Στα Σκόπια δημοψήφισμα, στην Αθήνα «πυρετός»

Το μεγάλο βήμα για την επικύρωση της συμφωνίας των Πρεσπών ή την αποστολή της στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας γίνεται σήμερα στην πΓΔΜ, με το δημοψήφισμα.

Το αποτέλεσμα της κάλπης θα κρίνει τις εξελίξεις στην γείτονα, στα Βαλκάνια (Κόσσοβο γαρ…) και, βεβαίως, στην Αθήνα: το «ναι» θα δικαιώσει τον Αλέξη Τσίπρα, αλλά θα πυροδοτήσει νέες περιπέτειες με τον Πάνο Καμμένο, ενώ το «όχι», πέραν των άλλων, θα γλυτώσει τον κυβερνητικό εταίρο από την «υποχρέωση» (όπως ο ίδιος την έθεσε) να ρίξει την κυβέρνηση περί τα τέλη του χειμώνα.

Χαμηλά ο πήχης λόγω αποχής

Η κυβέρνηση του Ζόραν Ζάεφ ολοκλήρωσε χθες έναν προεκλογικό μαραθώνιο που διήρκεσε, ουσιαστικά, από την επομένη της υπογραφής Κοτζιά-Δημητρόφ στις Πρέσπες, τον περασμένο Ιούνιο.

Ο μεγάλος αντίπαλός της σήμερα είναι περισσότερο η αποχή και λιγότερο το «όχι», δεδομένου ότι όλες οι δημοσκοπήσεις έδειξαν «συμμετοχή στο όριο» των ψηφοφόρων, αλλά επικράτηση του «ναι».

Στην θολή εικόνα έχει συμβάλλει ο πρόεδρος της χώρας και πολέμιος της συμφωνίας των Πρεσπών Γκιόργκι Ιβάνοφ, ο οποίος κάλεσε δημοσίως και επισήμως τους πολίτες σε αποχή, δηλώνοντας ότι ο ίδιος δεν θα προσέλθει στις κάλπες. Η εθνικιστική αντιπολίτευση (VMRO-DPMNE) κάλεσε σε «στάση κατά συνείδηση», προκρίνοντας φυσικά την αποχή ή το «όχι».

Παρότι το δημοψήφισμα έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα, το Σύνταγμα ορίζει συμμετοχή του 50+1% των ψηφοφόρων. Σε σύνολο, δηλαδή, 1,8 εκατομμυρίου εγγεγραμμένων, πρέπει να προσέλθουν οι 900.000 τουλάχιστον.

Η κυβέρνηση Ζάεφ, λόγω και των δημοσκοπικών ευρημάτων, έσπευσε τις τελευταίες ημέρες να ρίξει πιο χαμηλά τον πήχη, επικαλούμενη τους περίπου 400.-500.000 πολίτες που απουσιάζουν μονίμως στο εξωτερικό ως μετανάστες και το γεγονός ότι δεν έχει γίνει απογραφή πληθυσμού τα τελευταία 15 χρόνια.
Με βάση τα μαθηματικά λοιπόν, υπολόγισε ως υπαρκτούς ψηφοφόρους τους περίπου 1.300.000 που βρίσκονται εντός συνόρων και όρισε το ουσιαστικό 50% στους 600.000-700.000 συμμετέχοντες.

Οι πλέον αισιόδοξοι στα Σκόπια, πάντως, μιλούν για συμμετοχή που θα ξεπεράσει ελαφρώς τους 800.000 ψηφοφόρους, φτάνοντας το (τυπικό) ποσοστό συμμετοχής στο 46% (σ.σ. λίγες ώρες πριν κλείσουν οι κάλπες η προσέλευση ήταν χαμηλή). Αυτό, λένε, θεωρείται το «αξιοπρεπές» όριο το οποίο δεν θα τολμήσει να αμφισβητήσει ούτε η σκληρή πτέρυγα της αντιπολίτευσης.

Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Κρίστιαν Μίτσκοσκι πάντως κινήθηκε ήδη στην αντίθετη λογική: υποστήριξε, σε συνέντευξή του, ότι τα ποσοστά της αποχής και του «όχι» θα αθροιστούν και εάν υπερέχουν του «ναι» τότε η κυβέρνηση θα έχει χάσει το δημοψήφισμα…

Πέραν αυτών, υπάρχει ένας ακόμα λόγος που κάνει πολλούς αναλυτές να φοβούνται για την «επόμενη ημέρα» στη γείτονα: η διάσταση ανάμεσα σε αλβανόφωνους και σλαβόφωνους. Οι πρώτοι (που ζουν στα δυτικά της χώρας, στα σύνορα με την Αλβανία) ανέδειξαν σε όλες τις δημοσκοπήσεις το «ναι» και μάλιστα με ποσοστά που ξεπέρασαν το 60-65%. Οι δεύτεροι (οι οποίοι είναι η πλειοψηφία στη χώρα) υποστήριξαν ένα αναιμικό «ναι» (περί το 40-42%) με το υπόλοιπο να μοιράζεται ανάμεσα στο «όχι» και στην αποχή.

Ένα καθαρό και σαφές αποτέλεσμα υπέρ του «ναι» και με συμμετοχή άνω του 46%, συνεπώς, θεωρείται αναγκαίο προς αποφυγή συγκρουσιακών καταστάσεων στη γείτονα.

Σε αυτή την περίπτωση, η κυβέρνηση Ζάεφ αναμένεται να κερδίσει και την επόμενη μάχη των Συνταγματικών αλλαγών: της λείπουν μεν 8-9 βουλευτές για την ενισχυμένη πλειοψηφία στη Βουλή, ωστόσο υπάρχουν ήδη βουλευτές του αντιπολιτευτικού VMRO που έχουν αφήσει ορθάνοικτο το ενδεχόμενο να ταχθούν με την κυβέρνηση εάν κερδίσει το δημοψήφισμα.

Η Συνταγματική διαδικασία υπολογίζεται ότι απαιτεί 3-4 μήνες για να ολοκληρωθεί, υπό την προϋπόθεση ότι ο κ. Ζάεφ δεν θα αποφασίσει πρόωρες εκλογές για να «πάρει» ολόκληρο το παιχνίδι.

Ο... τρομερός μήνας Μάρτιος

Καλώς εχόντων των πραγμάτων, εάν δηλαδή τα Σκόπια ολοκληρώσουν (και) τις Συνταγματικές αλλαγές που έχει θέσει η Αθήνα ως βασικό προαπαιτούμενο για να κυρώσει τη Συμφωνία των Πρεσπών, θα έλθει η σειρά της ελληνικής Βουλής. Ενδεχομένως, και της κυβερνητικής περιπέτειας, με τον Αλέξη Τσίπρα να τοποθετεί τις εξελίξεις στον μήνα Μάρτιο.

Ως προς την κύρωση της συμφωνίας, πηγές και από την κυβέρνηση και από την αντιπολίτευση συμφωνούν ότι «οι αριθμοί βγαίνουν», καθώς στους 145 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ θα προστεθούν τέσσερις από το Ποτάμι, δύο από τους ανεξάρτητους και «τουλάχιστον δύο» από τους ΑΝΕΛ.

Τι θα συμβεί εάν ο Κυριάκος Μητσοτάκης καταθέσει πριν ή μετά την κύρωση πρόταση μομφής στην κυβέρνηση; «Το πριν ξεχάστε το, το μόνο που δεν θέλει ο Μητσοτάκης είναι να περάσει η κύρωση στην επόμενη Βουλή εφόσον πιστεύει ότι ο ίδιος θα είναι πρωθυπουργός», λένε οι ίδιες πηγές. Διότι, όπως προσθέτουν, είτε θα τα βάλει με τον διεθνή παράγοντα είτε θα έχει... τυφώνες στην κυβέρνησή του με το «καλημέρα».

Για το μετά, όλα είναι ανοικτά. Εν προκειμένω, οι αριθμοί δεν δείχνουν υπέρ της κυβέρνησης, αφού το Ποτάμι ξεκαθάρισε πως θα ψηφίσει την συμφωνία, αλλά δεν θα δώσει ψήφο εμπιστοσύνης. Κυβερνητικοί παράγοντες, ωστόσο, επιμένουν ότι «οι αριθμοί θα βγουν και στην ψήφο εμπιστοσύνης» χωρίς, φυσικά, να δίνουν λεπτομέρειες.

Το σχετικό σχήμα το εξέπεμψε και ο πρωθυπουργός προ τριών ημερών, μέσω της WSJ: «Πιστεύω ότι η κυβέρνηση μου θα επιβιώσει, δεν ξέρω αν ο συνασπισμός θα επιβιώσει, αυτό είναι κάτι που ο κυβερνητικός εταίρος μου θα αποφασίσει».

Λίγες ημέρες νωρίτερα, στην τελευταία συνάντηση που είχε με τον Πάνο Καμμένο, αποφάσισαν πορευτούν μαζί «μέχρι τον Μάρτιο» που θα βάλουν κάτω το θέμα της κύρωσης της συμφωνίας και της συνεργασίας τους.

Αλλά επειδή ο Μάρτιος… αργεί πολύ, η προσοχή παραμένει στραμμένη στις εξελίξεις στα Σκόπια και στο σημερινό δημοψήφισμα.

Τα εγχώρια σενάρια θα αρχίσουν πάλι να φουντώνουν από αύριο.