Ένα μποτιλιάρισμα θα μας σώσει;

Ο φόβος κι ο τρόμος των κυβερνήσεων και των αγορών του παρελθόντος, δηλ. ο πληθωρισμός, δεν λέει να εμφανισθεί, παρότι οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες ρίχνουν άφθονο χρήμα στο διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα επί μια δεκαετία για να τον αναστήσουν.

Πώς αλλάζουν οι καιροί. Όλοι (στις ανεπτυγμένες οικονομίες της Δύσης) θα ήθελαν να δουν το πληθωρισμό, τον οποίο κάποτε πολλοί από τους ίδιους εξόρκιζαν, να ανεβαίνει στο 2% ή και λίγο πιο πάνω για συγκεκριμένους λόγους. Άλλοι γιατί θεωρούν ότι ο υψηλότερος πληθωρισμός και οι μεγαλύτεροι πραγματικοί μισθοί θα μείωναν τις ανισότητες καθώς ο πληθωρισμός συνοδεύεται από άνοδο των επιτοκίων και χαμηλότερες αποτιμήσεις των μετοχών και άλλων περιουσιακών στοιχείων. Επομένως, εκείνοι των οποίων ο πλούτος εξαρτάται από αυτά τα περιουσιακά στοιχεία θα πληγώνονταν περισσότερο. Επίσης, ο πληθωρισμός θα ήταν ένας ανώδυνος τρόπος για να αντιμετωπισθεί το υψηλό χρέος. Φυσικά, θα υπήρχαν και χαμένοι όπως οι αποταμιευτές, τα συνταξιοδοτικά ταμεία και οι ασφαλιστικές εταιρείες. 

Αρκετές εξηγήσεις έχουν δοθεί από την παγκοσμιοποίηση, τη γήρανση του πληθυσμού, έως την τεχνολογία και άλλες. Η τεχνολογία λειτουργεί αποπληθωριστικά, αυξάνοντας τη παραγωγικότητα και την αποδοτικότητα και αρκετοί πιστεύουν ότι το 20%-40% των δουλειών θα εκτοπισθεί μέχρι το 2050.

Ρίχνοντας μια ματιά στην πορεία των τιμών τους τελευταίους μήνες και χρόνια δεν μπορεί να μη σταθεί στα βιομηχανικά μέταλλα όπως ο χάλυβας και ο χαλκός. Πίσω από τις αυξήσεις των τιμών βρίσκεται η άνοδος της ζήτησης γι’ αυτά που η παραγωγή δεν μπορεί να ικανοποιήσει. Πρόκειται για το περίφημο bottleneck ή συμφόρηση ή μποτιλιάρισμα, κατά το πιο λαϊκό.

Μερικοί ισχυρίζονται, π.χ. κεντρικοί τραπεζίτες, πως δεν πρέπει να ανησυχούμε γιατί είναι κάτι προσωρινό. Επομένως, δεν χρειάζεται να γίνει κάτι καθώς οι τιμές θα σταθεροποιηθούν από κάποιο σημείο και μετά. Φυσικά, το επιχείρημα δεν είναι τόσο πειστικό σε άλλες περιπτώσεις, π.χ. της μεγάλης ανόδου της τιμής του ξύλου, σύμφωνα με άλλους. Σε μεγάλο βαθμό, η μονιμοποίηση των πληθωριστικών πιέσεων στην οικονομία εξαρτάται από τις προσδοκίες. Ένας τρόπος για να αντιληφθεί κάποιος αν οι προσδοκίες του κόσμου έχουν επηρεασθεί, είναι η αγορά των κρατικών ομολόγων. Εκεί έχουμε τόσο τα ομόλογα με ρήτρα πληθωρισμού όσο και τα κλασικά ομόλογα, οπότε μπορούμε να βγάλουμε κάποια συμπεράσματα. Η διαφορά της απόδοσης για το ίδιο χρονικό διάστημα, π.χ. 10 χρόνια, δείχνει τον μέσο προσδοκώμενο πληθωρισμό. Στις ΗΠΑ, αυτή η άσκηση δίνει πληθωρισμό από 2% έως 2,5% για την επόμενη δεκαετία. Υπήρχαν περιπτώσεις που ο μέσος προσδοκώμενος πληθωρισμός ήταν ακόμη υψηλότερος σε κάποιες περιόδους από το 2008 έως σήμερα.

Οι ένορκοι δεν έχουν βγάλει ακόμη την ετυμηγορία τους για τον πληθωρισμό. Όμως, πολλά φαίνεται πως θα εξαρτηθούν από τη διάρκεια των μποτιλιαρισμάτων σε μέταλλα κι άλλα προϊόντα.