Ουκρανικό: Επιχείρηση πειθούς του «Παγκόσμιου Νότου» στη Τζέντα

Η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της θα υποστηρίξουν το ειρηνευτικό σχέδιο του Κιέβου αυτό το Σαββατοκύριακο συνομιλώντας με περισσότερες από 30 χώρες, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων εθνών από τον «Παγκόσμιο Νότο» που μέχρι στιγμής έχουν αποφύγει να πάρουν θέση στην εισβολή της Ρωσίας.

Οι συνομιλίες στη Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας στοχεύουν στην οικοδόμηση διεθνούς υποστήριξης στο πλαίσιο που θέτει η Ουκρανία για πιθανές ειρηνευτικές συνομιλίες και μια διαρκή συμφωνία, προοπτικές που μέχρι στιγμής φαίνονται μακρινές καθώς ο πόλεμος πλησιάζει στον 18ο μήνα του. Το Κίεβο και οι υποστηρικτές του σε ΗΠΑ και Ευρώπη ελπίζουν ότι οι συναντήσεις που ξεκινούν σήμερα θα βοηθήσουν να περάσει το μήνυμα σε μεγάλους παγκόσμιους παίκτες όπως η Βραζιλία, η Νότια Αφρική, η Κίνα και η Ινδία, αντικρούοντας τις αφηγήσεις από τη Ρωσία. Η Μόσχα δεν προσκλήθηκε και κατήγγειλε τη συγκέντρωση ως «φάρσα».

«Δεν μπορούμε να μιλάμε για ασφάλεια στον κόσμο ή ακόμα και στην περιοχή μας χωρίς να λάβουμε υπόψη τις θέσεις των χωρών που είναι παγκόσμιοι ηγέτες», δήλωσε σε συνέντευξή του ο Ιβ. Ζόβκβα, αναπληρωτής επικεφαλής του γραφείου του Ουκρανού Προέδρου Β. Ζελένσκι. «Πώς μπορούμε να μιλάμε για ειρήνη στην Ουκρανία χωρίς να εμπλέκονται οι χώρες του Παγκόσμιου Νότου;»

Ο Ζελένσκι θα ήθελε η συνάντηση της Τζέντα να ανοίξει το δρόμο για μια σύνοδο ηγετών που θα στηρίξουν τη «φόρμουλα ειρήνης» των 10 σημείων που δημοσίευσε πέρυσι. Μέχρι στιγμής, τα βασικά στοιχεία αυτού του σχεδίου δεν λάβει μεγάλη στήριξη, πέρα από τους συμμάχους του Κιέβου, καθώς περιλαμβάνουν πλήρη απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων, κάτι που δεν αποδέχεται η Μόσχα. Ως αποτέλεσμα, οι συναντήσεις της Τζέντα δεν αναμένεται να αποδώσουν άμεσα αποτελέσματα, όπως δεν απέδωσε ο πρώτος γύρος συζητήσεων στην Κοπεγχάγη τον Ιούνιο -που προσέλκυσε περισσότερες από δώδεκα χώρες-, σημειώνει το Bloomberg.

Η Κίνα δεν μετείχε στις πρώτες επαφές αλλά στέλνει τώρα τον Λι Χούι στην Τζέντα. Η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της κάλεσαν την Κίνα να χρησιμοποιήσει τους ισχυρούς δεσμούς της με τη Μόσχα ώστε να πιέσει για μια διευθέτηση μέσω διαπραγματεύσεων. Το Πεκίνο δημοσίευσε τις δικές του αρχές για μια ειρηνευτική συμφωνία νωρίτερα φέτος, αλλά οι μεσολαβητικές προσπάθειες δεν έχουν σημειώσει μεγάλη πρόοδο, δεδομένης της δημόσιας υποστήριξης στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν.

Η προθυμία της Σαουδικής Αραβίας, η οποία διατηρεί ισχυρούς δεσμούς με τη Ρωσία και μετά την εισβολή, να φιλοξενήσει τη συνάντηση υποδηλώνει ότι το Κίεβο μπορεί να σημειώνει πρόοδο εμπλέκοντας έθνη πέρα από τους στενότερους συμμάχους του. Το βασίλειο, το οποίο επιδιώκει να βελτιώσει το διπλωματικό του προφίλ, φιλοδοξεί να βοηθήσει στη μεσολάβηση μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας.

Το σχέδιο 10 σημείων του Ζελένσκι απαιτεί πλήρη αποχώρηση από τη Ρωσία, καθώς και την απελευθέρωση όλων των αιχμαλώτων και απελαθέντων πολέμου και μέτρα για τη διασφάλιση της επισιτιστικής και ενεργειακής ασφάλειας. Θα περιλαμβάνει επίσης εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία μόλις τελειώσουν οι μάχες.

Υποστηριζόμενη από όπλα και βοήθεια από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, η Ουκρανία βρίσκεται στην αντεπίθεση σε μια προσπάθεια να απωθήσει τις ρωσικές δυνάμεις από το έδαφός της. Ωστόσο, αυτή η προσπάθεια κινείται αργά. Το Κρεμλίνο παραμένει πεπεισμένο ότι μπορεί να αντέξει περισσότερο από το Κίεβο και τους υποστηρικτές του σε αυτό που ο Πούτιν βλέπει ως «υπαρξιακό αγώνα». Η Ρωσία επέδειξε τη συνεχιζόμενη επιρροή της στον Παγκόσμιο Νότο με μια σύνοδο κορυφής που προσέλκυσε τους Αφρικανούς ηγέτες στην Αγία Πετρούπολη την περασμένη εβδομάδα.

«Αυτές οι συνομιλίες είναι σημαντικές γιατί γίνεται σαφές ότι θα υπάρξει ειρήνη μόνο όταν όλοι το θεωρήσουν δυνατό, κάτι που δεν συμβαίνει τώρα», είπε ο Σέλσο Αμορίμ, επί μακρόν βοηθός του Βραζιλιάνου Προέδρου Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, ο οποίος συμμετέχει στο η συνάντηση της Τζέντα μέσω τηλεδιάσκεψης. «Το να μιλάμε για ειρήνη είναι ήδη μια μεγάλη νίκη».

Ο Σάλιβαν των ΗΠΑ

Οι ΗΠΑ στέλνουν τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν στην Τζέντα, υπογραμμίζοντας την υποστήριξή τους στις διπλωματικές προσπάθειες.

Ο Ζελένσκι έχει υπονοήσει ότι θα ήθελε οι διαπραγματεύσεις να οδηγήσουν σε μια ειρηνευτική σύνοδο μεταξύ των ηγετών αυτό το φθινόπωρο στην οποία θα υπάρξει υποστήριξη στις θέσεις της Ουκρανίας, αλλά δεν είναι σαφές αν τα έθνη του Παγκόσμιου Νότου είναι έτοιμα να πάρουν θέση τόσο σύντομα. Μέχρι να το κάνουν, οι σύμμαχοι του Κιέβου μπορεί να μην είναι διατεθειμένοι να υποστηρίξουν μια συνάντηση υψηλού επιπέδου. Ο Ουκρανός πρόεδρος αναμένεται να μεταβεί στη Νέα Υόρκη τον επόμενο μήνα για να μετέχει στην ετήσια Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών.

«Το πρώτο αποτέλεσμα που θέλουμε να επιτύχουμε στη Τζέντα είναι να προσπαθήσουμε να καθορίσουμε αποδεκτή διατύπωση για καθένα από τα 10 σημεία του σχεδίου», είπε ο Ζόβκβα, βοηθός του Ζελένσκι. Ορισμένα έθνη είναι επιφυλακτικά σχετικά με τις εκκλήσεις της Ουκρανίας για δικαστήρια εγκλημάτων πολέμου, σημείωσε. 

Κρίσιμο για την Ουκρανία είναι να κερδίσει διεθνή υποστήριξη για τη θέση της ότι καμία ειρηνευτική συμφωνία δεν είναι δυνατή όσο η Ρωσία κατέχει τα εδάφη της. Αυτή η άποψη δεν υποστηρίζεται παγκοσμίως εκτός των ΗΠΑ και της Ευρώπης, με πολλές χώρες να αρνούνται δημοσίως να αποκλείσουν έναν συμβιβασμό που θα επέτρεπε στη Ρωσία να διατηρήσει τουλάχιστον ένα μέρος της γης που έχει καταλάβει σε περίπτωση κατάπαυσης του πυρός.