Μυστική συνάντηση ΗΠΑ και συμμάχων για την Ουκρανία

Μια μυστική συνάντηση πραγματοποιήθηκε τον περασμένο μήνα μεταξύ της Ουκρανίας, της Ομάδας των G-7 και μιας μικρής ομάδας χωρών του Παγκόσμιου Νότου, προκειμένου να γίνει μια προσπάθεια να συγκεντρωθεί υποστήριξη για τους όρους του Κιέβου σε ό,τι αφορά τη διεξαγωγή ειρηνευτικών συνομιλιών με τη Ρωσία, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Bloomberg.

Η προηγουμένως άγνωστη συνάντηση των συμβούλων εθνικής ασφάλειας στις 16 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε στη Σαουδική Αραβία και ακολούθησαν μεγαλύτερες, δημοσιοποιημένες συγκεντρώσεις με στόχο την αντιμετώπιση των προσπαθειών της Μόσχας να διχάσει και να χαρακτηρίσει την Ουκρανία και τους συμμάχους της ως απρόθυμους να διαπραγματευτούν τον τερματισμό του πολέμου.

Η μυστικότητα στόχευε εν μέρει στο να κάνει τις συμμετέχουσες χώρες να αισθάνονται πιο άνετα σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή τους. Το μικρότερο σχήμα επέτρεψε μια πιο ελεύθερη, πιο ειλικρινή συζήτηση για τη λεγόμενη φόρμουλα ειρήνης της Ουκρανίας και τα σχέδια για την προώθηση αυτής της διαδικασίας, καθώς και τις αρχές για πιθανή εμπλοκή σε διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία στο μέλλον, είπαν οι πηγές.

Στις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, περισσότερα από 100 δισεκατομμύρια δολάρια σε ζωτική βοήθεια κόλλησαν στις διαδικασίες έγκρισης σε Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες, ενώ η αντεπίθεση της Ουκρανίας πέρυσι απέτυχε να φέρει σημαντική πρόοδο στο πεδίο της μάχης.

Εν τω μεταξύ, ορισμένα κράτη της ΕΕ υστερούν στην εκπλήρωση των δεσμεύσεών τους να παράσχουν στο Κίεβο περισσότερα όπλα και πυρομαχικά πυροβολικού, τη στιγμή που η Ουκρανία αντιμετωπίζει επαναλαμβανόμενα κύματα ρωσικών πυραύλων. Ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς τροφοδότησε επίσης διαφορές με τον Παγκόσμιο Νότο.

Δεν υπήρξε σημαντική πρόοδος στην τελευταία συνάντηση, που πραγματοποιήθηκε στο Ριάντ, σύμφωνα με πηγές που ζήτησαν να τηρηθεί η ανωνυμία. Η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της στο G-7 συνέχισαν να αντιστέκονται στις εκκλήσεις των χωρών του Παγκόσμιου Νότου να εμπλακούν απευθείας με τη Ρωσία, είπαν. Η Μόσχα έχει καταγγείλει τις συμμαχικές προσπάθειες -στις οποίες η Ρωσία δεν έχει προσκληθεί- ως «φάρσα».

Ενώ ανώτατοι αξιωματούχοι από την Ινδία, τη Σαουδική Αραβία και την Τουρκία συμμετείχαν στη συνάντηση του Δεκεμβρίου στο Ριάντ, άλλα μεγάλα έθνη του Παγκόσμιου Νότου που είχαν έρθει σε ορισμένες από τις προηγούμενες μεγαλύτερες συνεδριάσεις -ιδίως η Κίνα, η Βραζιλία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα- δεν έστειλαν εκπροσώπους.

Το Πεκίνο θεωρείται από πολλές από τις συμμετέχουσες χώρες ως το κλειδί για να επηρεάσει τη Μόσχα, δεδομένου των στενών δεσμών μεταξύ των δύο. Η Βραζιλία, η οποία προεδρεύει της φετινής Ομάδας των 20, συνέβαλε με μια γραπτή δήλωση, είπαν οι πηγές.

Το Κίεβο και οι σύμμαχοί του στους G-7 επιβεβαίωσαν την άποψή τους ότι μια δίκαιη ειρήνη πρέπει να σέβεται την εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της Ουκρανίας και υποστήριξαν ότι οι στόχοι του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν δεν έχουν αλλάξει καθώς και ότι δεν έχει δείξει κανένα σημάδι ότι θέλει ουσιαστικές διαπραγματεύσεις. Οι σύμμαχοι κατέστησαν σαφές ότι θα συνεχίσουν να στηρίζουν την Ουκρανία και η ΕΕ και οι ΗΠΑ δήλωσαν βέβαιες ότι τα πακέτα υποστήριξης θα συμφωνηθούν.

Εκπρόσωποι του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου αρνήθηκαν να σχολιάσουν. Τόσο οι κυβερνήσεις της Ουκρανίας όσο και της Σαουδικής Αραβίας δεν απάντησαν αμέσως στα αιτήματα για σχολιασμό.

Επόμενα βήματα

Η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της έχουν προγραμματίσει άλλη μια συνάντηση της ευρύτερης ομάδας στην Ελβετία την επόμενη εβδομάδα, ενόψει του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός, και προσκάλεσαν περισσότερες από 100 χώρες. Πέρυσι πραγματοποιήθηκαν ανάλογες συνεδριάσεις στην Κοπεγχάγη, την Τζέντα και τη Μάλτα.

Το Κίεβο θέλει να διοργανώσει μια σύνοδο ηγετών για το σχέδιο στις αρχές του έτους και να το χρησιμοποιήσει ως εφαλτήριο για να καταρτίσει ένα σχέδιο βασισμένο σε ένα σύνολο συμφωνημένων αρχών ως βάση για οποιεσδήποτε μελλοντικές συνομιλίες με τη Μόσχα.

Ορισμένα κράτη πιστεύουν ότι μια σύνοδος κορυφής σε επίπεδο ηγετών τους επόμενους μήνες είναι πρόωρη, ενώ άλλα θέλουν να εμπλακεί αμέσως η Ρωσία στη διαδικασία. Ο Πούτιν επισκέφθηκε τη Σαουδική Αραβία για εκτενείς συνομιλίες νωρίτερα τον Δεκέμβριο, ένα σπάνιο ταξίδι στο εξωτερικό εν μέσω της διεθνούς απομόνωσης που έχει επιφέρει η εισβολή.

Ενας άνθρωπος κοντά στο Κρεμλίνο υπονόησε στα τέλη του περασμένου έτους ότι υπήρξαν κάποιες επαφές διερεύνησης ενδιαφέροντος για μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, αλλά δεν έδωσε λεπτομέρειες. Δεν έχει επιβεβαιωθεί κάτι τέτοιο και η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της υποπτεύονται ότι οποιαδήποτε τέτοια προσέγγιση είναι ένα ανειλικρινές τέχνασμα του Κρεμλίνου για να υπονομεύσει την υποστήριξη προς το Κίεβο και να κερδίσει χρόνο.

Ο Πούτιν έχει εκφράσει την προθυμία του να τερματίσει τη σύγκρουση, αλλά «μόνο με τους όρους μας». 

«Η ειρήνη θα έρθει όταν επιτύχουμε τους στόχους μας», είπε ο Πούτιν σε εκδήλωση στα μέσα ενημέρωσης του τέλους του έτους τον Δεκέμβριο. Σημαίνει την αποναζιοποίηση, την αποστρατιωτικοποίηση της Ουκρανίας και το ουδέτερο καθεστώς της».

Η αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων από το έδαφός της είναι ο βασικός πυλώνας της ειρηνευτικής φόρμουλας της Ουκρανίας. Άλλα σημεία περιλαμβάνουν την επιστροφή απελαθέντων παιδιών και αιχμαλώτων πολέμου καθώς και την εξασφάλιση επισιτιστικής και ενεργειακής ασφάλειας.

Όλοι οι συμμετέχοντες στη συζήτηση του Ριάντ αναγνώρισαν το δικαίωμα της Ουκρανίας να υπερασπιστεί τον εαυτό της και συμφώνησαν στην ανάγκη να τηρηθούν οι βασικές αρχές των Ηνωμένων Εθνών -συμπεριλαμβανομένου του σεβασμού της εδαφικής ακεραιότητας των κρατών- και του διεθνούς δικαίου, είπε η πηγή.