Ευρωεκλογές: Το φράγμα του 3% και ο εφιάλτης των «μικρών»

Η αποχή και οι αναποφάσιστοι θα κρίνουν σε σημαντικό βαθμό τα ποσοστά των μικρών κομμάτων που καταγράφονται δημοσκοπικά πέριξ του 3%, αλλά όχι και την εκλογή ενός, τουλάχιστον, ευρωβουλευτή τους: αυτή θα κριθεί από τον νέο τρόπο κατανομής των ευρω-εδρών στα κόμματα, με πολύ πιθανό το ενδεχόμενο κάποιο ή κάποια να φτάσουν στην “πηγή” του 3% και να μην πιούν νερό.

Ως προς τα ποσοστά, την τύχη των “μικρών” θα καθορίσουν όχι γενικά οι απέχοντες από τις ευρωκάλπες της επόμενης Κυριακής αλλά και η κομματική προέλευση τους. Η μεγάλη αποχή μεγαλώνει έτσι κι αλλιώς τα ποσοστά, καθώς αλλιώς βγαίνει ο αριθμητικός υπολογισμός με 100 ψηφοφόρους στο σύνολο και αλλιώς με 80, για παράδειγμα. Η χαμηλή συμμετοχή ψηφοφόρων των μεγάλων κομμάτων είναι προφανές ότι θα πριμοδοτήσει τα μικρά.

Ως εκ τούτου, οι επιτελείς προσπαθούν να μελετήσουν τη λεγόμενη “γκρίζα ζώνη”, δηλαδή ένα 10% (τουλάχιστον) ερωτηθέντων στις δημοσκοπήσεις οι οποίοι απαντούν ότι θα αποφασίσουν τι θα ψηφίσουν “πάνω από την κάλπη”. Επίσης, κοιτούν τις συσπειρώσεις τους, με γνώμονα τις ψήφους που πήραν στις περσινές εθνικές εκλογές.

Με εξαίρεση το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ που έχει ξεπεράσει αρκετά το 70%, η ΝΔ βρίσκεται λίγο πάνω από το 65% και ο ΣΥΡΙΖΑ στο περίπου 60%.

Αυτό σημαίνει ότι, δεδομένου του χαλαρού χαρακτήρα της ευρωκάλπης και… του μίνι καύσωνα που έρχεται, το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ πλησιάζει το “ταβάνι” του, ενώ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ έχουν λαμβάνειν, θεωρητικά, αν και στην περίπτωση της αξιωματικής αντιπολίτευσης η περσινή πανωλεθρία, η διπλή διάσπαση του φθινοπώρου και η τρικυμία στο συνέδριο του Φεβρουαρίου δεν αφήνουν πολλά περιθώρια μεγαλύτερης συσπείρωσης.

Γι' αυτό άλλωστε ο Στέφανος Κασσελάκης, όπως έχουμε σημειώσει πολλάκις, απευθύνθηκε από την πρώτη στιγμή σε νέα ακροατήρια και, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, έχει καταφέρει να καλύψει σε σημαντικό βαθμό το κενό των “φευγάτων” (αν θα ισχύσει το “και με το παραπάνω” μένει να φανεί…).

Η πηγή του 3%, το “νερό” και ο εφιάλτης

Τι γίνεται όμως με τις έδρες; Μέχρι τις προηγούμενες ευρωεκλογές το μέτρο ήταν σταθερό, 4,7%, όπως προέκυπτε από την διαίρεση του 100 (συνολικά οι ψηφίσαντες) με το 21 (ο αριθμός των ευρω-εδρών που αναλογεί στην Ελλάδα). Πλέον, αυτό αλλάζει: από το 100 θα αφαιρεθεί το άθροισμα των ποσοστών όλων των κομμάτων που θα μείνουν κάτω από το 3% και ο νέος αριθμός θα διαιρεθεί με το 21.

Παράδειγμα; Στις ευρωεκλογές του 2019, αυτό το άθροισμα ήταν 20,22% που σημαίνει ότι, αν είναι και τώρα το ίδιο, το μέτρο για την εκλογή ευρωβουλευτή θα είναι 3,8%, δηλαδή θα πέσει κατά μία σχεδόν μονάδα. Με μία υπόθεση εργασίας ότι όλα μαζί τα κόμματα που θα μείνουν κάτω από το 3% θα αθροίσουν ποσοστό 15%, το μέτρο θα είναι 4%.

Αυτό σημαίνει ότι στην πρώτη κατανομή των ευρω-εδρών, θα εκλέξουν ευρωβουλευτές όσα κόμματα κινηθούν πάνω από αυτό, ενώ ο αριθμός τους θα είναι ανάλογος του ποσοστού τους: ένα κόμμα δηλαδή με 15% θα βγάλει τρεις ευρωβουλευτές και θα του περισσέψουν ψήφοι.

Στην δεύτερη (ή και τρίτη) κατανομή μπαίνουν στο παιχνίδι οι “μικροί”, που έχουν περάσει το κατώφλι του 3%, χωρίς όμως να είναι δεδομένο ότι θα βγάλουν ευρωβουλευτή. Ο λόγος; Διότι εάν, για παράδειγμα, το “χ” κόμμα πιάσει ποσοστό 3,2%, αλλά το “ψ” έχει αδιάθετο υπόλοιπο 3,3%, τότε η έδρα πάει στο “ψ”. Αυτός ακριβώς είναι ο εφιάλτης των μικρών κομμάτων, των οποίων οι υπεύθυνοι θεωρούν ποσοστό ασφαλείας το 3,5% τουλάχιστον για να έχουν ελπίδες ότι θα στείλουν εκπρόσωπο τους στις Βρυξέλλες.

Όπως προκύπτει από όλες τις δημοσκοπήσεις, σε αυτή την κατάσταση βρίσκονται έξι κόμματα: ΝΙΚΗ, Πλεύση Ελευθερίας, Νέα Αριστερά, ΜεΡΑ25, Φωνή Λογικής (Λατινοπούλου) και ΔΗΜΟΚΡΑΤΕΣ (Λοβέρδος).

Σύμφωνα με το σενάριο εργασίας, τις 18 έδρες θα τις πάρουν από την πρώτη κατανομή ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, ΚΚΕ και Ελληνική Λύση. Οι έξι “μικροί” συνεπώς θα δώσουν μάχη για τις τρεις έδρες που απομένουν - εάν, φυσικά, σπάσουν το φράγμα του 3%.

Όπως προκύπτει, για την έκβαση αυτής της μάχης θα πρέπει να περιμένουμε να μετρηθεί και η τελευταία ψήφος, οπότε η νύχτα της 9ης Ιουνίου αναμένεται μεγάλη - από κάθε άποψη.