Μάχη στο ΝΑΤΟ για στόχο στρατιωτικών δαπανών πάνω από 2% του ΑΕΠ

Οι χώρες του ΝΑΤΟ ενδέχεται να συμφωνήσουν αυτό το καλοκαίρι «να δαπανήσουν τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ» για την άμυνα, μια μικρή μετατόπιση από τη δεκαετή δέσμευση της συμμαχίας «να προχωρήσουμε προς την κατευθυντήρια γραμμή του 2%».

Ο Γενικός Γραμματέας του Βορειοατλαντικού Συμφώνου Γενς Στόλτενμπεργκ και οι υπουργοί Άμυνας της συμμαχίας θα αρχίσουν να συζητούν τον στόχο όταν συναντηθούν στις Βρυξέλλες για δύο ημέρες από την Τρίτη, με στόχο να συμφωνήσουν σε αναθεώρηση μέχρι την επόμενη σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους τον Ιούλιο.

Οι χώρες του ΝΑΤΟ έχουν δεσμευτεί να δαπανήσουν περισσότερα για την άμυνα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πέρυσι, αλλά πολλά έθνη - συμπεριλαμβανομένου του Λουξεμβούργου, του Καναδά και της Ιταλίας - εξακολουθούν να αγωνίζονται να συμμορφωθούν με την παλιά κατευθυντήρια γραμμή. Αυτό καθιστά δύσκολο για το ΝΑΤΟ να ενισχύσει σημαντικά τον στόχο, κάτι που μπορεί να οδηγήσει τους συμμάχους να συμφωνήσουν σε ένα κατώτατο όριο 2%, λένε νυν και πρώην αξιωματούχοι και διπλωμάτες.

Oπως μεταδίδει το Bloomberg, ακόμη και αυτό θα μπορούσε να είναι μια δύσκολη μάχη, ειδικά καθώς οι οικονομίες υποφέρουν από υψηλές τιμές τροφίμων και ενέργειας.

«Εάν ο Στόλτενμπεργκ κατόρθωνε να επιτύχει τη συμφωνία ότι το 2% θα έπρεπε να είναι ένα κατώτατο όριο, τότε αυτό θα ήταν ήδη, πολιτικά, μια σημαντική διαδικασία», δήλωσε ο Heinrich Brauss, ανώτερος συνεργάτης στο Γερμανικό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων και πρώην βοηθός γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ για την αμυντική πολιτική από το 2013 έως το 2018. «Στην πραγματικότητα θα σήμαινε ότι κάθε κράτος θα έπρεπε να πληρώσει περισσότερο από 2%».

Τον Νοέμβριο, ο Στόλτενμπεργκ είπε ότι οι αμυντικές δαπάνες θα είναι ένα σημαντικό θέμα στη σύνοδο κορυφής του Βίλνιους, προσθέτοντας ότι «το 2% του ΑΕΠ για την άμυνα θα πρέπει να θεωρείται κατώτατο όριο και όχι ανώτατο όριο».

Οι συζητήσεις έρχονται καθώς η συμμαχία σχεδιάζει μια ευρύτερη αναθεώρηση της άμυνάς της που προκλήθηκε από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ συμφώνησαν στη σύνοδο κορυφής στη Μαδρίτη τον περασμένο Ιούνιο να δημιουργήσουν ένα νέο μοντέλο δυνάμεων που θα έθετε περίπου 300.000 στρατιώτες σε κατάσταση συναγερμού και επίσης να δημιουργήσουν περιστροφικές ταξιαρχίες για την υπεράσπιση της ανατολικής πλευράς, τα οποία θα απαιτήσουν πρόσθετες επενδύσεις.

Καθώς η Πολωνία σχεδιάζει ήδη να δαπανήσει το 4% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της για την άμυνα, οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν πίεση από τα ανατολικά κράτη να αυξήσουν περαιτέρω τις δαπάνες.

Ο τότε πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον προέτρεψε τους συμμάχους να εξετάσουν το ενδεχόμενο να δαπανήσουν περισσότερο από 2% όταν συγκεντρώθηκε με τους ηγέτες στη Μαδρίτη πέρυσι, με το Ηνωμένο Βασίλειο να θέλει να ξεπεράσει το τρέχον επίπεδο του 2,1%.

Αλλά ένας υψηλότερος αριθμός θα μπορούσε να αντιμετωπίσει πιέσεις από μικρότερες χώρες που έχουν σχετικά υψηλό ΑΕΠ, οι οποίες μπορεί να δυσκολεύονται να βρουν τρόπους να ξοδέψουν χρήματα.

Ενώ η Γερμανία σχεδιάζει να δαπανήσει τουλάχιστον 100 δισ. ευρώ για τον εκσυγχρονισμό των αμυντικών της συστημάτων, το Βερολίνο δεν αναμένει να επιτύχει τον στόχο μέχρι το τέλος του 2025.

Μολονότι οι σύμμαχοι γενικά συμφωνούν ότι πρέπει να ξοδέψουν περισσότερα, ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που θα εκκρεμούν θα είναι πόσο γρήγορα θα πρέπει να το κάνουν, σύμφωνα με ανώτερο ευρωπαίο διπλωμάτη, ο οποίος πρόσθεσε ότι υπάρχει επίσης ώθηση να επενδυθεί μεγαλύτερο μέρος αυτών των δαπανών. δυνατότητες, έναντι συντάξεων ή άλλων μη υλικών δαπανών.

Το 2014, οι σύμμαχοι είχαν επίσης θέσει ως στόχο να δαπανήσουν τουλάχιστον το 20% των ετήσιων αμυντικών τους δαπανών σε νέο εξοπλισμό και έρευνα.

Παρά τη μακροχρόνια πίεση από τις ΗΠΑ στα ευρωπαϊκά κράτη να διαθέσουν περισσότερα χρήματα για την άμυνα, συμπεριλαμβανομένου του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, οι χώρες της γηραιάς ηπείρου εξακολουθούν να μην αναγνωρίζουν τον επείγοντα χαρακτήρα του θέματος, είπε ο Μπράους.

Καθώς οι ΗΠΑ στρέφουν όλο και περισσότερο την εστίασή τους στην Κίνα και την περιοχή Ινδο-Ειρηνικού, η Ουάσιγκτον μπορεί να αποφασίσει να μεταφέρει ορισμένα από τα περιουσιακά της στοιχεία στην περιοχή και οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να επιταχύνουν, είπε.

Στη συνάντηση στις Βρυξέλλες Τρίτη-Τετάρτη, οι υπουργοί Άμυνας αναμένεται επίσης να υπογράψουν νέα πολιτική καθοδήγηση, η οποία θα καθορίζει τις επενδυτικές απαιτήσεις για τους συμμάχους ώστε να προετοιμαστούν για οποιαδήποτε πιθανή μελλοντική στρατιωτική δραστηριότητα.

Η απόρρητη καθοδήγηση θα σχεδιάσει τρόπους ώστε το ΝΑΤΟ να εμπλακεί ταυτόχρονα σε μια υψηλής έντασης σύγκρουση που ονομάζεται σύγκρουση του Άρθρου 5, όπου οι σύμμαχοι θα πρέπει να αμυνθούν υποστηρίζοντας ο ένας τον άλλον. Το άρθρο 5 είναι η ρήτρα αμοιβαίας άμυνας του ΝΑΤΟ.

Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ θα κληθούν να μετατοπίσουν τις δαπάνες προς τις δυνατότητες που απαιτούνται για συλλογική άμυνα, όπως βαρύτερες δυνάμεις, καθώς και περισσότερη αεροπορική και πυραυλική άμυνα, δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος του ΝΑΤΟ. Η καθοδήγηση θα υπογραμμίσει επίσης την ανάγκη για περισσότερες επενδύσεις στον ψηφιακό εκσυγχρονισμό και θα τονίσει την ανάγκη χρήσης δεδομένων που συλλέγονται από δυνάμεις με ολοκληρωμένο τρόπο. Μόλις εγκριθεί η καθοδήγηση, η στρατιωτική διοίκηση του ΝΑΤΟ θα αναφέρει λεπτομερώς τις απαιτήσεις για κάθε σύμμαχο τους επόμενους μήνες.