Krugman vs Stiglitz: Η ανισότητα σταματά την ανάκαμψη

Δύο από τους κορυφαίους οικονομολόγους του κόσμου διαφωνούν ως προς το εάν η ανισότητα φέρνει εμπόδια στην ανάκαμψη της οικονομίας, σύμφωνα με άρθρο του BBC.

Όπως αναφέρεται, η διαφωνία αυτή σχετίζεται πρωτίστως με τις ΗΠΑ, όπου το κορυφαίο 1% έχει κερδίσει το 95% των εσόδων που δημιουργήθηκαν από τότε που ξέσπασε η οικονομική κρίση. Από το 2009, το κορυφαίο 1% αύξησε το εισόδημά του κατά 31,4%, ενώ το υπόλοιπο 99% μόλις κατά 0,4%, με βάση μελέτη του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ.

Το BBC ζήτησε τη γνώμη των Paul Krugman και Joseph Stiglitz ως προς τη βασική αιτία της αργής ανάκαμψης της οικονομίας.

Ο Stiglitz υποστηρίζει ότι αυτού του είδους τα στοιχεία ανισότητας είναι το βασικό εμπόδιο για την οικονομική ανάπτυξη. Οι πλούσιοι πληρώνουν λιγότερους φόρους, έτσι η μεγαλύτερη ανισότητα πιέζει τα φορολογικά έσοδα. Και το σημαντικότερο, οι φτωχοί καταναλώνουν περισσότερο από το εισόδημά τους σε σχέση με τους πλούσιους.

Με άλλα λόγια, οι φτωχότεροι έχουν λιγότερο διαθέσιμο εισόδημα και δαπανούν μεγαλύτερο μέρος αυτού του εισοδήματος σε αναγκαία είδη, όπως τα τρόφιμα. Οι πλούσιοι, από την άλλη, τείνουν να δαπανούν αναλογικά λιγότερο από το εισόδημά τους αφού έχουν περισσότερα χρήματα να ξοδέψουν. Αυτό υποδηλώνει ότι η αύξηση των εισοδημάτων για τους φτωχούς θα δημιουργούσε αναλογικά μεγαλύτερη κατανάλωση.

Ο Krugman όμως λέει ότι δεν έχει δει αποδείξεις ότι οι πλούσιοι «υποκαταναλώνουν».

Κατά μία έννοια, βέβαια, οι πλούσιοι δαπανούν σε απόλυτους αριθμούς περισσότερα απ' όσο οι φτωχοί. Αν οι φτωχοί δαπανούσαν το 20% από ένα εισόδημα 10.000 ευρώ, για παράδειγμα, τότε αυτό θα πρόσθετε 2.000 ευρώ στην οικονομία. Αν οι πλούσιοι δαπανούσαν το 3% των 100.000 ευρώ, τότε αυτό θα πρόσθετε στην οικονομία 3.000 ευρώ.

Η άποψη του Krugman είναι ότι ουσιαστικά δεν μπορεί να υπάρξει σύγκριση στις δαπάνες που κάνουν δύο άνθρωποι διαφορετικού εισοδηματικού επιπέδου σε μια δεδομένη στιγμή, αφού είναι δύσκολο να εκτιμηθεί πώς θα άλλαζε η συμπεριφορά εάν αυξανόταν, για παράδειγμα, το εισόδημα του φτωχότερου. Ο Stiglitz πάντως υποστηρίζει ότι υπάρχει πλήθως στοιχείων που στηρίζει την άποψή του.

Ο Stiglitz και ο Krugman μπορεί να διαφωνούν ως προς τη σημασία της ανισότητας στην αργή ανάκαμψη της οικονομίας, συμφωνούν όμως ότι τα υψηλά επίπεδα ανισότητας στα εισοδήματα είναι ξεκάθαρα πρόβλημα, τόσο για οικονομικούς όσο και για κοινωνικούς λόγους.

Συμφωνούν επίσης ότι οι περισσότερες κυβερνήσεις δεν έχουν αντιληφθεί σωστά το θέμα της ισορροπίας λιτότητας - ανάπτυξης και δεν βλέπουν τις οικονομίες που έχουν επηρεαστεί από την κρίση στις ΗΠΑ, στη Βρετανία και στην ευρωζώνη να επιστρέφουν σύντομα σε κανονικούς ρυθμούς ανάπτυξης.