Οι εκπλήξεις της πρώτης ψηφοφορίας για τη Συνταγματική Αναθεώρηση

Ραντεβού σε ένα μήνα δίνουν τα κόμματα, οπότε και θα γίνει η τελευταία ψηφοφορία για το ποια άρθρα πρέπει να αναθεωρήσει η επόμενη Βουλή. Υπήρξαν διατάξεις που πέρασαν με μεγάλη πλειοψηφία αλλά και κάποιες άλλες που κόπηκαν στο “νήμα”, πυροδοτώντας έναν νέο κύκλο συζητήσεων.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η ψηφοφορία όσον αφορά στη διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ και η Νέα Δημοκρατία ψήφισαν την αλλαγή του άρθρου 32 και έτσι το άρθρο περνά με μεγάλη πλειοψηφία στην επόμενη ψηφοφορία, Ειδικότερα υπέρ της αλλαγής της παραγράφου 4 ψήφισαν 221 βουλευτές και της παραγράφου 5 συνολικά 220 βουλευτές.

Ωστόσο τέσσερα άλλα άρθρα (το 30 παράγραφος 1, το 34 παράγραφος 1 εδάφιο β, το 35 παράγραφος 2 περίπτωση γ και το άρθρο 41 παράγραφος 5) δεν πέρασαν καθώς πήραν λίγο κάτω από 151 ψήφους. Πρόκειται για άρθρα που επίσης έχουν σχέση με την εκλογή του Προέδρου, με τα "φώτα" να πέφτουν κυρίως πάνω στο άρθρο 30. Το συγκεκριμένο άρθρο- που δεν αναθεωρείται- προβλέπει πως η εκλογή του Προέδρου γίνεται από τη Βουλή ή από εκλογικό σώμα.

Το γεγονός αυτό πυροδότησε διαφορετικές ερμηνείες. Από τη μία πλευρά η κυβερνητική πλειοψηφία σημείωνε πως η τροποποίηση ενός άρθρου επιφέρει εμμέσως τροποποιήσεις και στα άλλα και εστίαζαν στο ότι το άρθρο 32 πέρασε με πολύ μεγάλη διαφορά.

Την ίδια στιγμή, βουλευτές της αντιπολίτευσης έκαναν αναφορά στο ότι δεν πέρασε το άρθρο 30, εκτιμώντας πως αυτό μπλοκάρει τα σχέδια για εκλογή από το λαό. Όπως είναι αναμενόμενο η συζήτηση αυτή θα έχει πολλά "επεισόδια".

Κατά τα άλλα με 151 ψήφους – παρά τα αρχικά σενάρια - πέρασε η αλλαγή στην παράγραφο 1 του άρθρου 3, που αφορά στην κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του κράτους. Κυβερνητικοί κύκλοι τόνιζαν πως “κάποιοι φαίνεται πως βιάστηκαν να πανηγυρίσουν και να καταγράψουν ήττα του Πρωθυπουργού και της κυβέρνησης στο θέμα της Συνταγματικής Αναθεώρησης, χωρίς να περιμένουν την επίσημη ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της καταμέτρησης.

Επίσης ψηφίστηκαν άρθρα της πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ για την κατοχύρωση του πολιτικού όρκου (άρθρα 13, 33 και 59), για την κατοχύρωση κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων (άρθρα 21 και 22), για την καθιέρωση εποικοδομητικής ψήφου δυσπιστίας (άρθρο 84), για την καθιέρωση της λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας (άρθρο 73) και δημοψηφισμάτων με λαϊκή πρωτοβουλία (άρθρο 44) κ.α.

Ενα από τα θέματα που κυριάρχησαν το τελευταίο διάστημα ήταν και η ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων. Κυριάρχησε στην ατζέντα της Νέας Δημοκρατίας αλλά η γαλάζια πρόταση πήρε 92 ψήφους. Αυτό σημαίνει πως δεν περνά στο δεύτερο γύρο.

Σε ένα μήνα στη δεύτερη και καθοριστική ψηφοφορία θα ισχύσουν τα εξής: όσα άρθρα πάρουν πάνω από 180 ψήφους, στην επόμενη Βουλή μπορούν να αναθεωρηθούν με 151. Τα άρθρα που θα πάρουν από 151 έως 179 ψήφους, στην επόμενη Βουλή θα πρέπει να συγκεντρώσουν 180 ψήφους για να αναθεωρηθούν. Σε περίπτωση που κάποιο άρθρο πάρει στον πρώτο γύρο 151, αλλά στη δεύτερη ψηφοφορία δεν συγκεντρώσει αυτόν τον αριθμό, δεν θα αναθεωρηθεί.

Στη σημερινή ψηφοφορία ψήφισαν 274 βουλευτές. Σημειώνεται πως από την ψηφοφορία απείχαν 18 βουλευτές της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και τις θέσεις του κόμματος εκπροσώπησε μόνο ο Ανδρέας Λοβέρδος. Αυτό έγινε γιατί η ΔΗΣΥ έχει δηλώσει πως επιθυμεί στην παρούσα φάση να μην λάβει κανένα άρθρο 180 ψήφους προκειμένου στην επόμενη να αναζητηθούν ευρύτερες συναινέσεις.

Επίσης, από την διαδικασία έλειπαν τέσσερις βουλευτές από την Ενωση Κεντρώων, ο Πάνος Καμμένος, ο Αριστείδης Φωκάς, ο Γιώργος Κασαπίδης και ο Στάθης Παναγούλης.

Οι βουλευτές κλήθηκαν να ψηφίσουν ποια από τα 152 άρθρα που περιλαμβάνονταν στο δεκασέλιδο ψηφοδέλτιο με τις προτάσεις των κομμάτων θα πρέπει να αναθεωρηθούν. Το ψηφοδέλτιο περιελάμβανε: Α’ Προτάσεις της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, Β' Προτάσεις της ΚΟ της ΝΔ, Γ’ Συμπληρωματικές Προτάσεις βουλευτών που συγκέντρωσαν 50 υπογραφές. Οι βουλευτές μπορούσαν να ψηφίσουν «ΝΑΙ», «ΟΧΙ», «ΠΑΡΩΝ».

Σημειώνεται πως θα δοθούν αναλυτικά στοιχεία για το τι ακριβώς έχει ψηφίσει ανά άρθρο ο κάθε βουλευτής. Αυτό έχει ενδιαφέρον όσον αφορά στις εσωκομματικές διαφοροποιήσεις. Για παράδειγμα ο Γιάννης Μιχαλογιαννάκης είχε πει πως δεν ψηφίζει δύο άρθρα που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ (για τις σχέσεις Εκκλησίας- Κράτους και την οικογένεια), ενώ υπερψηφίζει την πρόταση της ΝΔ για τα πανεπιστήμια (άρθρο 16)

Σφοδρή πολιτική σύγκρουση πυροδότησε το κατά πόσο η Βουλή αποφασίζει μόνο για τα άρθρα (όπως λέει η Νέα Δημοκρατία) ή και την κατεύθυνση που θα έχει η αναθεώρηση στην επόμενη Βουλή (όπως λέει ο ΣΥΡΙΖΑ). Η σύγκρουση αυτή αποτυπώθηκε και στις προτάσεις των κομμάτων, καθώς το κυβερνών κόμμα ανέφερε άρθρο και κατεύθυνση της αναθεώρησης, ενώ η “γαλάζια” πρόταση αφορούσε μόνο στα άρθρα.

Ποιες προτάσεις άλλων κομμάτων στήριξαν ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ

Να σημειωθεί πως από τον ΣΥΡΙΖΑ στηρίχθηκαν δύο προτάσεις της Νέας Δημοκρατίας: το άρθρο 68 (και το δικαίωμα της μειοψηφίας με 2/5 να συστήνει εξεταστικές επιτροπές) και το 96 (για την εξομοίωση των στρατιωτικών με τους τακτικούς δικαστές).

Την ίδια στιγμή η Νέα Δημοκρατία στήριξε στην πρώτη ψηφοφορία πέντε προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ με την σημείωση ότι η κατεύθυνση που δίνει η πλειοψηφία δεν δεσμεύει την επόμενη Βουλή. Οι προτάσεις αυτές είναι: το άρθρο 32 – παράγραφος 4 για την αποσύνδεση της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από τη διάλυση της Βουλής, το άρθρο 32- παράγραφος 5 για τη διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας στην κατεύθυνση της αποσύνδεσης της διάλυσης της Βουλής, το άρθρο 62 για τον περιορισμό της βουλευτικής ασυλίας, το άρθρο 86 για τον περιορισμό των προνομιακών ρυθμίσεων της ποινικής ευθύνης των Υπουργών και το άρθρο 101 Α για τις ανεξάρτητες αρχές.

Το Κίνημα Αλλαγής ψήφισε, μεταξύ άλλων, από την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ την αναθεώρηση των άρθρων 21 και 22 για εργασιακά θέματα και από την πρόταση της Νέας Δημοκρατίας τα άρθρα 16 για τα πανεπιστήμια και 32 για τον τρόπο εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας.

Το ΚΚΕ – μεταξύ άλλων – υπερψήφισε: το άρθρο 86 περί ευθύνης υπουργών (για το οποίο ωστόσο εξέφρασε την κριτική του, καθώς, παρά τις βελτιώσεις, δεν καταργείται πλήρως ο νόμος περί ευθύνης υπουργών) , το άρθρο 5 παράγραφος 2 ενάντια στις διακρίσεις λόγω φύλου, ταυτότητας φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού, το άρθρο 22 παράγραφος 1 για τη διασφάλιση της “ίσης αμοιβής για ίση εργασία”, το άρθρο 22 παράγραφος 4 για την απαγόρευσης επίταξης απεργών, το 24Α για την “προστασία των ζώων” και τις εισηγούμενες ρυθμίσεις σχετικά με τη “λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία”.