Παγκόσμια ανησυχία για την απόσυρση των ΗΠΑ από την πυρηνική συμφωνία του Ιράν

Προβληματισμό και αντιδράσεις στη διεθνή κοινότητα προκάλεσε η απόφαση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει τις ΗΠΑ από την πυρηνική συμφωνία για το Ιράν. Τη διεθνή συμφωνία είχαν υπογράψει το 2015 ο προκάτοχός του Μπαράκ Ομπάμα, πέντε ακόμη μεγάλες δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, και το Ιράν. Η συμφωνία προέβλεπε τη σταδιακή άρση των κυρώσεων σε βάρος της Τεχεράνης, με αντάλλαγμα την επιβολή περιορισμών στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Σκοπός της ήταν να αποτραπεί το ενδεχόμενο το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα.

Ο κ. Τραμπ ανακοίνωσε χθες την αποχώρηση των ΗΠΑ από το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (ΚΟΣΔ), επικρίνοντας παράλληλα το ιρανικό καθεστώς και την προηγούμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Δήλωσε πως οι ΗΠΑ θα επαναφέρουν τις κυρώσεις κατά του Ιράν, ενώ προειδοποίησε πως οποιαδήποτε χώρα βοηθήσει την Τεχεράνη στην απόκτηση πυρηνικών θα έρθει και αυτή αντιμέτωπη με κυρώσεις.

Ιράν: Ο Τραμπ «δεν είναι διανοητικά ικανός» να χειρίζεται τα θέματα

Όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι σε θέση να ασκεί το αξίωμα, υποστήριξε σήμερα ο πρόεδρος της Βουλής του Ιράν, μεταδίδει ο ιρανικός ειδησεογραφικός ιστότοπος Mizan, ο οποίος θεωρείται πως εκφράζει τους δικαστικούς λειτουργούς της Ισλαμικής Δημοκρατίας.

«Ο Τραμπ δεν έχει τη διανοητική ικανότητα να χειρίζεται τα θέματα», έκρινε ο πρόεδρος της Βουλής του Ιράν, ο Αλί Λαριτζανί.

Μέλη του ιρανικού κοινοβουλίου έκαψαν συμβολικά μια σημαία των ΗΠΑ κι ένα αντίτυπο του Κοινού Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης καθώς άρχιζε η συνεδρίαση του σώματος, φωνάζοντας επίσης το σύνθημα «θάνατος στην Αμερική», μετέδωσε το ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων ISNA.

Όπως μεταδίδει το Reuters, το κοινοβούλιο του Ιράν θα ψηφίσει σήμερα πρόταση που θα ζητά «αναλογική και αμοιβαία» δράση από την κυβέρνηση, μετά την απόσυρση των ΗΠΑ από την πυρηνική συμφωνία.

Οι Ευρωπαίοι εκφράζουν τη λύπη τους

Οι Ευρωπαίοι, με επικεφαλής τη Γαλλία, τη Γερμανία και τη Βρετανία, εξέφρασαν τη «λύπη» τους για την απόφαση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, εξέλιξη που αντιθέτως χαιρέτισαν το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία.

«Η Γαλλία, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο λυπούνται για την αμερικανική απόφαση αποχώρησης από τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα» του Ιράν και σκοπεύουν να «εργαστούν συλλογικά» για να επιτευχθεί μια «ευρύτερη» συμφωνία, σημείωσε ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν μέσω Twitter.

Πηγές της Γαλλικής προεδρίας ανέφεραν στο Reuters πως η Γαλλία και οι ευρωπαίοι σύμμαχοί της θα εργαστούν σκληρά για να διασφαλίσουν τα συμφέροντα των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων στο Ιράν. «Προφανώς θα κάνουμε τα πάντα, σε συνδυασμό με τις επιχειρήσεις μας, για να προστατεύσουμε τα συμφέροντά τους», ανέφερε η πηγή.

Η συμφωνία που υπεγράφη στη Βιένη το 2015 «ανταποκρίνεται στον σκοπό της, ο οποίος είναι το να εγγυάται ότι το Ιράν δεν αναπτύσσει πυρηνικά όπλα» και «η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αποφασισμένη να τη διατηρήσει» σε ισχύ, διαβεβαίωσε η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι σε δηλώσεις της στη Ρώμη.

Η Ευρώπη, από την πλευρά της, ξεκαθάρισε πως θα τηρήσει την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν και θα διασφαλίσει πως η Τεχεράνη δεν θα αντιμετωπίσει ευρωπαϊκές κυρώσεις που ήρθησαν στο πλαίσιο της συμφωνίας του 2015. «Όσο το Ιράν συνεχίζει να εφαρμόζει τις δεσμεύσεις της που σχετίζονται με τη συμφωνία, η ΕΕ θα παραμείνει δεσμευμένη στην συνεχιζόμενη πλήρη και αποτελεσματική εφαρμογή της συμφωνίας», αναφέρεται σε κοινή ανακοίνωση των 28 χωρών της ΕΕ. «Η άρση των κυρώσεων είναι ουσιαστικό κομμάτι της συμφωνίας… η ΕΕ τονίζει τη δέσμευσή της να διασφαλίσει πως αυτό μπορεί να συνεχιστεί».

«Η συμφωνία με το Ιράν θα έπρεπε να προστατευθεί. Συμβάλλει στην ασφάλεια της περιοχής και περιορίζει τη διάδοση των πυρηνικών» όπλων, έκρινε μέσω Twitter ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός της Ιταλίας Πάολο Τζεντιλόνι.

Εξάλλου, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, δήλωσε πως η απόφαση του κ. Τραμπ για απόσυρση των ΗΠΑ από τη συμφωνία δεν αποτελεί μεγάλη έκπληξη, υπογραμμίζοντας πως θα συνεργαστεί με τους συμμάχους ώστε να αποτραπεί η κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή. Τόνισε πως η πυρηνική συμφωνία με το Ιράν είναι αποτελεσματική, συμπληρώνοντας πως ζητείται από το Ιράν να τηρήσει τις δικές του δεσμεύσεις στο πλαίσιο της συμφωνίας. Ανέφερε επίσης πως θα εξεταστούν οι επιπτώσεις για τις επιχειρήσεις και το πώς θα μπορέσει να απαντήσει η Ευρώπη.

Η Ρωσία είναι «βαθιά απογοητευμένη» για την απόφαση του Τραμπ να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, ανακοίνωσε την Τρίτη το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας, καταγγέλλοντας μια «χονδροειδή παραβίαση του διεθνούς δικαίου».

«Η μονομερής αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία για τα πυρηνικά (του Ιράν) είναι μια απόφαση που πρόκειται να προκαλέσει αστάθεια και νέες συγκρούσεις», προειδοποίησε μέσω Twitter ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας Ιμπραήμ Καλίν, ενώ ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε στο CNN πως οι ΗΠΑ θα είναι ο χαμένος από την απόφαση Τραμπ.

Χαιρετίζουν την απόφαση Τραμπ Ισραήλ και Σαουδική Αραβία

«Το Ισραήλ υποστηρίζει απόλυτα τη θαρραλέα απόφαση που πήρε (...) ο πρόεδρος Τραμπ να απορρίψει την καταστροφική συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα» του Ιράν, δήλωσε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου σε διάγγελμά του που αναμεταδόθηκε απευθείας από την ισραηλινή δημόσια τηλεόραση.

«Το βασίλειο (της Σαουδικής Αραβίας) υποστηρίζει και χαιρετίζει τα βήματα που ανακοινώθηκαν από τον Αμερικανό πρόεδρο ενόψει της αποχώρησης (των ΗΠΑ) από τη συμφωνία για τα πυρηνικά» του Ιράν, ανέφερε επίσημη ανακοίνωση του παλατιού στο Ριάντ την οποία μετέδωσε το κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο Αλ Ιχμπαρίγια.

Η Συρία αντιθέτως «καταδικάζει σθεναρά» την ανακοίνωση της αποχώρησης των ΗΠΑ από τη συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, εκφράζοντας την «απόλυτη αλληλεγγύη» της με την Τεχεράνη, σημαντικό σύμμαχό της, και την πίστη της στις ικανότητες του Ιράν να ξεπεράσει τις επιπτώσεις της «επιθετικής στάσης» της Ουάσινγκτον.

Εν τω μεταξύ, ο δημοκρατικός πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα έκανε λόγο για ένα «σοβαρό λάθος» αναφερόμενος στην απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ, κρίνοντας πως όχι μόνο η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν «δουλεύει», αλλά και πως θα ήταν προς το συμφέρον της Ουάσινγκτον να παραμείνει σε ισχύ.

«Είμαι βαθιά ανήσυχος για την ανακοίνωση της αποχώρησης από το ΚΟΣΔ (Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης, η επίσημη ονομασία της συμφωνίας της ομάδας 5+1 με το Ιράν) και την επανεπιβολή των αμερικανικών κυρώσεων» στην Τεχεράνη, ανέφερε σε ανακοίνωση που δημοσιοποίησαν οι υπηρεσίες του ο ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.

«Το Συμβούλιο Ασφαλείας είχε επικυρώσει τη συμφωνία ομόφωνα, καμιά χώρα από μόνη της δεν έχει το δικαίωμα να την κηρύξει νεκρή», έκρινε από την πλευρά του ο πρώην Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Μπαν Κι-μουν.

Κίνα: Διατεθειμένη να ενισχύσει τη συνεργασία με όλα τα μέρη του ΚΟΣΔ

Πάντως, ο ειδικός απεσταλμένος της κινεζικής κυβέρνησης για ζητήματα της Μέσης Ανατολής, ο Γκονγκ Σιαοσένγκ, δήλωσε ότι όλα τα μέρη της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν θα όφειλαν να την τηρήσουν και να αξιοποιήσουν τον διάλογο και τις διαπραγματεύσεις για να επιλύσουν οποιαδήποτε διένεξη, μετέδωσε σήμερα το κινεζικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Νέα Κίνα.

Σε τηλεγράφημά του με προέλευση την Τεχεράνη και με ημερομηνία καταχώρισης (χθες Τρίτη) 8η Μαΐου, το πρακτορείο αναφέρει ότι ο Γκονγκ είπε σε δημοσιογράφους έπειτα από συναντήσεις του με Ιρανούς αξιωματούχους ότι το Πεκίνο είναι διατεθειμένο να ενισχύσει τη συνεργασία με όλα τα μέρη στο Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (ΚΟΣΔ).

Ιαπωνία: Παρακολουθούμε στενά τις επιπτώσεις

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ιαπωνίας Τάρο Κόνο τόνισε σήμερα ότι το Τόκιο θα παρακολουθεί στενά το προσεχές διάστημα τις επιπτώσεις που θα έχει η απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει τη χώρα του από τη διεθνή συμφωνία με το Ιράν για το πυρηνικό πρόγραμμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας.

Ο Κόνο συμπλήρωσε ότι η ιαπωνική κυβέρνηση σκοπεύει να συνεχίσει τις επαφές της με τις άλλες χώρες που είχαν υπογράψει το κείμενο το 2015, προκειμένου το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (ΚΟΣΔ) ή μια παρόμοια συμφωνία να παραμείνει σε ισχύ, αναφέρει δελτίο Τύπου που έδωσε στη δημοσιότητα το ΥΠΕΞ στο Τόκιο.

«Να σταματήσουν οι γερμανικές επιχειρήσεις να δραστηριοποιούνται στο Ιράν»

Εν τω μεταξύ, ο νέος Αμερικανός πρέσβης στη Γερμανία δήλωσε πως οι γερμανικές εταιρείες θα πρέπει να σταματήσουν αμέσως να δραστηριοποιούνται στο Ιράν, εξαιτίας της αμερικανικής απόφασης για επαναφορά των κυρώσεων ενάντια στην Τεχεράνη.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ «δήλωσε ότι οι κυρώσεις θα στοχεύουν κρίσιμης σημασίας τομείς της ιρανικής οικονομίας και οι γερμανικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο Ιράν θα πρέπει να σταματήσουν άμεσα τις δραστηριότητές τους», δήλωσε ο Ρίτσαρντ Γκρένελ, που ανέλαβε φέτος τα καθήκοντά του.

Μνούτσιν: Δεν αναμένεται μεγάλη αύξηση της τιμής του πετρελαίου

Σημειώνεται πως χθες Τρίτη, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Στίβεν Μνούτσιν δήλωσε ότι δεν αναμένει μεγάλες αυξήσεις των τιμών του πετρελαίου στις αγορές, μόλις οι αμερικανικές κυρώσεις στο Ιράν, οι οποίες ανακοινώθηκε ότι θα επιβληθούν εκ νέου, πλήξουν το ιρανικό αργό, καθώς ορισμένες χώρες εμφανίζονται διατεθειμένες να αυξήσουν τη δική τους παραγωγή για να αντισταθμιστούν οι απώλειες στην προσφορά.

Απευθυνόμενος σε δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε, ο Μνούτσιν απέφυγε να αναφερθεί ονομαστικά στις χώρες που περιμένει να αυξήσουν την παραγωγή τους, περιοριζόμενος να δηλώσει πως έχουν γίνει συζητήσεις με «διάφορα μέρη που θα ήταν διατεθειμένα να αυξήσουν την προσφορά πετρελαίου για να αντισταθμιστεί αυτό. Έτσι, η προσδοκία μου δεν είναι ότι οι τιμές του πετρελαίου θα πάνε πιο ψηλά».

Ακόμη ο Μνούτσιν διεμήνυσε ότι θα ανακληθούν οι άδειες που είχαν δοθεί στις αεροπορικές βιομηχανίες Boeing και Airbus να πουλήσουν επιβατικά αεροσκάφη και ανταλλακτικά στο Ιράν, συνεπεία της εκ νέου επιβολής των αμερικανικών κυρώσεων στην Τεχεράνη.

«Οι υπάρχουσες άδειες θα ανακληθούν», ξεκαθάρισε ο Μνούτσιν. Η ανάκλησή τους θα τεθεί σε ισχύ έπειτα από μια περίοδο 90 ημερών.

Η εταιρεία IranAir είχε παραγγείλει 200 επιβατικά αεροσκάφη: 100 από την Airbus, 80 από την Boeing, 20 από τη γαλλοϊταλική βιομηχανία ATR. Και οι τρεις συμφωνίες αυτές προϋπέθεταν άδειες εξαγωγής της αμερικανικής κυβέρνησης, λόγω του ότι πολλά από τα τμήματα των αεροσκαφών τους κατασκευάζονται στις ΗΠΑ.

Η Μπόινγκ είχε κλείσει τον Δεκέμβριο του 2016 συμφωνία πώλησης 80 αεροσκαφών 777-300ER, αξίας 17 δισεκατομμυρίων ευρώ, στην IranAir. Η συμφωνία είχε τυπικά διάρκεια μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2020.

Η Airbus ανακοίνωσε πριν από τη συνέντευξη Τύπου του Μνούτσιν ότι θα μελετήσει την απόφαση του Τραμπ και πρόσθεσε ότι αυτό θα πάρει κάποιο χρόνο.