα σκάνδαλα κ.λπ. ήταν οι αφορμές, όχι η αιτία της κατάρρευσης».

Η ανωτέρω εξήγηση είναι διαφορετική από αυτές που έχουν δει το φως της δημοσιότητας μέχρι σήμερα. Αν είναι σωστή, το ίδιο ή παρόμοιο μοντέλο θα πρέπει να υποθέσουμε ότι εφάρμοσε η UBS. «Παρόμοια πράγματα έγιναν στη UBS. Απλά, κάποιοι τα κάνουν καλύτερα και κάποιοι χειρότερα», κατέληξε.

Το σίγουρο είναι ότι η Ελβετία δεν πρόκειται να αφήσει το τραπεζικό της σύστημα στην τύχη του. Αν όμως έχει δίκιο, το νέο σχήμα UBS-Credit Suisse θα χρειασθεί να αλλάξει πολλά για να μην αποδειχθεί μεγαλύτερο πρόβλημα από την αυτόνομη Credit Suisse στο μέλλον.