Μικρά περιθώρια για λάθη

Η επίσημη πρόβλεψη που αναμένουμε ότι θα προσαρμοσθεί σε χαμηλότερα επίπεδα τον Μάρτιο-Απρίλιο θέλει την ελληνική οικονομία να αναπτύσσεται με ρυθμό 4,8% φέτος. Η συντριπτική πλειοψηφία των αναλυτών, αν όχι όλοι, εκτιμούν ότι αργά ή γρήγορα η πανδημία του νέου κορωνοϊού θα φτάσει στο τέλος της από τη στιγμή που υπάρχουν εμβόλια.

Το γεγονός ότι έχουμε πλέον όπλα εναντίον της πανδημίας δικαιολογεί αισιοδοξία. Η δημοσιονομική και νομισματική στήριξη προς τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις μειώνει τις πιθανότητες μιας δεύτερης ύφεσης. Κάποιοι ισχυρίζονται πως η ταχεία διάδοση των νέων τεχνολογιών και οι καινοτομίες που έλαβαν χώρα το 2020 συνιστούν έναν ακόμη λόγο αισιοδοξίας. Αν και πολλές επιχειρήσεις έπεσαν ή θα πέσουν έξω τα επόμενα τρίμηνα, αρκετές άλλες βγαίνουν πιο δυνατές.

Από την άλλη πλευρά, η ζημιά σε ορισμένους κλάδους της οικονομίας θα είναι μόνιμη και οι απώλειες σε θέσεις εργασίας, παραγγελίες θα γίνουν αισθητές στον κοινωνικό ιστό. Επιπλέον,  η πολιτική της υπερ-χαλαρής νομισματικής πολιτικής και των αρνητικών επιτοκίων τιμωρεί τους αποταμιευτές και τους εξωθεί σε ριψοκίνδυνες επενδύσεις, ενθαρρύνει τον δανεισμό και τη δημιουργία χρηματιστηριακών φουσκών, αυξάνοντας την ανισότητα με κριτήριο τα εισοδήματα και τον πλούτο. 

Όμως, όλοι αναγνωρίζουν ότι όλα θα κριθούν από την πορεία των εμβολιασμών στον δρόμο για την επίτευξη ανοσίας για μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Είναι θετικό ότι οι δισταγμοί για τα εμβόλια υποχωρούν όσο περισσότερος κόσμος εμβολιάζεται χωρίς σοβαρές παρενέργειες.

Αυτή τη στιγμή όλα δείχνουν ότι η παραγωγή των εμβολίων αποτελεί τον μεγαλύτερο περιοριστικό παράγοντα. Ο «εθνικισμός των εμβολίων» μπορεί να παίξει ρόλο καθώς τα οφέλη μπορεί να είναι μεγαλύτερα για τις χώρες στις οποίες εδρεύουν οι εταιρείες που τα παράγουν. Οι ΗΠΑ έχουν ευκολότερη πρόσβαση στο εμβόλιο της Moderna Inc. και της Pfizer, που είναι πιο δύσκολο να αποθηκευθούν και να μεταφερθούν, αλλά μικρότερη στο εμβόλιο της AstraZeneca και του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Το αναμενόμενο εμβόλιο της Johnson & Johnson θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά καθώς αποθηκεύεται σε θερμοκρασίες ψυγείου και είναι μιας δόσης, αν και λιγότερο αποτελεσματικό σε σχέση με αυτό των δύο πρώτων.

Πριν λίγο καιρό, η Deutsche Bank εκτίμησε πως η προστασία του πληθυσμού από τους εμβολιασμούς θα τα πάει καλά τους επόμενους μήνες, γεγονός που έχει μεγάλη σημασία για την πορεία των οικονομιών. Σύμφωνα λοιπόν με την έρευνα της γερμανικής τράπεζας, η Βρετανία θα έχει εμβολιάσει όλο το υγειονομικό προσωπικό και τα άτομα άνω των 65 ετών μέχρι τον Μάρτιο. Αντίθετα, η ΕΕ και οι ΗΠΑ θα πρέπει να περιμένουν μέχρι τον Μάιο και τον Ιούνιο.

Φυσικά, δεν θέλει πολύ να αλλάξει το σκηνικό. Αρκεί κάτι να μην πάει καλά μ’ ένα εμβόλιο και θα κλονισθεί η εμπιστοσύνη μεγάλου μέρους του πληθυσμού σε όλα τα εμβόλια. Ακόμη, η αποτελεσματικότητα των εμβολίων έναντι των μεταλλάξεων του ιού είναι ερώτημα αυτή τη στιγμή, συντηρώντας την αβεβαιότητα στο οικονομικό τοπίο.

Υπό αυτή την έννοια, όλα κρέμονται από ένα λεπτό σχοινί, αν όχι μια κλωστή, για την επάνοδο στην κανονικότητα και την ανάκαμψη των οικονομιών.