Σε μία από τις πιο κρίσιμες, για το μέλλον του, εβδομάδες εισέρχεται από αύριο ο ΣΥΡΙΖΑ, με τον Αλέξη Τσίπρα να καλείται είτε να συνθέσει απόψεις, είτε... να σπάσει αυγά.
Το ισχυρό κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, με την «γλυκόπικρη» γεύση που άφησε το 31,5% της 7ης Ιουλίου και, κυρίως, με την πολιτική ωριμότητα που του προσέδωσε η τετραετής διακυβέρνηση, καλείται να απαντήσει στο αμέσως επόμενο διάστημα στο ερώτημα: με ποια «ταυτότητα» θα πορευτεί εφεξής, σε ποιο ακροατήριο και με ποια στελέχη.
Η ώρα του «restart» δηλαδή έφτασε, αλλά, όπως αναμενόταν, ο μετασχηματισμός του σε μαζικό αριστερό κόμμα που να εκφράζει ολόκληρο τον δημοκρατικό-προοδευτικό χώρο, συναντά αντιδράσεις από «τον ΣΥΡΙΖΑ του 4%». Δηλαδή από «κομματικούς» (στελέχη των «53» κυρίως) που φοβούνται ότι το γενναίο άνοιγμα στην κοινωνία με αθρόες εγγραφές νέων μελών θα οδηγήσει στην μετάλλαξη του κόμματος «σε κάτι που θα μοιάζει με το παλιό ΠΑΣΟΚ», όπως λένε.
Το γεγονός ότι στην διάρκεια των τελευταίων χρόνων, τόσο πριν από το 2015 όσο, κυρίως, από τις αρχές του έτους, πολλά πρώην στελέχη του ΠΑΣΟΚ στράφηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ, επιτείνει αυτό τον φόβο, με τους πιο φανατικούς επικριτές του «ανοίγματος» να επισείουν τον κίνδυνο «ιδεολογικής, πολιτικής και οργανωτικής μόλυνσης».
Στον αντίποδα βρίσκονται οι (πλειοψηφούντες) «προεδρικοί», υπέρμαχοι του restart με γενναίο άνοιγμα στην κοινωνία και μετασχηματισμό του ΣΥΡΙΖΑ σε κόμμα του δημοκρατικού-προοδευτικού χώρου. Στους φόβους των «κομματικών» απαντούν με το δικό τους ερώτημα: πώς γίνεται να καλωσορίζουμε το 36% των πολιτών που μας έκαναν κυβέρνηση ή το 31,5% που μας έστειλε ισχυρούς στην αξιωματική αντιπολίτευση, αλλά να μην τους θέλουμε... στις γραμμές μας; «Το 4% θα αποφασίζει και το 31-36% (και περισσότερο) θα ακολουθεί ψηφίζοντας;», αντιτείνουν.
Πρόκειται για τη θέση που εξέφρασε επισήμως ο ίδιος ο κ. Τσίπρας στην πρώτη συνεδρίαση του ηγετικού οργάνου μετά τις εκλογές, επισημαίνοντας την αναντιστοιχία ψηφοφόρων-οργανωμένων μελών: «δεν είναι αριστερό να κρατάμε μέσα στο ιερό τους λίγους και ικανούς, τους μυημένους να παίρνουν τις αποφάσεις και να μένει έξω το εκκλησίασμα».
Άρχισαν… τα κομματικά νταούλια
Την έναρξη του μετασχηματισμού με τις πρώτες εγγραφές νέων μελών, καθώς και τη νέα Πολιτική Διακήρυξη του ΣΥΡΙΖΑ θα κληθεί να εγκρίνει και δρομολογήσει η Κεντρική Επιτροπή που θα συνεδριάσει την Παρασκευή και το Σάββατο.
Ο στόχος είναι «να πατήσει το κουμπί» ο κ.Τσίπρας την επομένη, την Κυριακή δηλαδή, κατά την ομιλία του στο Φεστιβάλ της Νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ, δίνοντας το στίγμα της νέας Διακήρυξης, ώστε αμέσως μετά, να αρχίσουν οι εγγραφές νέων μελών, είτε δια ζώσης είτε ψηφιακά μέσω της πλατφόρμας e-SYRIZA.
Εδώ αρχίζουν… τα νταούλια. Οι «κομματικοί» αντιδρούν στην άνευ ελέγχου αποδοχή των αιτήσεων και αντιτάσσουν μία διαδικασία «δοκιμασίας» ώστε τα νέα μέλη να μην είναι «τουρίστες». Ο γραμματέας του κόμματος Πάνος Σκουρλέτης, για παράδειγμα, έχοντας ήδη αντιταχθεί δημοσίως σε «μέλη – followers», πρότεινε στην Πολιτική Γραμματεία ως βασικό κριτήριο έγκρισης την αυτοπρόσωπη παρουσία των μελών στις κομματικές δραστηριότητες. Κατά τις πληροφορίες, συμφώνησαν μαζί του οι Ευκλείδης Τσακαλώτος και Νίκος Βούτσης.
Η πλευρά της πλειοψηφίας απαντά ότι η θέση αυτή αχρηστεύει την φιλοσοφία του «ψηφιακού ΣΥΡΙΖΑ», καθώς η πλατφόρμα e-SYRIZA θα προσφέρεται και για «κομματικές διαδικασίες» – ανταλλαγή απόψεων, ψηφοφορίες κ.λπ.
Στο ερώτημα των πρώτων «με ποια κριτήρια θα κάνουμε δεκτά τα νέα μέλη», οι δεύτεροι απαντούν: «με το κριτήριο της συμφωνίας στο πρόγραμμα και στην Πολιτική Διακήρυξη. Απο κει και πέρα όλοι θα κρίνονται όπως όλοι κρινόμαστε και τώρα».
Ενα συνέδριο διαφορετικό από τα άλλα
Φυσικό επακόλουθο των παραπάνω είναι και η διάσταση απόψεων για τη σύνθεση του συνεδρίου του «νέου» ΣΥΡΙΖΑ που θα γίνει στις αρχές του επόμενου έτους. Είναι προφανές πως όσο πιο μαζικό γίνει το κόμμα με τις εγγραφές νέων μελών τόσο πιο αντιπροσωπευτικό θα είναι το Σώμα του συνεδρίου. Προοπτική που ουδόλως… χαροποιεί τους «κομματικούς» αφού αντιλαμβάνονται ότι οι νέοι συσχετισμοί δεν θα είναι υπέρ τους και το «νέο κόμμα» δεν θα έχει καμία σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ “του 4%”.
Ήδη, αποφασίσθηκε να μετέχουν στην Οργανωτική Επιτροπή Συνεδρίου και στελέχη της Προοδευτικής Συμμαχίας (Γιάννης Ραγκούσης, Θανάσης Θεοχαρόπουλος, Παναγιώτης Παναγιώτου κ.ά.) καθώς και ανεξάρτητοι παράγοντες που στράφηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ τους τελευταίους μήνες, όταν, με αφορμή τη Συμφωνία των Πρεσπών, έγινε ο «μεγάλος διαχωρισμός προόδου-συντήρησης».
Φόβος (και) για την εκλογή προέδρου από τη βάση
Το… κερασάκι στην τούρτα είναι ο τρόπος εκλογής του προέδρου του κόμματος: οι «πλειοψηφούντες» προκρίνουν την απευθείας εκλογή από τη βάση, αν και ο κ.Τσίπρας έβαλε προ μηνός «άνω τελεία» στο θέμα, προκειμένου να ηρεμήσουν τα πνεύματα στην Κουμουνδούρου.
Οι «κομματικοί» αντιδρούν σφόδρα («δεν είναι αρχηγικό κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ») επειδή δεν θέλουν πρόεδρο με μεγάλη καταστατική ισχύ. Με άλλα λόγια, ακόμα και αν δεν τίθεται θέμα άλλου προσώπου («καλώς ή κακώς σήμερα ΣΥΡΙΖΑ ίσον Τσίπρας», όπως παραδέχονται) εμμένουν στην (επαν)εκλογή του κ. Τσίπρα από το Συνέδριο και διατήρηση της σημερινής καταστατικής ισχύος του, ώστε «οι αποφάσεις να είναι συλλογικές και όχι του ‘αρχηγού’».
Το θέμα της απευθείας εκλογής από τη βάση το επανέφερε προ ημερών η Ρένα Δούρου, δηλώνοντας ότι εφόσον είναι καθοριστικό να γίνει ο ΣΥΡΙΖΑ σημείο αναφοράς στην κοινωνία, η εκλογή του προέδρου πρέπει να συμβάλλει σ' αυτό το στόχο. Αντιθέτως, ο κ. Τσακαλώτος εμφανίστηκε αντίθετος, τονίζοντας ότι το πρόβλημα δεν λύνεται με το να ψηφίζουν περισσότεροι άνθρωποι για τον πρόεδρο, αλλά με το συμμετέχουν στις κομματικές διαδικασίες.
Οι δύο «πλευρές»
Σύμφωνα με την ...χαρτογράφηση των στελεχών, στη σημερινή Πολιτική Γραμματεία υπερτερούν ελαφρώς οι «προεδρικοί» που συντάσσονται με τους σχεδιασμούς του κ.Τσίπρα, Όπως οι Δημήτρης Τζανακόπουλος, Ρένα Δούρου, Όλγα Γεροβασίλη, Νίκος Παππάς, Δημήτρης Βίτσας, Γιάννης Δραγασάκης, Αντώνης Κοτσακάς, Γιάννης Μπαλάφας, Νίκος Σκορίνης (η Έφη Αχτσιόγλου δεν είναι μέλος του οργάνου αλλά έχει ταχθεί δημοσίως υπέρ του «όσο γίνεται πιο μαζικού ΣΥΡΙΖΑ»).
Στους «κομματικούς», πλην του Γραμματέα και του κ. Τσακαλώτου, ανήκουν οι Νίκος Φίλης, Νίκος Βούτσης, Τασία Χριστοδουλοπούλου, Πάνος Λάμπρου, Κατερίνα Κνήτου.
Περισσότερο «συνθετικοί» με επιρροές από τους «53» εμφανίζονται στελέχη όπως η Ράνια Σβίγγου, ο εκπρόσωπος του κόμματος Αλέξης Χαρίτσης, ο Αριστείδης Μπαλτάς.