H Ελλάδα και ο παγκόσμιος εταιρικός φόρος

Οι Έλληνες πολιτικοί και γραφειοκράτες δεν έχουν συνήθως άμεση ανάμειξη σε πολύπλοκες, χρόνιες διαπραγματεύσεις για διεθνή θέματα, όπως η επιβολή ελάχιστου εταιρικού φόρου, όμως δεν παραλείπουν να κάνουν δηλώσεις, χαιρετίζοντας τις συμφωνίες που κάνουν άλλοι. Ακόμη κι αν έχουν πολύ μικρή, έως μηδαμινή επίπτωση στον ελληνικό κρατικό κορβανά. 

Αυτό ήταν το πρώτο πράγμα που πέρασε από το μυαλό μας, διαβάζοντας τις σχετικές δηλώσεις μετά τη γνωστοποίηση της κατ’ αρχάς συμφωνίας 130 χωρών για την αποδοχή της πρότασης των ΗΠΑ για επιβολή ελάχιστου εταιρικού φόρου 15%. Φυσικά, οι λεπτομέρειες κάνουν τη διαφορά και αυτές θα τις μάθουμε όταν οριστικοποιηθεί το σχέδιο εφαρμογής τον Οκτώβριο του 2021.

Πρόκειται για τον ένα από τους δύο πυλώνες της πρωτοβουλίας  BEPS (Base Erosion and Profit Shifting) που ξεκίνησε το 2013 από τον ΟΟΣΑ και το G20. Ο άλλος πυλώνας είναι η επιβολή φόρου στις τεχνολογικές πολυεθνικές, που θα βασίζεται εν μέρει στη χώρα που βρίσκονται οι χρήστες.

Πώς θα λειτουργήσει το νέο πλαίσιο φορολογίας με βάση την εικόνα που έχουμε; Ας υποθέσουμε ότι έχουμε δυο χώρες, π.χ. την Ελλάδα με φορολογικό συντελεστή 24% και τη Βουλγαρία με 10%, και την εταιρεία Α που έχει έδρα την Ελλάδα που κάνει δήλωση εισοδήματος στη Βουλγαρία. Με το νέο φορολογικό καθεστώς, η εταιρεία Α θα πρέπει να πληρώσει στην Ελλάδα τη διαφορά φόρου μεταξύ του ελάχιστου παγκόσμιου συντελεστή 15% και του 10% της Βουλγαρίας. Μ’ αυτό τον τρόπο μπαίνει ένα κατώτατο όριο στη συλλογή των παγκόσμιων φορολογικών εσόδων και τα επιπλέον έσοδα θα πάνε στη χρηματοδότηση έργων υποδομής κ.λπ. ενώ ενισχύεται η διαφάνεια καθώς οι χώρες θα πρέπει να ανταλλάσσουν πληροφορίες για τέτοιες επιχειρήσεις.  Τέλος, οι πολυεθνικές εταιρείες δεν θα έχουν τα ίδια φορολογικά κίνητρα με το νέο ελάχιστο παγκόσμιο εταιρικό φόρο που είχαν με το προηγούμενο καθεστώς. Εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ δείχνουν ότι οι ανεπτυγμένες χώρες θα είναι εκείνες που θα ωφεληθούν περισσότερο.

Φυσικά, τα πράγματα δεν είναι απλά. Είναι σημαντικό να συμμετάσχουν όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες και θα πρέπει να βρεθεί τρόπος ή τρόποι να πεισθούν. Ακόμη, θα πρέπει να συμφωνήσουν όλοι στον ορισμό του φορολογητέου εισοδήματος και των εκπτώσεων φόρου. Ήδη, οι τράπεζες φαίνεται πως εξαιρούνται. Επιπλέον, υπάρχουν ειδικοί που αμφισβητούν την αποτελεσματικότητα του ελάχιστου παγκόσμιου εταιρικού φόρου. Επίσης, επιχειρήσεις  ανησυχούν ότι θα αυξήσει τα κόστη συμμόρφωσης και θα τις επιβαρύνει από τη διπλή φορολογία.   

Για να επανέλθουμε στα δικά μας, η Ελλάδα ανήκει στο γκρουπ των ανεπτυγμένων χωρών που επωφελούνται περισσότερο από το νέο φόρο, με βάση τον ΟΟΣΑ. Όμως, τα οφέλη που μπορεί να έχει, είναι μικρά λόγω του προφίλ των εγχώριων εταιρειών.

Μάζευε κι ας είναι και ρώγες ίσως πει κάποιος. Μπορεί να είναι κι έτσι. Όμως, τα όποια επιπρόσθετα φορολογικά έσοδα μοιάζουν μικρά έως πολύ μικρά.