Ένας κόσμος ξυπόλητος στα αγκάθια

Για όσους δεν το πρόσεξαν. 

Ο Scott Rubner, επικεφαλής του trading desk της Goldman Sachs, ο οποίος στις αρχές Ιουλίου προέβλεψε ότι οι μετοχές θα κάνουν ράλι τις δύο πρώτες εβδομάδες του ίδιου μήνα και θα μπουν σε περίοδο αναταράξεων το δεύτερο μισό, όπως κι έγινε, επανήλθε με μια νέα εκτίμηση.

Ο Rubner ανέφερε ότι ήταν αισιόδοξος πως οι αμερικανικές μετοχές θα καταγράψουν κέρδη  τις επόμενες 4 εβδομάδες για δυο κυρίως λόγους. Πρώτον, γιατί βλέπει  επιστροφή στην αγορά πολλών επαγγελματιών οι οποίοι ακολουθούν την τάση και οι οποίοι ταρακουνήθηκαν με το ξεπούλημα των μετοχών στις αρχές Αυγούστου. 

Δεύτερον, γιατί οι εισηγμένες επιχειρήσεις προχωρούν σε επαναγορά ιδίων μετοχών το διάστημα Αυγούστου-Σεπτεμβρίου. Η Goldman Sachs εκτιμά ότι επαναγορές ύψους 1 τρισ. δολαρίων εκτελούνται αυτή την χρονιά.     

Από τις 16 Σεπτεμβρίου και μετά το σκηνικό αλλάζει για εποχικούς λόγους και δεν είναι τυχαίο ότι οι δυο τελευταίες εβδομάδες του ίδιου μήνα είναι οι δυο χειρότερες του χρόνου. 

Ο Rubner περιμένει ότι η αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά θα λάβει ώθηση μετά τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές στις αρχές Νοεμβρίου, καθώς περιμένει πως θα εισέλθει μεγάλη ρευστότητα σε μετοχές και ομόλογα.  

Αν λοιπόν αποδειχθεί ότι ο Rubner έχει πάλι δίκιο και η Wall Street κινηθεί ανοδικά, η ίδια τάση είναι πιθανόν να επικρατήσει και στις περισσότερες αγορές διεθνώς. 

Όλο αυτό το σκηνικό βασίζεται στην υπόθεση της «ομαλής προσγείωσης» της αμερικανικής οικονομίας και των προσδοκιών για μειώσεις επιτοκίων από την Fed-τουλάχιστον 75 μονάδων βάσης μέχρι το τέλος του 2024.  Όμως, κάποιοι άλλοι οι οποίοι προσεγγίζουν το θέμα των επενδύσεων περισσότερο μακροοικονομικά και έχουν μακροπρόθεσμο επενδυτικό ορίζοντα, είναι πιο προβληματισμένοι. Για την ακρίβεια δεν είναι αισιόδοξοι.

Οι ανωτέρω παρατηρούν, επικαλούμενοι στοιχεία του IIF Global Debt Monitor, ότι το παγκόσμιο χρέος είναι σε ανοδική πορεία, σκαρφαλώνοντας σε 315 τρισ. δολάρια το 1ο τρίμηνο του 2024 και καταγράφοντας νέο ιστορικό υψηλό σε απόλυτα νούμερα. Το παγκόσμιο χρέος έχει αυξηθεί πάνω από 100 τρισ. δολάρια την τελευταία 10ετία. 

Αυτό το τεράστιο χρέος θεωρείται εμπόδιο για υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης παρά την υποχώρηση του λόγους χρέους προς το ΑΕΠ στο 333% τον Μάρτιο του 2024. Πρόκειται για μια αποπληθωριστική δύναμη η οποία προστίθεται στις μακροπρόθεσμες  δυνάμεις της γήρανσης του πληθυσμού που ταλανίζει πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες και της σύγχρονης τεχνολογίας. 

Με τον πληθωρισμό μεταξύ 2% και 3,5% και υποχωρούντα από την μια πλευρά και τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες να μειώνουν επιτόκια για να συνεχίσουν να αναπτύσσονται οι οικονομίες τους, όλα μοιάζουν υπό έλεγχο. Προς το παρόν.

Όμως, για να διευκολυνθεί η απομόχλευση, το ονομαστικό επιτόκιο δανεισμού θα πρέπει να είναι χαμηλότερο από τον ονομαστικό ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ. Αν αυτό δεν συμβαίνει, το χρέος θα συσσωρεύεται ταχύτερα απ’ όσο η οικονομία μπορεί να αναπτυχθεί.

Κατά την διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας είδαμε π.χ. την ΕΚΤ, την Fed  να αγοράζουν ομόλογα στη δευτερογενή αγορά ωθώντας τις αποδόσεις τους προς τα κάτω και τις τιμές των μετοχών προς τα πάνω. Πρακτικά, βοήθησαν στην απομόχλευση αλλά από την άλλη πλευρά, τροφοδότησαν το χρηματιστηριακό  ράλι και διογκώθηκαν οι ισολογισμοί τους. 

Η επανεμφάνιση του πληθωρισμού από το 2021-2022 και η πολιτική της επιθετικής αύξησης των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες άλλαξε εκ νέου τα δεδομένα. Όμως, ο πληθωρισμός υποχωρεί και σύντομα τα επιτόκια. 

Με το παγκόσμιο χρέος να αυξάνεται και τις αποτιμήσεις αρκετών χρηματιστηρίων να είναι απαιτητικές έχει μεγάλη σημασία που θα ισορροπήσουν τα επιτόκια.  Κι αυτό γιατί αν οι κεντρικές τράπεζες δεν έχουν αρκετό χώρο για να μειώσουν τα επιτόκια τόσο όσο χρειάζεται για να βγάλουν τις οικονομίες τους από το επόμενο τέλμα, η νομισματική πολιτική θα είναι λιγότερο αποτελεσματική.    

Σ’ αυτή την περίπτωση, η επόμενη ύφεση θα μπορούσε να είναι χειρότερη από την Μεγάλη Ύφεση σύμφωνα με τους απαισιόδοξους.

Εξ’ ου η φράση «πάμε ξυπόλητοι στα αγκάθια».