Υπάρχει κι η λαμπερή πλευρά των πραγμάτων

Είμαστε μια χώρα που είναι ένα από τα καλύτερα οικόπεδα στον πλανήτη Γη. Πολλοί νεοέλληνες ζουν μια καλή ζωή χάρη στον ήλιο και τη θάλασσα   και τους αρχαίους ημών προγόνους που προσελκύουν εκατομμύρια τουρίστες από όλο τον κόσμο κάθε χρόνο. Είμαστε εντυπωσιακά προσαρμοστικός λαός αλλά ταυτόχρονα απείθαρχος σε μεγάλο βαθμό. Όταν όμως ζούμε και εργαζόμαστε σε χώρες με θεσμούς και μη πελατοκεντρικά πολιτικά συστήματα τα πάμε πολύ καλά σε αντίθεση με τη χώρα μας.

Δεν θυμάμαι το όνομα εκείνου του ξένου που είχε αναφερθεί σ’ εκείνο το μικρό λαό (ελληνικό) που μεγαλουργεί μακριά από την πατρίδα του  αλλά αποτυγχάνει οικτρά στη δική του. Τα προβλήματα είναι πολλά και γνωστά. Μια υπερχρεωμένη χώρα με υψηλή ανεργία, γερασμένο πληθυσμό και ένα επιθετικό αναθεωρητικό γείτονα είναι εκείνα που έρχονται στο μυαλό. Όμως, η Ελλάδα έχει επίσης πλεονεκτήματα όπως ο καλός καιρός και η προσαρμοστικότητα των κατοίκων της.

Τα αναφέρουμε, φέροντας στο νου το μπέστσελερ βιβλίο  “Factfulness” του Σουηδού καθηγητή Hans Rosling. Σ’ αυτό το βιβλίο που ο Bill Gates προσφέρθηκε να αγοράσει για κάθε απόφοιτο πανεπιστημίου που θα το αιτείτο το καλοκαίρι του 2018, ο Rosling ισχυρίζεται ότι η μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων πιστεύει πως τα πράγματα πηγαίνουν χειρότερα όταν τα δεδομένα δείχνουν πως αυτό δεν συμβαίνει.

Ο συγγραφέας περιγράφει την εξελικτική προδιάθεσή μας να σκεφτόμαστε σε όρους όπως το καλό εναντίον του κακού, η χώρα μας εναντίον των άλλων κ.τ.λ. Διαιρώντας τον κόσμο σε δύο ξεχωριστές πλευρές είναι εύκολο και το κάνουμε χωρίς να το πολυσκεφτόμαστε. Ιδίως, οι δημοσιογράφοι. Όμως, , η συνεχής υπενθύμιση των αρνητικών και των συγκρούσεων «μολύνει» τον εγκέφαλό μας και δημιουργεί μια αρνητική προδιάθεση στη διατύπωση των απόψεών μας σύμφωνα με το βιβλίο.

Συστηματικά υποθέτουμε ότι τα πράγματα είναι χειρότερα απ’ ότι πραγματικά είναι και αγνοούμε την μεγάλη πρόοδο που έχει γίνει τις τελευταίες δεκαετίας. Τέτοιες είναι η μεγάλη μείωση της φτώχειας σε παγκόσμιο επίπεδο και η μείωση της παιδικής θνησιμότητας που έπεσε στους 4,5 θανάτους το 2018 στην Ελλάδα από 33,4 το 1969.

Θα μπορούσαμε να αναφερθούμε επίσης σ’ άλλα παραδείγματα. Η υπολογιστική δύναμη του έξυπνου κινητού μας είναι ίδια ή μεγαλύτερη από εκείνη των κομπιούτερ που χωρούσε ένα δωμάτιο την δεκαετία του 1970. Είναι επίσης πολλαπλάσια από εκείνη που είχε το κομπιούτερ που βοήθησε τους αστροναύτες του Απόλλο 11 να προσεληνωθούν στο φεγγάρι. Οι λάμπες LED μας επιτρέπουν να καταναλώνουμε το 25% της ηλεκτρικής ενέργειας που χρησιμοποιούσαν οι λάμπες πυρακτώσεως. Και υπάρχουν μελέτες που δείχνουν πως η τεχνολογία μας επιτρέπει να παράγουμε την ίδια ποσότητα τροφής, χρησιμοποιώντας 65% λιγότερο έδαφος σε σύγκριση με μισό αιώνα πριν.

Ίσως, ο Γουόρεν Μπάφετ το είχε διατυπώσει καλύτερα από οποιοδήποτε άλλο όταν δήλωσε πως «ζούμε καλύτερα απ’ ότι ο John D. Rockefeller, ο πλουσιότερος άνθρωπος που ο κόσμος είχε ποτέ δει».      

Αναμφισβήτητα, υπάρχουν προβλήματα και προκλήσεις που η Ελλάδα και ο κόσμος θα πρέπει να αντιμετωπίσει και θα πρέπει να αναδεικνύονται. Όμως, ίσως ο Rosling είχε επίσης δίκαιο παρότι αρκετοί θα διαφωνήσουν παραπέμποντας στα ζητήματα της «ανθρωπόκαινου γεωλογικής εποχής» που διανύουμε.