Προς αλλαγή του παλαιού συστήματος στις αγορές

Στην Ελλάδα χρησιμοποιούμε συνήθως την φράση «οι γνωστοί άγνωστοι» για αναφερθούμε στους μπαχαλάκηδες που γνωρίζουν οι αρχές αλλά δεν κάνουν πολλά για να τους συλλάβουν ή να τους σταματήσουν. Όμως, τέτοιες φράσεις όπως «οι γνωστοί άγνωστοι», «οι γνωστοί γνωστοί» ή «οι άγνωστοι άγνωστοι» χρησιμοποιούνται συχνά διεθνώς στους κύκλους που ασχολούνται με τον στρατηγικό σχεδιασμό, τις υπηρεσίες πληροφοριών, την ψυχανάλυση μέχρι και την NASA. Σ’αυτούς, η φράση «γνωστοί άγνωστοι» περιγράφει τους κινδύνους που γνωρίζουμε ενώ η φράση «άγνωστοι άγνωστοι» τους κινδύνους από απροσδόκητες καταστάσεις που δεν υπολογίσαμε.  

Ο Ντόναλντ Ράμσφελντ,  πρώην υπουργός άμυνας των ΗΠΑ κατά την εισβολή στο Ιράκ στις αρχές της δεκαετίας του 2000, έγινε διάσημος για την χρήση των ανωτέρω φράσεων και στο τέλος εξέδωσε ένα βιβλίο με τίτλο «Γνωστοί, άγνωστοι: Μνήμες»

.Ποιοι μπορεί να είναι οι «γνωστοί άγνωστοι» στο σημερινό χρηματοοικονομικό σύστημα; Ο κίνδυνος μιας φούσκας είναι ένας από αυτούς. Η κατάρρευση του Long-Term Capital Management το Φθινόπωρο του 1998 ανάγκασε την Fed να μειώσει εσπευσμένα τα επιτόκιά της. Ήταν το έναυσμα για την απογείωση του Nasdaq που είχε πολλές τεχνολογικές εταιρείες. Το τελευταίο ξεπέρασε κατά πολύ σε απόδοση τον χρηματιστηριακό δείκτη Dow Jones μέχρις ότου η φούσκα έσκασε τον Μάρτιο του 2000.

Αυτά που συμβαίνουν σήμερα μοιάζουν με τα πρώτα στάδια εκείνης της εξαέρωσης. Ανησυχώντας για τις συνέπειες της πανδημίας στην οικονομική δραστηριότητα, η Fed έχει ανοίξει τους κρουνούς της ρευστότητας και οι μετοχές των τεχνολογικών εταιρειών έχουν απογειωθεί με αποτέλεσμα ο Nasdaq να καταγράφει το ένα ιστορικό υψηλό μετά το άλλο. Πίσω απ΄ αυτή την εξέλιξη βρίσκεται η αντίληψη ότι οι μετοχές των επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας είναι αμυντικές υπό την έννοια ότι τα επιχειρηματικά τους μοντέλα δεν επηρεάζονται αρνητικά αλλά μάλλον ευνοούνται από την εξάπλωση της πανδημίας.

Όμως, η περίοδος 1998-2000 διδάσκει ότι ο κίνδυνος μιας φούσκας είναι υπαρκτός και τα προβλήματα που θα δημιουργήσει είναι μεγάλα. Αν, πότε και πως θα μεταβούμε από το σημερινό καθεστώς ή σύστημα, αν προτιμάτε  σ’ ένα άλλο παραμένει αβέβαιο.

Όμως, υπάρχουν κάποια σημάδια πως κινούμαστε προς αυτή την κατεύθυνση. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν υποαποδόσει έναντι των αμερικανικών κατά πολύ από το 2007. Όμως, η εικόνα έχει αλλάξει από τα τέλη Απριλίου. Επιπλέον, το δολάριο δείχνει αδυναμία ενώ η τιμή του χρυσού έχει ισχυροποιηθεί και η τιμή του πετρελαίου ανακάμψει.          

Είναι αυτά αρκετά πειστικά σημάδια πως βαδίζουμε προς μια αλλαγή σκηνικού όπου οι φθηνότερες χρηματιστηριακές αγορές, π.χ. της Ευρώπης, θα ξεπεράσουν σε απόδοση τις πιο ακριβές αμερικανικές ή ότι η μεταβλητότητα στις αγορές συναλλάγματος θα επανέλθει στα υψηλότερα επίπεδα που ήταν πιο παλιά; Ο καθένας μπορεί να έχει την άποψή του. Το σίγουρο είναι πως αργά ή γρήγορα η ζωή και οι αγορές θα επανέλθουν σε πιο κανονικούς ρυθμούς.