Τα αγκάθια στο κρίσιμο ραντεβού Γεραπετρίτη–Φιντάν για τα ελληνοτουρκικά

«Ελπίζω να έχετε μια παραγωγική συνάντηση στην Αθήνα», ευχήθηκε χθες, στο περιθώριο των εργασιών της Συνόδου της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης στον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, σχετικά με το σημερινό τετ α τετ που θα έχει με τον Γιώργο Γεραπετρίτη στην Αθήνα.

Ο όρος «παραγωγική», βεβαίως, επιδέχεται πολλές ερμηνείες, με την ελληνική πλευρά να στοχεύει στη διατήρηση των ήρεμων νερών και του διαλόγου, παρά τις διαφωνίες που υπήρχαν, υπάρχουν και πιθανότατα θα υπάρχουν.

Η συνάντηση θεωρείται σημαντική, καθώς θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων, δεδομένου ότι οι δύο υπουργοί θα διερευνήσουν τις προοπτικές επίλυσης της μίας και μόνης -τουλάχιστον σύμφωνα με την Αθήνα- διαφοράς, της χάραξης ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας σε Αιγαίο και ανατολική Μεσόγειο.

Και με τις χθεσινές τους συνεντεύξεις σε εφημερίδες των δύο χωρών, αν και σε ήπιους τόνους, επιβεβαιώθηκε το μεγάλο χάσμα που χωρίζει Ελλάδα και Τουρκία όσον αφορά τη θεματολογία της σχετικής ατζέντας, καθώς ο κ. Φιντάν επανέλαβε τη βούληση της Άγκυρας για μια «ολιστική προσέγγιση». Επιμένει δηλαδή να βάζει στο τραπέζι ένα ευρύ πακέτο διεκδικήσεων που αγγίζουν όμως θέματα εθνικής κυριαρχίας, απαγορευτικά για την ελληνική κυβέρνηση έστω και για να τα συζητήσει.

Η ευρεία θεματολογία που θέτει επί τάπητος η Τουρκία, σε συνδυασμό με την ανάγκη τήρησης του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας, αποτελούν τα δύο αγκάθια του σημερινού ραντεβού και κατεβάζουν τον πήχη για το αποτέλεσμά του, ενώ αγεφύρωτο είναι και το χάσμα στο Κυπριακό.

Συνομιλητής του κ. Μητσοτάκη, ερωτηθείς από το Euro2day.gr για το τι περιμένει από τη συνάντηση, κάνει λόγο για «ρεαλιστικές προσδοκίες» και χαρακτηρίζει σημαντικό το γεγονός ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις τα τελευταία χρόνια βρίσκονται σε νηνεμία.

Κλίμα που θα επιδιωχθεί από τη χώρα μας να συντηρηθεί, μαζί με τους ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας, μέσω της θετικής ατζέντας την οποία ήδη εφαρμόζουν οι δύο πλευρές και της συνεργασίας τους σε τομείς όπως το εμπόριο, το μεταναστευτικό και η πολιτική προστασία.

«Βήμα πίσω»

Αναφορικά με τον καθορισμό θαλάσσιων ζωνών, όπως είπε χθες και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, οι προϋποθέσεις είναι δύο και σε καμία περίπτωση η Ελλάδα δεν πρόκειται να κάνει το παραμικρό βήμα πίσω.

Η πρώτη είναι «τί συζητάμε. Αυτή είναι η μία βασική προϋπόθεση και εμείς συζητάμε μόνο τον καθορισμό ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας και τίποτα άλλο. Κανένα άλλο θέμα, υπηρετώντας τη διαχρονική ελληνική, εθνική θέση. Η δεύτερη είναι οι αρχές αυτής της συζήτησης. Και εμείς συζητάμε αυτή την μόνη διαφορά, τον καθορισμό ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, επί τη βάση του Διεθνούς Δικαίου και με κανέναν άλλο τρόπο».

Την έντονη αντίδραση της Τουρκίας έχουν προκαλέσει, εξάλλου, οι πρωτοβουλίες της Ελλάδας για τα θαλάσσια πάρκα και τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό στο Αιγαίο. Ο κ. Γεραπετρίτης ξεκαθαρίζει πως «τα δύο θαλάσσια πάρκα σε Αιγαίο και Ιόνιο Πέλαγος, τα όρια των οποίων καθορίζονται με αυστηρά περιβαλλοντικά κριτήρια, δεν θίγουν δικαιώματα άλλων.  Αυτές οι πρωτοβουλίες θα πρέπει να ενώνουν τους λαούς μας, πόσω μάλλον όταν και οι δύο αντιμετωπίζουμε τις ίδιες προκλήσεις. Για δε τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό στο Αιγαίο, αυτό συνιστά υποχρέωση που απορρέει από το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο εξάλλου οφείλει και η Τουρκία να λαμβάνει υπ’ όψιν στην ευρωπαϊκή της διαδρομή».

Οι αποστάσεις στις δύο πλευρές αποτυπώνονται και στην πρόθεση του Χακάν Φιντάν, μετά τη συνάντηση με τον Έλληνα ομόλογό του, να μεταβεί στην τουρκική πρεσβεία όπου θα συναντηθεί με τους ψευδομουφτηδες και εκπροσώπους της λεγόμενης «Ανώτατης Συμβουλευτικής Επιτροπής Τούρκων Δυτικής Θράκης».