Έχοντας σφραγίσει τον κύκλο μείωσης των επιτοκίων, οι κεντρικές τράπεζες του πλανήτη ανοίγουν κύκλο επιβολής υψηλότερων επιτοκίων για να πατάξουν τον πληθωρισμό. Την αρχή πιθανότατα θα κάνει από τη μεριά των "μεγάλων" κεντρικών τραπεζών, όπως έχει προαναγγείλει, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στις αρχές Ιουλίου, εκτός και αν την προλάβουν αιφνιδιάζοντας τις αγορες η SNB ή η Fed. Ήδη οι χώρες Νορβηγία, Δανία, Ινδία, Ρωσία, Βραζιλία, Φιλιππίνες και Ινδονησία έχουν ανεβάσει το κόστος δανεισμού.

Η πρώτη καθοριστική συνεδρίαση για τον νέο κύκλο πιστωτικής στρατηγικής που αναμένεται και είναι ιδιαίτερα κρίσιμη, δεδομένου του μεγάλου εύρους του ελβετικού δανεισμού, είναι της Κεντρικής Τράπεζας της Ελβετίας, στις 19 του μηνός.

Στη συνεδρίαση του Μαρτίου η SNB διατήρησε αμετάβητο στο υψηλό 6 ετών τον στόχο επιτοκίων στο 2,75% και, παρά την εκτίναξη του πληθωρισμού σε υψηλό 15 ετών τον Μάιο, η πλειονότητα των αναλυτών εξακολουθεί να πιστεύει ότι θα κρατήσει τα επιτόκια αμετάβλητα και στη συνεδρίαση του Ιουνίου.

Ωστόσο, στη συνέχεια του έτους αναμένεται κίνηση και στην Ελβετία και το επιτόκιο του τρίμηνου συμβολαίου Liffe Δεκεμβρίου υποδεικνύει επιτόκιο 3,03% από 2,87% στις αρχές Μαΐου. Ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι η Swiss National Bank θα αυξήσει τα επιτόκια το 2009, όταν καταλαγιάσουν οι επιπτώσεις από την πιστωτική κρίση.

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού η Federal Reserve, η οποία έχει μειώσει 7 φορές τα επιτόκια για να τροφοδοτήσει με ρευστό τις αγορές που πλήττονται από την πιστωτική αποστράγγιση εξαιτίας της κρίσης στην αγορά επισφαλών στεγαστικών πιστώσεων, αναμένεται να κλείσει το έτος με το επιτόκιο του δολαρίου αυξημένο κατά 75 ποσοστιαίες μονάδες, από το 2% όπου διαμοφώνεται σήμερα. Η Fed έκλεισε το 2006 με το επιτόκιο του δολαρίου στο 5,25% και το 2007 στο 4,25%.

Υπάρχει μια μικρή ομάδα οικονομολόγων που εκτιμά ότι η Fed ίσως θελήσει να σοκάρει τις αγορές και να αυξήσει τα επιτόκια στην επόμενη συνεδρίαση στις 24 - 25 Ιουνίου. Κάτι τέτοιο θα αποτελέσει πρωτόγνωρη παρέκκλιση από τη συνήθη τακτική της, σύμφωνα με την οποία προειδοποιεί αρκετά νωρίς για τις κινήσεις της, προκειμένου ακριβώς να μην προκαλεί σοκ στη Wall Street.

Οπότε, πιθανόν ο "κλήρος" να πέσει στην ΕΚΤ, η οποία έχει κρατήσει σταθερό στο 4% το επιτόκιο του ευρώ καθ' όλη τη διάρκεια της κρίσης. Τα επιτόκια της ευρωζώνης διαμορφώνονταν στο 3,5% στο κλείσιμο του 2006 και στο 4% στο κλείσιμο του 2007. Σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής ενδείξεις, οι αναλυτές εκτιμούν ότι ο ρυθμιστής της πιστωτικής ζωής της ευρωζώνης θα προχωρήσει σε δύο αυξήσεις έως το τέλος του έτους, που σημαίνει ότι η χρονιά θα κλείσει με επιτόκια στο στο 4,5%. Η πρώτη αύξηση των επιτοκίων, κατά 25 μονάδες βάσης, είναι πιθανό να πραγματοποιηθεί στις αρχές Ιουλίου, όπως έχει εξαγγελθεί.

Αυτό το σενάριο θα προκαλέσει και τις λιγότερες συγκριτικά αναταράξεις στις αγορές χρήματος και αξιών, που υπόκεινται τα "βασανιστήρια" των επιτοκίων από τις αρχές Ιουνίου, όταν η ΕΚΤ ουσιαστικά προανήγγειλε διά στόματος του κεντρικού τραπεζίτη κ. Jean-Claude Trichet ότι σκοπεύει να προχωρήσει σε αύξηση του επιτοκίου του ευρώ στην τακτική συνεδρίαση του Ιουλίου. Λίγες ημέρες αργότερα, από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ο διοικητής της Fed, κ. Ben Bernanke, άφησε σαφώς να εννοηθεί ότι η επόμενη κίνηση στα αμερικανικά επιτόκια θα είναι προς τα πάνω.

Οι δηλώσεις του προκάλεσαν τεράστια αναταραχή στις αγορές, καθώς σημειώθηκαν κάθετη πτώση στα χρηματιστήρια, ανάκαμψη του δολαρίου και ισχυρή άνοδος στα πραγματικά επιτόκια. Η απόδοση των διετών αμερικανικών ομολόγων ανήλθε στο 2,94%, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη διήμερη άνοδο σε 20 χρόνια μέσα σε δύο συνεδριάσεις. Οι αποδόσεις των διετών γερμανικών γραμματίων ανήλθαν στο 4,64% από 3,65% πριν από έναν μήνα.

Προκειμένου να συγκρατήσουν τις επιτοκιακές προοπτικές και την αυτοτροφοδοτούμενη κίνηση των επιτοκίων σε υψηλότερα επίπεδα, οι ρυθμιστές έσπευσαν να κατευνάσουν τις αγορές και κορυφαίο στέλεχος της ΕΚΤ, ο κ. Juergen Stark, δήλωσε ότι η κεντρική τράπεζα δεν προτίθεται να γίνει πολύ επιθετική και να προχωρήσει σε συνεχείς αυξήσεις επιτοκίων μετά τον Ιούλιο.

Σε κάθε περίπτωση, η αναρρίχηση των τιμών των καυσίμων και των τροφίμων σε επίπεδα... στρατόσφαιρας έχει υποχρεώσει τους κεντρικούς τραπεζίτες του πλανήτη σε στροφή 180 μοιρών στην πιστωτική πολιτική. Έπειτα από συντονισμένη προσπάθεια σχεδόν ενός χρόνου για να αποσοβηθεί η πιστωτική κρίση με μειώσεις επιτοκίων και εφαρμογές μηχανισμών τόνωσης της ρευστότητας, ο καλπασμός των τιμών πρώτων υλών, των τιμών στην αγορά και των πραγματικών επιτοκίων οδηγεί σε οριστικό σφράγισμα τον κύκλο χαλάρωσης της πιστωτικής πολιτικής.

Πέρα από τις φραστικές διακοινώσεις, πρακτικώς η Κεντρική Τράπεζα του Καναδά ήταν εκείνη που έκλεισε τον κύκλο μείωσης των επιτοκίων μεταξύ των μεγάλων κεντρικών τραπεζών, αιφνιδιάζοντας τις αγορές όταν κράτησε το βασικό επιτόκιο στο 3%, ενώ είχε τον περασμένο μήνα προθερμάνει το έδαφος για μείωσή του.

Και ο κύκλος αύξησης των επιτοκίων έχει ήδη ξεκινήσει σε μικρότερες ανεπτυγμένες όπως και σε αναπτυσσόμενες οικονομίες. Η Κεντρική Τράπεζα της Νορβηγίας προχώρησε σε αύξηση των επιτοκίων στο 5,5% τον Απρίλιο, η τράπεζα της Δανίας αύξησε κατά 10 μονάδες βάσης στις 16 Μαΐου στο 4,35% από 4,25%, ενώ η Τράπεζα της Σουηδίας προβλέπεται να αυξήσει τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης τον Ιούλιο, από το τρέχον 4,25%.

Η Κεντρική Τράπεζα της Ινδίας αύξησε χθες Τετάρτη τα επιτόκια για πρώτη φορά σε 15 μήνες  και το επιτόκιο της ρουπίας διαμορφώνεται στο 8% από 7,75%. Η Ρωσία προχώρησε τον Ιούνιο σε αύξηση των βασικών επιτοκίων στο 10,75% από 10,5%, η Βραζιλία στο 12,25% από 11,75%, οι Φιλιππίνες στο 5,25% από 5% και η Ινδονησία στο 8,5% από 8,25%.