Ντρίμπλα Μέρκελ μέσω ΝΑΤΟ για κυρώσεις κατά της Τουρκίας

Να ξαναβάλει το ΝΑΤΟ από το παράθυρο επιχειρεί τις τελευταίες ώρες η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, προκειμένου να αποφύγει ρητή καταγραφή κυρώσεων κατά της Τουρκίας. Αυτό αποκάλυψε στο Euro2day.gr ανώτατη πηγή της ΕΕ, η οποία εμπλέκεται στις διαπραγματεύσεις, αργά χθες το βράδυ.

Σύμφωνα με την ανώτατη πηγή, η κα Μέρκελ επιθυμεί η έκβαση της σημερινής Συνόδου Κορυφής να είναι θετική ως προς τα γερμανικά συμφέροντα. Δηλαδή, να σταλεί ακόμα ένα αυστηρό μήνυμα προς την Τουρκία, αλλά να αποφευχθεί η οριοθέτηση «σκληρών» και γενικών μέτρων κατά της Αγκυρας και παράλληλα να μην προσδιοριστούν ημερομηνίες.

«Η κα Μέρκελ θεωρεί ότι λόγω της παρεκτροπής της Τουρκίας, πρέπει να ενεργοποιηθεί η απόφαση που πάρθηκε στη Σύνοδο Κορυφής της 1ης Οκτωβρίου, ώστε οι ελληνοτουρκικές διαφορές να λυθούν μέσω του ΝΑΤΟ», εξήγησε ο αξιωματούχος.

«Η Γερμανία προτιμά να ενεργοποιήσει τον Μηχανισμό Αποκλιμάκωσης Έντασης του ΝΑΤΟ. Καθώς οι προσπάθειες μεσολάβησης απέτυχαν μέχρι στιγμής, η κα Μέρκελ δεν θα έλεγε όχι σε περαιτέρω ενίσχυση της προσπάθειας αυτής. Μέσω ΝΑΤΟ όμως και όχι μέσω ΕΕ», είπε η πηγή, συμπληρώνοντας ότι κατά την καγκελάριο, «η Ευρώπη είναι πολύ ευάλωτη για να διαχειριστεί τις ελληνοτουρκικές διαφορές αυτή τη στιγμή» και ότι «πολλές χώρες αντιλαμβάνονται τη γερμανική θέση ότι η Τουρκία παραμένει απρόβλεπτος αλλά πολύτιμος γεωστρατηγικός σύμμαχος».

Ήδη την Τρίτη 1η Δεκεμβρίου, ο ΓΓ του ΝΑΤΟ έκανε μια δήλωση, που πέρασε όμως απαρατήρητη. Είπε ο Γ. Στόλτενμπεργκ στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου μετά την τηλεδιάσκεψη των ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ:

«Έχουμε προχωρήσει στη δημιουργία μηχανισμού αποκλιμάκωσης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, μία γραμμή επικοινωνίας μεταξύ των δύο συμμάχων, και στην ακύρωση συγκεκριμένων στρατιωτικών ασκήσεων. Δεσμεύομαι να ενδυναμώσω αυτόν τον μηχανισμό, έτσι ώστε να υπάρξουν ολοκληρωμένα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης».

Στόλντενμπεργκ και Γερμανία, σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες, βρίσκονται σε ανοιχτή γραμμή με Αθήνα και Άγκυρα, προκειμένου να υπάρξει έστω και την ύστατη στιγμή διάθεση για διάλογο. Και από τις δύο πλευρές εισπράττει «όχι», για διαφορετικούς λόγους όμως.

Η ελληνική κυβέρνηση θεωρεί ότι ο χρόνος έληξε και περιμένει να δει τι θα αποφασιστεί στη σημερινή Σύνοδο, πριν κάνει οποιαδήποτε άλλη κίνηση. Παράλληλα ροκανίζει χρόνο μέχρι την ανάληψη των καθηκόντων του νέου Αμερικανού προέδρου, ελπίζοντας ότι ο Λευκός Οίκος θα πάρει ξεκάθαρα στάση κατά της Τουρκίας μέσω κυρώσεων για τις οποίες πιέζει το Κογκρέσο.

Το «καυτό» κοινό ανακοινωθέν

Πληροφορίες από τις Βρυξέλλες αναφέρουν ότι το τελικό κείμενο συμπερασμάτων γράφεται και ξαναγράφεται προκειμένου όλες οι πλευρές να είναι -έστω και επικοινωνιακά- ικανοποιημένες. Υπηρεσιακός παράγοντας των Βρυξελλών ανέφερε στο Euro2day.gr ότι το τελικό κείμενο θα αποφασιστεί την τελευταία στιγμή.

Ήδη το πρώτο προσχέδιο που κυκλοφόρησε χθες (ο λεγόμενος «λαγός», ώστε να μελετηθούν οι αντιδράσεις) έκανε λόγο για χλιαρή δέσμη περιοριστικών στοχευμένων μέτρων κατά της Τουρκίας όπως:

1. Κυρώσεις κατά φυσικών προσώπων και εταιρειών από την Τουρκία που εμπλέκονται στις γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Εάν υπάρξει ομοφωνία, οι ηγέτες θα προχωρήσουν σε προσθήκη ονομάτων με βάση τον κατάλογο που ήδη υπάρχει από το 2019, με μία και μόνο υποσημείωση ότι μόνο «εάν χρειαστεί» θα υπάρξει επέκταση του πεδίου εφαρμογής. Δίνεται νέο ραντεβού τον Μάρτιο.
2. Περιοριστικά μέτρα στον κλάδο της ενέργειας της Τουρκίας, στο πλαίσιο της απόφασης για «ασφαλές και σταθερό περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο» (για μόλις δύο πρόσωπα έκανε λόγο το Bloomberg).
3. Αποφεύγεται μια γενικευμένη δέσμη κυρώσεων κατά της Τουρκίας (μετά από παρέμβαση της Γερμανίας).
4. Παραμένει στο τελικό συμπέρασμα η φράση «με καλή πίστη και αποχή από μονομερείς ενέργειες που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών-μελών της ΕΕ». Σημειώνεται το «καλή τη πίστει» και όχι οποιεσδήποτε εκφράσεις που θα υποδεικνύουν εξαναγκασμό (μετά από παρέμβαση της Γερμανίας).

Τι θέλει η Ελλάδα

Η ελληνική πλευρά φαίνεται πως έχει ήδη «διαβάσει» ότι απόφαση για εφαρμογή κυρώσεων κατά της Τουρκίας πολύ δύσκολα θα υπάρξει. Γι’ αυτό και η κυβέρνηση πιέζει για ένα ισχυρό -επικοινωνιακά τουλάχιστον- ανακοινωθέν, που θα κάνει λόγο για εμπάργκο όπλων από πλευράς ΕΕ προς την Τουρκία και για νέες «καθαρές» κυρώσεις, όπως η απαγόρευση των συναλλαγών μεταξύ ευρωπαϊκών ιδρυμάτων και τουρκικών εταιρειών.

Οι πληροφορίες μας λένε όμως ότι η ελληνική θέση ήδη έχει απορριφθεί από πλευράς ΕΕ κατά τη διάσκεψη των ΥΠΕΞ της ΕΕ. Συνεπώς, ήδη το γνωρίζει ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Χθες, καλά πληροφορημένη πηγή από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ανέφερε στο Euro2day.gr ότι από το περιβάλλον του ΕΛΚ διαμηνύθηκε στον κ. Μητσοτάκη ότι η ΕΕ ίσως είναι διατεθειμένη να βάλει στο ανακοινωθέν το εμπάργκο «επιθετικών» όπλων που «ενδέχεται να βλάψουν την κυριαρχία μιας χώρας-μέλους της ΕΕ». Κατά τις ίδιες πληροφορίες, ο Έλληνας πρωθυπουργός φαίνεται ικανοποιημένος έστω και με αυτό. Όμως, προσπαθώντας να το διασταυρώσουμε με γερμανικές πηγές, δεν κατέστη δυνατό, καθώς η κα Μέρκελ αναμένεται να ανοίξει τα χαρτιά της την τελευταία στιγμή.

Σημειώνουμε ότι η γερμανική κυβέρνηση, όταν κατηγορήθηκε ότι πουλάει στρατιωτικό εξοπλισμό στην Τουρκία, υποστήριξε ότι αυτός είναι τεχνικός και «non invasive military equipment». Εξ ου και η διάκριση από το «εμπάργκο όπλων» στο «εμπάργκο επιθετικών όπλων».

Σε ομιλία της χθες στη γερμανική βουλή, η κα Μέρκελ απέφυγε να ανοίξει τα χαρτιά της για τη στάση που θα τηρήσει στη Σύνοδο Κορυφής. «Οι δραστηριότητες συνεχίζονται» στην Ανατολική Μεσόγειο και «ιδιαίτερα η Κύπρος πλήττεται από αυτές». «Συνεπώς», πρόσθεσε, «θα πρέπει να αποφασίσουμε πώς θα ενεργήσουμε περαιτέρω».

Πολλοί αναλυτές επεσήμαναν ότι σε αντίθεση με προηγούμενες φορές, η κα Μέρκελ δεν τόνισε τη σημασία της Τουρκίας για το προσφυγικό και την ασφάλεια της ΕΕ. Συνεπώς, συμπεραίνουν ότι αυτή τη φορά, έστω και κάποιες στοχευμένες κυρώσεις θα πρέπει να αποφασιστούν. Ωστόσο, αν προσέξει κάποιος καλά τις δηλώσεις της κγκελαρίου, θα δει ότι περισσότερο στοχεύει στον κατευνασμό της Κύπρου παρά της Ελλάδας.

Γιατί υπάρχουν γερμανικά συμφέροντα που δραστηριοποιούνται στις γεωτρήσεις γύρω από την Κύπρο, συνεπώς εκεί η κα Μέρκελ πατάει κάποιο φρένο. Και με πίεση που δέχεται και από τον Γάλλο πρόεδρο.

Η Λευκωσία πάντως ετοιμάζεται για μάχη και αναμένεται να επιβάλει για ακόμα μια φορά στο ανακοινωθέν να αναγράφεται ξεκάθαρα ότι η ΕΕ αναγνωρίζει όλα τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και του Συμβουλίου Ασφαλείας για το Κυπριακό και την επίλυσή του.

Αυτό έρχεται σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη στιγμή για την Κύπρο καθώς ο Τούρκος πρόεδρος έχει αρχίσει να σπρώχνει για de facto διχοτόμηση της Κύπρου μέσα από λύση Συνομοσπονδίας και όχι Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας που αναγράφεται στα ψηφίσματα.

Σε μια άνευ προηγουμένου προκλητική κίνηση, δε, ο κ. Ερντογάν δήλωσε πριν από λίγες μέρες ότι θα προσεγγίσει το Ισραήλ προκειμένου να συζητήσει για την οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ της κατεχόμενης Κύπρου και του Ισραήλ. Αψηφώντας βεβαίως ότι Ισραήλ και Κύπρος έχουν ήδη οριοθετήσει ΑΟΖ και προχωρούν σε κοινές γεωτρήσεις και αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου.

Με τη Γερμανία να θέλει να δώσει νέο ραντεβού τον Μάρτιο για πιθανές πιο σκληρές κυρώσεις, το σημερινό τελικό ανακοινωθέν αναμένεται να έχει περισσότερο επικοινωνιακό χαρακτήρα, όσο «σκληρό» και να είναι.

Εκτός εάν οι ηγέτες της ΕΕ αφήσουν τις εθνικές πολιτικές κατά μέρος, εξετάσουν τη συμπεριφορά της Τουρκίας και μας εκπλήξουν με την επιβολή άμεσων κυρώσεων κατά της Άγκυρας. Πρόκειται βέβαια για μια τολμηρή κίνηση, στην οποία δεν μας έχει συνηθίσει η ΕΕ εκτός και εάν αφορά τα συμφέροντα των ισχυρών.