H βελτίωση της διεθνούς οικονομίας διατηρεί σταθερό το ενδιαφέρον των επενδυτικών κεφαλαίων για τα εταιρικά ομόλογα, ύστερα από το εντυπωσιακό 2009, όταν οι πωλήσεις ομολόγων για πρώτη φορά ξεπέρασαν τον τραπεζικό δανεισμό, προσφέροντας αποδόσεις που, κατά περίπτωση, έφτασαν ακόμη και το 70%.

Όμως, καθώς οι πιθανότητες αύξησης των αμερικανικών επιτοκίων ενισχύονται, το ερώτημα είναι εάν το πάρτι θα ολοκληρωθεί ή αν απλώς οι ρυθμοί θα πέσουν.

Ειδικότερα, οι αναλυτές αποδίδουν την ενίσχυση του ενδιαφέροντος για τα εταιρικά ομόλογα στο γεγονός ότι υπάρχουν ενδείξεις πως η αμερικανική οικονομία βελτιώνεται. Αυτό βασίζεται κατά κύριο λόγο στην καλυτέρευση του κλίματος καταναλωτικής εμπιστοσύνης κατά το α΄ τρίμηνο (τον Απρίλιο αναμένεται νέα αύξησή του μετά τη μεγαλύτερη από τις προβλέψεις άνοδό του τον Μάρτιο), το οποίο έχει άμεση επίδραση στην ενίσχυση του τζίρου και των κερδών των εταιρειών.

Την ίδια στιγμή, και οι επιχειρήσεις που αδυνατούν να ανταποκριθούν στις δανειακές τους υποχρεώσεις μειώνονται, ενώ στο θετικό κλίμα συμβάλλει η πρόθεση της Federal Reserve και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) να διατηρήσουν στα ιστορικά χαμηλά επίπεδα τα επιτόκιά τους. Το κλίμα αυτό αποτυπώνεται στα τελευταία στοιχεία για το ύψος των εταιρικών ομολόγων κατά το πρώτο τρίμηνο.

Οι εταιρείες άντλησαν 738 δισ. δολάρια παγκοσμίως, ποσό που είναι κατά 27% υψηλότερο σε σύγκριση με το τελευταίο τρίμηνο του 2009. Τότε, σύμφωνα με τα στοιχεία του ειδησεογραφικού πρακτορείου Bloomberg, οι πωλήσεις εταιρικών ομολόγων ήταν 583 δισ. δολάρια.

Ένα ακόμη στοιχείο που υποδηλώνει τη βελτίωση της κατάστασης των επιχειρήσεων είναι η πτώση του κόστους ασφάλισης των εταιρικών ομολόγων. Πρόκειται για τα «διαβόητα» credit default swaps (CDSs), τα οποία ακολουθούν ανοδική πορεία όταν μειώνεται η εμπιστοσύνη των επενδυτών.

--- Μειώνονται οι «κακοπληρωτές»

Παράλληλα, θετικό είναι το γεγονός ότι μειώνονται οι επιχειρήσεις που καθυστερούν την εκπλήρωση των δανειακών υποχρεώσεών τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Moody’s αναφέρει πως το ποσοστό αθέτησης πληρωμών δωδεκαμήνου για τα ομόλογα υψηλής απόδοσης (δηλαδή εκείνα που εκδίδουν εταιρείες με χαμηλότερη πιστοληπτική αξιολόγηση) μειώθηκε διεθνώς στο 9,9% το πρώτο τρίμηνο του έτους, όταν στα τέλη του 2009 ήταν στο 13%.

Ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης προβλέπει ότι μέχρι το τέλος του έτους το ποσοστό αθέτησης θα καταγράψει εντυπωσιακή βουτιά κλείνοντας στο 2,8%, ενώ ακόμη περισσότερο τον Απρίλιο του 2011 θα έχει μειωθεί στο 2,4%. Από την πλευρά του, ο οίκος Standard & Poor’s αναφέρει ότι οι εταιρείες που εκδίδουν ομόλογα και κινδυνεύουν με υποβάθμιση της πιστοληπτικής τους αξιολόγησης έχουν μειωθεί στις 694 από τις 1.028 το 2009.

Βέβαια, παρά την αύξηση των ποσών των εταιρικών ομολόγων, τα στοιχεία της Moody’s προδιαθέτουν για μείωση του ενδιαφέροντος το επόμενο διάστημα, αφού οι αποδόσεις (το ύψος τους συσχετίζεται πάντοτε με το ρίσκο που παίρνει ο επενδυτής) θα πέφτουν. Ήδη, σύμφωνα με τα στοιχεία της Bank of America - Merrill Lynch, η απόδοση των χρεογράφων το πρώτο τρίμηνο του 2010 ήταν 2,6%, πολύ χαμηλότερη από το 16,3% του τελευταίου τριμήνου του 2009.

--- Αλλαγή τάσης

Στο πλαίσιο αυτό, η αγορά αναζητά το κομβικό εκείνο σημείο όπου η αγορά εταιρικών ομολόγων θα αλλάξει σελίδα. Είναι χαρακτηριστικό ότι πρόσφατα η Bank of America ενημέρωσε τους πελάτες της πως η κούρσα των εταιρικών ομολόγων ενδέχεται να οδεύει προς το τέλος της.

Η αμερικανική τράπεζα στηρίζεται στο γεγονός ότι οι αποδόσεις των εταιρικών ομολόγων ευνοούνται από τη χαλαρή νομισματική πολιτική. Έτσι, καθώς θεωρείται πως η Fed σταδιακά θα δρομολογεί την αύξηση των επιτοκίων της, οι επενδυτές αναμένεται να στραφούν σε άλλα επενδυτικά προϊόντα, όπως τα μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια.

Βέβαια, παράγοντες της αγοράς αναμένουν ότι η όποια αύξηση των επιτοκίων θα επηρεάσει λίγο τις αποδόσεις των εταιρικών ομολόγων, από τη στιγμή όπου σήμερα τα αμερικανικά επιτόκια βρίσκονται σε μηδενικό επίπεδο και άρα (ακόμη και με την αύξηση) θα παραμείνουν χαμηλά.

Ενδεικτική είναι η δήλωση στο Bloomberg του διευθυντή του τμήματος διαχείρισης χαρτοφυλακίου εταιρικών ομολόγων Pacific Investment Management Co. (Pimco), κ. Μάικλ Κάισελ, ότι ακόμη και σήμερα, έπειτα από θετική πορεία 15 μηνών, υπάρχουν κλάδοι όπως ο τραπεζικός που προσφέρουν αξιόλογα εταιρικά ομόλογα. Ο ίδιος συνιστά επίσης τα ομόλογα των αναδυόμενων αγορών, τονίζοντας ότι αποδόσεις της τάξης του 5% - 6% είναι πιο ελκυστικές σε σύγκριση με άλλα επενδυτικά προϊόντα σταθερού εισοδήματος.

ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΑ-ΡΕΚΟΡ ΤΑ JUNK BONDS

«Αυτό που αρχικά έψαχναν οι επενδυτές ήταν να προστατεύσουν το κεφάλαιό τους. Τώρα, όπου νιώθουν και σίγουροι, θέλουν να στραφούν σε τίτλους με υψηλότερες αποδόσεις». Η δήλωση ανήκει σε διαχειριστή επενδυτικού κεφαλαίου και δείχνει ότι πλέον οι επενδυτές θεωρούν πως η κρίση έχει ξεπεραστεί και στρέφονται σε εταιρικά ομόλογα υψηλού κινδύνου (junk bonds).

Με βάση τα στοιχεία του Bloomberg, τα ομόλογα υψηλού κινδύνου το πρώτο τρίμηνο του έτους διεύρυναν σημαντικά το μερίδιό τους επί των συνολικών πωλήσεων εταιρικών ομολόγων. Έφτασαν στα 91 δισ. δολάρια, με αποτέλεσμα να αντιστοιχούν στο 12% επί του συνόλου των εταιρικών ομολόγων.

Το ποσοστό είναι σχεδόν διπλάσιο από το 6,6% που ήταν το μερίδιο των junk bonds το 2009 (η αξία τους ανερχόταν στα 210 δισ. δολάρια). Μάλιστα, είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι το 12% του πρώτου τριμήνου είναι νέο ρεκόρ, καθώς το προηγούμενο υψηλό είχε καταγραφεί το 1999 με 8,9%.

Ήταν η εποχή εξόδου από μία, ηπιότερη σε σχέση με σήμερα, οικονομική κρίση και η απαρχή της άνθησης του Internet. Βέβαια, ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι τώρα υπάρχει μία στρέβλωση, καθώς δεν μπορεί να θεωρείται πως η οικονομική ανάπτυξη είναι τέτοια (σημειώνεται ότι η Ευρώπη χωλαίνει) ώστε να δικαιολογεί τόσο μεγάλη στροφή προς τα junk bonds.

Από την άλλη πλευρά, πάντως, τα εταιρικά ομόλογα υψηλού ρίσκου αποτελούν σήμερα το όπλο της συγκεκριμένης αγοράς έναντι των άλλων επενδυτικών προϊόντων που ευνοούνται από πιθανή ενίσχυση της νομισματικής πολιτικής (π.χ. μετοχικά αμοιβαία).

Το σίγουρο είναι ότι οι διαχειριστές κεφαλαίων βγαίνουν στο κυνήγι των υψηλών αποδόσεων με μεγαλύτερη βεβαιότητα πως οι ρυθμοί ανάπτυξης της διεθνούς οικονομίας δεν θα τους προδώσουν. 

* Αναδημοσίευση από το 632ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 29 Απριλίου – 4 Μαΐου 2010.