Θα ξαναχρεοκοπήσουμε πριν από το 2032;

Η Κασσάνδρα, η κόρη του βασιλιά Πρίαμου της Τροίας, είχε τη μαντική ικανότητα να προβλέπει το μέλλον αλλά την ατυχία να μην πείθει κανένα, λόγω της κατάρας του θεού Απόλλωνα.

Ο Πόουλ Τόμσεν, ο πρώην εκπρόσωπος του ΔΝΤ στην τρόικα, προέβλεψε χθες, μιλώντας σε εκδήλωση του Economist Conferences, νέα κρίση χρέους στην Ευρωζώνη και επαναφορά των προγραμμάτων διάσωσης, βάζοντας στο κάδρο την Ιταλία και τη Γαλλία, πέρα από την Ελλάδα. Ειδικά, για μας, εμφανίσθηκε «μάλλον απαισιόδοξος για την ικανότητα της Ελλάδας να ευδοκιμήσει στην ευρωζώνη», σύμφωνα με το ρεπορτάζ της  Ελ. Λάσκαρη στο euro2day.

Ο κ. Τόμσεν, όντας συνταξιούχος, μπορεί να εκφράζει πλέον απόψεις όπως δεν θα μπορούσε να κάνει, τουλάχιστον τόσο ξεκάθαρα, όσο ήταν στο Ταμείο τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ιταλία και δευτερευόντως τη Γαλλία.  Κι ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. 

Είναι ο Τόμσεν η νέα Κασσάνδρα; «Νομίζω ότι έχει κερδίσει το προνόμιο της Κασσάνδρας: Απαξιώνει αυτό που προβλέπει μόνο και μόνο επειδή το λέει. Με αποτέλεσμα να το ξορκίζει κιόλας. Κατά βάθος, εξυπηρετεί την κυβέρνηση», σχολίασε άτομο που έχει διαπραγματευθεί μαζί του τα χρόνια των μνημονίων.

Εμείς θα το θέσουμε πιο ωμά, βάζοντας χρονικό ορόσημο το 2032, όταν οι ετήσιες τοκοχρεολυτικές δόσεις της Ελλάδας παίρνουν την ανιούσα. Πόσο πιθανό είναι να χρεοκοπήσει πρακτικά ξανά η Ελλάδα πριν από το 2032, υπό την έννοια ότι θα προκύψει ανάγκη αναδιάρθρωσης του χρέους της που θα συνοδευθεί από κάποιας μορφής νέο μνημόνιο/δεσμεύσεις; Κυβερνητικά στελέχη και άλλοι θα έδιναν μηδενικές πιθανότητες σ’ ένα τέτοιο ενδεχόμενο παρά την αύξηση του δημόσιου χρέους το 2020 και ενδεχομένως το 2021, ως απότοκο των σημαντικών πρωτογενών ελλειμμάτων της πανδημίας. Θα μιλούσαν για το καλό προφίλ του χρέους με τη μεγαλύτερη μέση διάρκεια στην ευρωζώνη, κοντά στα 20 χρόνια, που μειώνει το ρίσκο αναχρηματοδότησης, τη δημοσιονομική μηχανή παραγωγής πρωτογενών πλεονασμάτων υπό κανονικές συνθήκες και τα λεφτά του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ.  

Η μεγάλη πλειονότητα της αγοράς θα έδινε επίσης πολύ μικρές έως ελάχιστες πιθανότητες σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, παραπέμποντας στις επιτυχείς πωλήσεις του 15ετούς και του 30ετούς ομολόγου, που ξεπερνούν τον ορίζοντα του 2032. Το σκεπτικό είναι σωστό επί της αρχής: Γιατί να αγοράσουν οι ξένοι επενδυτές ελληνικά ομόλογα που ωριμάζουν μετά το 2032, αν πιστεύουν ότι η χώρα δεν θα μπορεί να αποπληρώσει το κεφάλαιο στη λήξη; Δεν θα το ρίσκαραν.

Όμως, η απάντηση των απαισιόδοξων είναι διαφορετική. Αναγνωρίζουν ότι υπάρχει μεγάλη ρευστότητα παγκοσμίως, που ψάχνει αποδόσεις για να τοποθετηθεί και τον υποστηρικτικό ρόλο των αγορών ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ μέσω του έκτακτου προγράμματος για την πανδημία (PEPP). Όμως, προσθέτουν ότι οι αγοραστές δεν παντρεύτηκαν τα ελληνικά ομόλογα και δεν προτίθενται να τα κρατήσουν μέχρι τη λήξη. Απλά, έχουν υπολογίσει ότι θα βγάλουν από το carry, δηλ. τη διαφορά απόδοσης και κόστους χρήματος, για κάποια χρόνια και μετά να τα πουλήσουν. Όσο λοιπόν πλησιάζουμε προς το 2032, σύμφωνα μ’ αυτούς, η ζήτηση για ελληνικά ομόλογα θα υποχωρεί, γιατί οι υποψήφιοι αγοραστές θα σκέφτονται τις συνέπειες χωρίς πιθανόν τις σημερινές αγορές της ΕΚΤ και ενδεχομένως σ’ ένα περιβάλλον υψηλότερων επιτοκίων. Κοινώς, η χρηματοδότηση των δημοσιονομικών αναγκών της Ελλάδος θα δυσκολέψει πολύ πριν ακόμη φτάσουμε στο 2032.

Το δυσμενές σενάριο ταιριάζει με τις ζοφερές προβλέψεις του κ. Τόμσεν αλλά έχει ένα άγνωστο Χ. Τι θα κάνει η ΕΚΤ με το χρέος της πανδημίας; Θα το ξεφορτωθεί στην αγορά ή θα το αναδιαρθρώσει; Ο κ. Τόμσεν φαίνεται να ασπάζεται την πρώτη εκδοχή, όπως θα ήθελαν οι Γερμανοί και οι σύμμαχοί τους στην εκτελεστική επιτροπή της ΕΚΤ.