Η γερμανική επιθεώρηση Der Spiegel υποστηρίζει ότι η Μέρκελ πλήρωσε πολύ ακριβά τη νίκη της. «Επέβαλε τις θέσεις της για αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία, αλλά δεν κατάφερε να κρατήσει την Ευρώπη των 27 ενωμένη στον αγώνα κατά της ευρωκρίσης», επισημαίνει ο σχολιαστής της, σύμφωνα με τη Deutsche Welle.

«Πρόκειται για μια ‘λεκιασμένη’ νίκη, αφού οι διπλωμάτες της πριν από τη συνάντηση υποβάθμισαν τη συμφωνία 17+ ως τη δεύτερη καλή λύση. Η Μέρκελ δεν θα πρέπει να νομίσει ότι τώρα όλες οι χώρες θα βρίσκονται εσαεί στο πλευρό της. Οι επιφυλάξεις τους για ριζική μεταρρύθμιση των ευρωπαϊκών συνθηκών ήταν από την αρχή μεγάλες, το ίδιο μεγάλες είναι και οι επιφυλάξεις για τον ‘ειδικό’ δρόμο που ανοίγει. Πολλοί πρωθυπουργοί αναγκάστηκαν να ταχθούν στο πλευρό της Γερμανίας και της Γαλλίας γιατί δεν υπήρχε εναλλακτική.

Με αυτό εξάλλου το επιχείρημα, το ηγετικό δίδυμο επιχειρηματολόγησε με τόσο ελάχιστα διπλωματικό τρόπο που πολλές φορές προκάλεσε αγανάκτηση. Σε πολλές πρωτεύουσες της Ευρώπης έγιναν παράπονα για τη γερμανική κυριαρχία».

«Στη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών αποδείχθηκε η διαφορετικότητα των συμφερόντων», αποφαίνεται ο σχολιαστής της Suddeutsche Zeitung. «Από τα χρηματοοικονομικά των Βρετανών Τόριδων, μέχρι τις κοινοβουλευτικές επιφυλάξεις των Σουηδών. Η Ευρώπη κινείται εδώ και καιρό με πάνω από δύο ταχύτητες. Στο μέλλον θα σχηματιστούν πολλοί υποσυνασπισμοί, όπου όμως ο σημαντικότερος θα παραμείνει το Eurogroup. Εκεί η πειθαρχία θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη, γιατί η τύχη του κοινού νομίσματος εξαρτάται δυστυχώς -αλλά και ευτυχώς- από μια συντονισμένη πολιτική.

Η διαμαρτυρία για τη δημιουργία του ευρωπαϊκού νομίσματος ήταν το πάντρεμα κάτω από τη σκέπη του ευρώ πολλών χωρών με διαφορετικές οικονομίες», σημειώνει ο σχολιαστής.

Οξεία κριτική ασκείται και στη στάση του Ντέιβιντ Κάμερον. «Έχω τις αμφιβολίες μου για το αν η Μ. Βρετανία θα παραμείνει μακροπρόθεσμα εντός της Ε.Ε.», είπε στην εφημερίδα Bild ο υποψήφιος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς. «Η Μ. Βρετανία είναι τόσο απομονωμένη όσο ποτέ άλλοτε στο παρελθόν. Ο Βρετανός πρωθυπουργός έβαλε ένα μεγάλο αυτογκόλ, οι ευρωσκεπτικιστές στη χώρα του θα ασκήσουν πιέσεις να αποχωρήσει εντελώς από την Ένωση. Η Ε.Ε. εν ανάγκη μπορεί να ζήσει χωρίς τη Μ. Βρετανία, η χώρα όμως θα αντιμετώπιζε πολλά προβλήματα χωρίς την Ε.Ε.».