Πολιτικοί σεισμοί και οικονομικοί τριγμοί

Η εκ νέου μείωση της οικονομικής δραστηριότητας που φέρνουν τα μέτρα για τον περιορισμό του 2ου κύματος της πανδημίας στην Ελλάδα κι αλλού βαθαίνουν την ύφεση, διευρύνουν τα ελλείμματα και φτωχαίνουν τους ανθρώπους. Όλοι ποντάρουν σ’ ένα ή περισσότερα ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια, για να αποκτήσει ο πληθυσμός ανοσία και να τελειώσει η κρίση. 

Για την τελευταία, ο Dani Rodrik, καθηγητής πολιτικής οικονομίας στο Χάρβαρντ, είχε δηλώσει πως  υπάρχουν δύο είδη κρίσεων. Εκείνες για τις οποίες δεν θα μπορούσαμε να είχαμε προετοιμασθεί, γιατί κανείς δεν τις είχε προβλέψει και εκείνες που θα έπρεπε να είχαμε προετοιμασθεί.

Η πανδημία της Covid-19 ανήκει στη δεύτερη κατηγορία. Αν και ο συγκεκριμένος κορωνοϊός είναι νέος και η χρονική στιγμή εξάπλωσης της πανδημίας δεν θα μπορούσε να προβλεφθεί, οι ειδικοί εκτιμούσαν από παλιά ότι μια πανδημία ήταν πιθανή. Ο SARS, o H1N1 και ο Έμπολα είχαν προειδοποιήσει. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) είχε αναβαθμίσει το παγκόσμιο δίκτυο για την αντιμετώπιση των πανδημιών κάπου 15 χρόνια πριν.  Ο λόγος;  Τα λάθη που εντοπίσθηκαν στην αντιμετώπιση του ιού SARS  κατά τη διάρκεια του 2003.

Όμως, δεν πήραμε το μάθημά μας. Ο τρόπος αντίδρασης πολλών χωρών, όπως οι ΗΠΑ και η Ιταλία, στο 1ο κύμα της Covid-19 ήταν λανθασμένος.  Με το 2ο κύμα στην Ελλάδα και στην ευρωζώνη γενικότερα καθ’ οδόν, οι αριθμοί της πανδημίας δεν είναι καλοί  και οι επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, την ψυχολογία και την οικονομία είναι μεγάλες.

Το θετικό είναι ότι όσοι βγαίνουν θετικοί στο κορωνοϊό στο 2ο κύμα είναι πιο πιθανόν να επιζήσουν σε σχέση με τον περασμένο Μάρτιο και Απρίλιο και το ποσοστό θνησιμότητας υποχωρεί. Από την άλλη πλευρά, οι εισαγωγές στα νοσοκομεία και οι διασωληνομένοι στις ΜΕΘ αυξάνονται γρήγορα και αυτή τη φορά δεν μπορεί να αποδοθεί στη διενέργεια περισσότερων διαγνωστικών τεστ. Με κριτήριο τον αριθμό των ασθενών που εισήχθησαν σε νοσοκομεία, ορισμένες χώρες όπως οι ΗΠΑ βρίσκονται ήδη στο τρίτο κύμα, σύμφωνα με το Covid Tracking  Project.

Όλα αυτά βοηθούν τους ανθρώπους να νομίζουν ότι η κρίση επιβεβαιώνει τις απόψεις που είχαν πριν από αυτή. Έτσι, οι οπαδοί της μεγαλύτερης κρατικής παρέμβασης θα έχουν λόγους να σκέφτονται ότι η κρίση επιβεβαιώνει τις απόψεις τους ενώ οι οπαδοί του μικρότερου κράτους θα βρουν επίσης τρόπο να δικαιώσουν τις δικές τους πριν από την Covid-19, όπως λέει ο καθηγητής Rodrik.

Η Covid-19 δεν αλλάζει τις κύριες τάσεις που επικρατούσαν πριν από την κρίση. Το κράτος-έθνος θα συνεχίσει να κερδίζει έδαφος εις βάρος της παγκοσμιοποίησης ενώ η διαμάχη μεταξύ των λαϊκιστών, των φιλελεύθερων διεθνιστών και των ολιγαρχών εντός των χωρών συνεχίζεται. Οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ επιβεβαιώνουν το τελευταίο. 

Ακόμη κι αν βρεθεί το εμβόλιο και αποκτήσει μεγάλο μέρος του πληθυσμού ανοσία και επανέλθει η κανονικότητα στην οικονομία και τις υπόλοιπες σχέσεις, οι κύριες τάσεις δεν θα αλλάξουν. Το αποτέλεσμα θα είναι πολιτικοί σεισμοί και οικονομικοί τριγμοί.