Σε εξέλιξη η συνάντηση Μπλίνκεν-Μητσοτάκη στα Χανιά

Ήταν Σεπτέμβριος του 2020, δύο μήνες πριν από την πτώση της κυβέρνησης Τραμπ, όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης υποδεχόταν στο σπίτι του στα Χανιά τον τότε υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο. Σχεδόν 3,5 αργότερα, η ιστορία επαναλαμβάνεται με τη διαφορά ότι τη θέση του ισχυρού άνδρα της αμερικανικής διπλωματίας κατέχει πλέον ο Άντονι Μπλίνκεν, ο οποίος το απόγευμα έγινε δεκτός από τον πρωθυπουργό, στο πλαίσιο της ολιγόωρης παραμονής του στην Ελλάδα.

Προερχόμενος απευθείας από την Τουρκία και το τετ α τετ με τον Ταγίπ Ερντογάν, ο κ. Μπλίνκεν θα έχει αρχικά κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον κ. Μητσοτάκη στην οικία του στα Χανιά και θα ακολουθήσει διευρυμένη συνάντηση εργασίας, ενώ δεδομένο θεωρείται πως ο «υψηλός προσκεκλημένος» θα βρεθεί και στην αμερικανική βάση στη Σούδα.

Σε μια κρίσιμη γεωπολιτική -και όχι μόνο- συγκυρία, η συγκεκριμένη επίσκεψη έχει ιδιαίτερη σημασία και, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, αναδεικνύει τον ρόλο της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας, ως αξιόπιστου και αναγκαίου εταίρου και συμμάχου στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Ο κ. Μπλίνκεν πραγματοποιεί περιοδεία σε χώρες της ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, προωθώντας τις πρωτοβουλίες της χώρας του σχετικά με τον πόλεμο στην Γάζα. Θέμα που αναμένεται να συζητηθεί εκτενώς στην πρωθυπουργική κατοικία, ταυτόχρονα με την ανθρωπιστική κατάσταση στην περιοχή, καθώς και με την απόφαση της κυβέρνησης να συμμετάσχει η χώρα μας στην επιχείρηση «Prosperity Guardian» στην Ερυθρά Θάλασσα με την αποστολή φρεγάτας «Ύδρα».

Παράλληλα, θα τεθούν επί τάπητος η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, οι τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία και η αμυντική συνεργασία Ελλάδας - ΗΠΑ. Υπενθυμίζεται ότι η χώρα μας έχει καταθέσει από τον Ιούνιο του 2022 αίτημα για την προμήθεια μιας μοίρας (20) μαχητικών αεροσκαφών F-35 (με δικαίωμα προαίρεσης για άλλα 20) και αναμένει την επίσημη εκκίνηση της διαδικασίας με αποστολή επιστολής στο Κογκρέσο για την έγκριση της πώλησης. Εφόσον προχωρήσει η διαδικασία, τα πρώτα F-35 εκτιμάται ότι θα φτάσουν στην Ανδραβίδα το 2028.

«Είναι αυτόνομη»

Η εν λόγω συζήτηση διεξάγεται με φόντο και το παζάρι που βρίσκεται σε εξέλιξη σχετικά με την εκκρεμότητα εκ μέρους της Άγκυρας για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, αλλά και τη διαδικασία αγοράς και αναβάθμισης των F-16.

Η ελληνική πλευρά πάντως διαμηνύει ότι «η ελληνοαμερικανική στρατηγική σχέση και αμυντική συνεργασία είναι αυτόνομη και δεν ετεροπροσδιορίζεται. Η Ελλάδα έχει ακολουθήσει και ακολουθεί μια συστηματική πολιτική ενίσχυσης και θωράκισης των ενόπλων δυνάμεών. Δεν μπορεί να υπαγορεύσει σε μια χώρα όπως οι ΗΠΑ την πολιτική αμυντικών προμηθειών έναντι άλλων χωρών – το αμερικανικό σύστημα έχει τους δικούς του περιορισμούς και ανώτατοι αξιωματούχοι του Κογκρέσου έχουν εκφράσει επιφυλάξεις για συγκεκριμένα προγράμματα προς άλλες χώρες. Ταυτόχρονα, δεν μπορεί να συνδέονται τα εξοπλιστικά προγράμματα της Ελλάδας, ενός αξιόπιστου εταίρου των ΗΠΑ και συνεπούς συμμάχου με προσφορά στο ΝΑΤΟ με προγράμματα άλλων χωρών».

Την είδηση της επίσκεψης Μπλίνκεν στην Κρήτη επιβεβαίωσε και ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μάθιου Μίλερ: «Η Ελλάδα είναι ένας σημαντικός σύμμαχος στο ΝΑΤΟ και ο Αντονι Μπλίνκεν ανυπομονεί να την επισκεφθεί για να μιλήσει για την υποστήριξη της Ελλάδας στην Ουκρανία, η οποία υφίσταται από την αρχή της σύγκρουσης, τη διασφάλιση της περιφερειακής θαλάσσιας ασφάλειας και επιπλέον θα υπάρχουν άλλα θέματα για τα οποία θα μιλήσουμε και τα οποία είμαι βέβαιος ότι θα γνωστοποιηθούν στη συνέχεια».

Στην κυβέρνηση επισημαίνουν ότι οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις βρίσκονται «σε ιστορικά υψηλό επίπεδο», υπενθυμίζουν την «ιστορικής σημασίας» ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Κογκρέσο τον Μάιο του 2022, την συνάντησή του στον Λευκό Οίκο με τον Τζο Μπάιντεν και την ψήφιση της τροποποίησης της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας-ΗΠΑ (MDCA) το 2022.

Στη συνάντηση εργασίας, από ελληνικής πλευράς θα συμμετάσχουν ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, η υφυπουργός Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, η διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του Πρωθυπουργού, πρέσβης Άννα Μαρία Μπούρα και η ειδική σύμβουλος Διεθνούς Πολιτικής και Δημόσιας Διπλωματίας του Πρωθυπουργού Αριστοτελία Πελώνη.