* Αναδημοσίευση από το φύλλο 549 της εφημερίδας "ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ" (26 - 30 Σεπτεμβρίου 2008).

Νέα δεδομένα σχετικά με την κερδοφορία των αμερικανικών και των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων δημιουργεί η αλλαγή στην πλάστιγγα των συναλλαγματικών ισοτιμιών, σε συνδυασμό με την πτώση της τιμής του πετρελαίου.

Από τη μια οι αμερικανικές εταιρείες χάνουν το πλεονέκτημα του αδύναμου δολαρίου που τις ευνοούσε στις εξαγωγές, από την άλλη οι εξαγωγικές ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, παρότι παίρνουν το πλεονέκτημα που είχαν χάσει από την άνοδο του ευρώ, είναι πλέον αναγκασμένες να αποτιμούν το ενεργειακό κόστος σε ένα φθηνότερο νόμισμα.

Βέβαια, κύριος παράγοντας που επηρεάζει τα έσοδα και τις κερδοφορίες και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού είναι η οικονομική επιβράδυνση στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, η οποία οδηγεί σε μείωση την κατανάλωση στις εθνικές αγορές.

Ειδικότερα, το ευρώ, στις 15 Ιουλίου, σημείωσε ιστορικό ρεκόρ έναντι του αμερικανικού νομίσματος, όταν η ισοτιμία του έφτασε στο 1,6038 δολάριο. Έκτοτε άρχισε η πτώση του, οδηγώντας το μέχρι και το 1,3893 δολάριο και τώρα πλέον οι διαπραγματεύσεις γίνονται στην περιοχή του 1,40 - 1,45. Το αμερικανικό νόμισμα σε διάστημα δέκα εβδομάδων έχει ενισχυθεί κατά 12% περίπου έναντι του ευρωπαϊκού και πάνω από 5% σε σχέση με μία ευρύτερη κατηγορία νομισμάτων.

Πολλοί αναλυτές κάνουν λόγο για «τέλος εποχής αναφορικά με το ράλι του ευρώ», ενώ το δολάριο θεωρείται ακόμη υποτιμημένο, υπάρχουν όμως περιθώρια για περαιτέρω άνοδο.

Πόσο επηρεάζει

Η ενίσχυση του δολαρίου θα επηρεάσει τις κερδοφορίες των αμερικανικών πολυεθνικών, οι οποίες μέχρι και το τρίτο τρίμηνο του 2008 είχαν το πλεονέκτημα του αδύναμου νομίσματος που ευνοούσε τις εξαγωγές τους. Κι αυτό διότι τα έσοδά τους από ξένες αγορές και σε άλλα νομίσματα μετατρέπονταν σε δολάρια.

Είναι ενδεικτικό, μάλιστα, ότι, με βάση τις ανακοινώσεις των αμερικανικών επιχειρήσεων με σημαντική εξαγωγική παρουσία, το αδύναμο δολάριο (κυρίως έναντι του ευρώ) τα προηγούμενα τρίμηνα τους πρόσφερε αύξηση στην κερδοφορία του έτους από 5 έως και 15 εκατοστιαίες μονάδες, κατά περίπτωση. Σε ορισμένες επιχειρήσεις η συμβολή του δολαρίου ήταν τέτοια ώστε η μετατροπή των εσόδων τους από ακριβότερα νομίσματα σε δολάρια τις βοήθησε να παρουσιάσουν κέρδη το πρώτο εξάμηνο. Εάν δεν υπήρχε το ασθενές δολάριο, οι ίδιες εταιρείες θα είχαν ζημίες.

Ήδη, χρηματιστηριακοί αναλυτές αρχίζουν να αναπροσαρμόζουν τις προβλέψεις τους για την κερδοφορία εταιρειών σε διαφόρους κλάδους, από τις τεχνολογικές έως τις φαρμακευτικές, ώστε αυτές να ανταποκρίνονται στα νέα δεδομένα. Χαρακτηριστικά, ειδικοί της Goldman Sachs μείωσαν τις προβλέψεις τους για επιχειρήσεις καταναλωτικών αγαθών.

Επίσης, οι αμερικανικές πολυεθνικές εταιρείες μαζί με το πλεονέκτημα του αδύναμου δολαρίου χάνουν και μία από τις σημαντικότερες αγορές, την ευρωπαϊκή, λόγω της οικονομικής επιβράδυνσης που καταγράφεται στην ευρωζώνη.

Ευνοούνται από το πετρέλαιο

Από την άλλη πλευρά, πάντως, οι επιχειρήσεις των ΗΠΑ ευνοούνται από τη μείωση της τιμής του πετρελαίου. Καθώς η τιμή του «μαύρου χρυσού» αποτιμάται σε δολάρια, η όποια ποσοστιαία πτώση της μειώνει -σε αντίστοιχο ποσοστό- το λειτουργικό κόστος των συγκεκριμένων εταιρειών.

Τα πράγματα περιπλέκονται για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Η κάμψη του ευρώ έναντι του δολαρίου ευνοεί τις εξαγωγικές εταιρείες και οικονομίες όπως η γερμανική, καθώς τα ευρωπαϊκά προϊόντα αποκτούν πλεονέκτημα σε σύγκριση με τα αμερικανικά στις αναπτυσσόμενες αγορές.

Είναι χαρακτηριστικό πως εσωτερικό έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής χαιρέτισε την πτώση του ευρώ, χαρακτηρίζοντάς την «ανάσα» για την ευρωπαϊκή οικονομία, η οποία βρίσκεται προ των πυλών της ύφεσης. Στη μείωση του ευρώ αποδόθηκε και η τελευταία σημαντική βελτίωση του επενδυτικού κλίματος στην οικονομία της Γερμανίας.

Όμως, καθώς οι περισσότερες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις (πλην των γερμανικών και των βρετανικών) παρουσιάζουν σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα εντός των συνόρων της Γηραιάς Ηπείρου, η οικονομική επιβράδυνση ψαλιδίζει τα έσοδα.

Την ίδια στιγμή, η εξασθένηση του ευρώ στερεί το πλεονέκτημα που είχαν οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να πληρώνουν το πετρέλαιο με ένα ακριβό νόμισμα. Έτσι, μπορεί η τιμή του πετρελαίου να έχει μειωθεί (ευνοώντας αμερικανικές και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις), όμως η ταυτόχρονη πτώση του ευρώ έναντι του δολαρίου περιορίζει το όφελος από τις χαμηλότερες ενεργειακές τιμές. Ενδεικτικό είναι πως με την τρέχουσα συναλλαγματική ισοτιμία και τη σημερινή τιμή του «μαύρου χρυσού» οι αμερικανικές επιχειρήσεις πληρώνουν κατά περίπου 25% χαμηλότερα το πετρέλαιο απ’ ό,τι στα μέσα του καλοκαιριού, ενώ οι ευρωπαϊκές έχουν όφελος περίπου 15%.

Εάν, μάλιστα, ενισχυθούν το δολάριο (το οποίο θεωρείται υποτιμημένο εν συγκρίσει με το ευρώ) και το πετρέλαιο, τότε το όφελος για τις εταιρείες της Ευρώπης θα είναι οριακό. 1


ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΑΠΟΧΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΟΣ


Η αγορά συναλλάγματος έχει επηρεαστεί από τον πανικό που προκαλείται από την όξυνση των προβλημάτων στους χρηματοοικονομικούς ομίλους. Αναλυτές διατηρούν τις προβλέψεις τους υπέρ του δολαρίου, μάλιστα υπάρχει και εκτίμηση που κάνει λόγο για πτώση του ευρώ στο 1,15 δολάριο έως τα τέλη του 2009. Όμως, στην παρούσα χρονική στιγμή τα επενδυτικά κεφάλαια μοιάζουν διστακτικά.

Ο κ. Μαρκ Τσάντλερ από την Brown Brothers Harriman ανέφερε: «Η ρευστότητα στην αγορά συναλλάγματος είναι μειωμένη, καθώς τα επενδυτικά κεφάλαια προτιμούν τα επενδυτικά καταφύγια. Φαίνεται πως πραγματοποιούνται μόνο οι συναλλαγές που είναι απαραίτητο να γίνονται». Ενδεικτικό της αβεβαιότητας είναι το γεγονός πως, ενώ η ανακοίνωση της εξαγοράς από το αμερικανικό δημόσιο της AIG ευνόησε το δολάριο, το νέο πακέτο στήριξης των αγορών το οποίο ανακοίνωσε ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών ανέστρεψε την εικόνα.

Οι αναλυτές, πάντως, πιστεύουν ότι η όποια αδυναμία του αμερικανικού νομίσματος θα αποδειχτεί βραχύβια, καθώς τα επενδυτικά κεφάλαια θα στρέψουν την προσοχή τους στις επιδράσεις που θα έχει στον υπόλοιπο κόσμο η χρηματοοικονομική κρίση στις ΗΠΑ. Αντίθετα, τα επενδυτικά κεφάλαια κινούνται προς τον χρυσό και τα άλλα πολύτιμα μέταλλα, ως ένδειξη του υψηλού βαθμού αποστροφής κινδύνου.

Όμως, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η άποψη ορισμένων επενδυτών που αμφισβητούν το γεγονός πως στο εξής το πετρέλαιο θα λειτουργήσει ως επενδυτικό καταφύγιο. Οι αναλυτές αυτοί πιστεύουν ότι ο ρόλος του ως καταφυγίου, υπό τις παρούσες συνθήκες της οικονομικής επιβράδυνσης και της πιστωτικής ασφυξίας, έχει αποδυναμωθεί, αφού αναμένεται να μειωθούν οι νέες επενδύσεις από δυτικά κεφάλαια τόσο στις ανεπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, οι οποίες προκαλούν αύξηση στη ζήτηση πετρελαίου.
 
* Αναδημοσίευση από το φύλλο 549 της εφημερίδας "ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ" (26 - 30 Σεπτεμβρίου 2008).