Όταν ξεκίνησε η κρίση να χτυπά την πόρτα της πραγματικής ελληνικής οικονομίας το φθινόπωρο του 2008, πολλοί ήταν εκείνοι που είχαν εκτιμήσει πως θα οδηγούσε σε πλήθος εξαγορών και συγχωνεύσεων, καθώς ο αριθμός των εταιριών ήταν υπερβολικός και πολλοί ιδιοκτήτες τους θα προτιμούσαν να αποκτήσουν μειοψηφική συμμετοχή σε ένα ευρύτερο σχήμα παρά να δουν την επιχείρησή τους να κλείνει…

Οι ίδιοι κύκλοι μιλούσαν τότε για τα επερχόμενα «deals της ανάγκης»!

Δύο χρόνια αργότερα, το φθινόπωρο του 2010, οι παράγοντες της αγοράς προέβλεπαν από τότε το βάθεμα της ύφεσης που θα ακολουθούσε το πρώτο εξάμηνο του 2011 και έβλεπαν τον Απρίλιο ως μήνα-ορόσημο για έκρηξη των εξαγορών και των συγχωνεύσεων στην ελληνική οικονομία.

Σήμερα, που βρισκόμαστε στα μέσα Ιουλίου, τα deals που έχουν γίνει είναι ελάχιστα και μάλιστα πολλοί φοβούνται ότι θα παραμείνουν ελάχιστα και στο μέλλον, με αποτέλεσμα αντί για deals να κινδυνεύουμε να δούμε «λουκέτα»…

Ενδεικτική είναι η -γνωστή εδώ και καιρό- θέση του προέδρου της Πλαίσιο, κ. Γιώργου Γεράρδου, που μπορεί να αφήνει περιθώρια για ενδεχόμενες εξαγορές, ωστόσο ουσιαστικά φαίνεται να περιορίζεται μόνο σε κάποια πιθανή ευκαιρία. Γενικότερα, ο βασικός μέτοχος της εισηγμένης εταιρίας είναι υπέρμαχος της λειτουργικής ανάπτυξης, γνωρίζει τις παρενέργειες μιας εξαγοράς και ενδεικτική ήταν μία φράση του προς τους χρηματιστηριακούς αναλυτές: «Δείτε ποια κατάληξη είχαν οι περισσότεροι από εκείνους που επιχείρησαν να μεγαλώσουν μέσα από πολλές εξαγορές».

Θέσεις ανάλογες με αυτές του κ. Γεράρδου έχουν και πολλοί άλλοι βασικοί μέτοχοι εισηγμένων εταιριών. Πολλοί, επίσης, προτιμούν να πορευτούν αμυντικά απέναντι στην κρίση και να αφήσουν τους ανταγωνιστές τους να κλείσουν. Με αυτόν τον τρόπο πιστεύουν ότι θα καρπωθούν την πελατεία τους χωρίς να βάλουν το χέρι στην τσέπη… Και όσο για εξαγορές, κοιτάζουν περισσότερο τις αγορές του εξωτερικού!

Επιπλέον, πιστεύουν ότι μέσα στην κρίση είναι καλύτερα να επικεντρώνεται κάποιος στο να διαφυλάξει καλύτερα τη δική του εταιρία παρά να ανοίγεται και να αναλαμβάνει και τους κινδύνους μιας ακόμη επιχείρησης.

Μία άλλη κατηγορία επιχειρηματιών πιστεύει ότι τώρα είναι αργά για εξαγορές και συγχωνεύσεις, γιατί, έπειτα από 18μηνη κρίση, οι εταιρίες-στόχοι είναι ιδιαίτερα εξασθενημένες και ουσιαστικά δεν έχουν να προσφέρουν τίποτε στους αγοραστές.

Χαρακτηριστικό το παράδειγμα βασικού μετόχου εισηγμένης που είπε στο Euro2day: «Μας προτάθηκε η εξαγορά μιας εταιρίας που φαινόταν να έχει καλά στοιχεία, αλλά στη συνέχεια η υπόθεση ναυάγησε, γιατί είδαμε πως μεγάλο ποσοστό των απαιτήσεών της προερχόταν από την ΑΤΤΙΚΑΤ»…

Γενικότερα, ο κίνδυνος των επισφαλειών είναι τόσο μεγάλος ώστε μπορεί να μετατρέψει ένα deal από «χρυσωρυχείο» σε πραγματική καταστροφή. Για παράδειγμα, τα ανοίγματα δύο μόνο προβληματικών προμηθευτικών συνεταιρισμών ηλεκτρικών συσκευών υπερβαίνουν τα 40 εκατ. ευρώ, το E-shop έχει άνοιγμα λίγων δεκάδων εκατ. ευρώ, οι υποχρεώσεις του Atlantic προς τους προμηθευτές του προκαλούν έντονο πονοκέφαλο σε πολλές εταιρίες τροφίμων και ο κατάλογος αυτός δεν έχει τέλος…

Παράδειγμα χαρακτηριστικής αδυναμίας υλοποίησης συγχωνεύσεων είναι ο ασφαλιστικός κλάδος, όπου, εκτός των άλλων, οι εταιρίες καλούνται το 2012 να ανταποκριθούν στις υψηλές απαιτήσεις του Solvency ΙΙ. Η αλήθεια είναι ότι στον χώρο έχουν μιλήσει πολλοί με πολλούς, και μάλιστα προ μηνών τέθηκε προς διαπραγμάτευση και το ζήτημα δημιουργίας ενός πόλου από τέσσερις μεσαίες εταιρίες του κλάδου.

Παρ' όλα αυτά, σήμερα πολύ λίγοι είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι τελικά θα δούμε αρκετές συγχωνεύσεις στον συγκεκριμένο τομέα. Είτε γιατί δεν μπορούν να τα βρουν οι βασικοί τους μέτοχοι είτε γιατί, συχνά, ενώνοντας περισσότερα προβλήματα δεν δημιουργείς μία λύση, αλλά ένα μεγαλύτερο πρόβλημα…

Στον κλάδο των media, οι ζημίες «πέφτουν σαν το χαλάζι», αλλά για εξαγορά ούτε κουβέντα, πέραν των τόσο πολλών σεναρίων που δίνουν και παίρνουν κάθε τόσο.

Η αγορά του αυτοκινήτου θα κλείσει φέτος στα 110.000 τεμάχια περίπου, όταν ο μέσος όρος πωλήσεων της περιόδου 2004 - 2009 ήταν 265.000! Οι πλείστες εταιρίες «μπαίνουν μέσα», καθημερινά ακούγονται τόσα και τόσα για επικείμενες αλλαγές αντιπροσωπειών, για εξαγορές και άλλα σχετικά, όμως μέχρι τώρα έχουν γίνει πολύ λίγα πράγματα (π.χ. η Πετρόπουλος πήρε τα Land Rover και Range Rover και η Μοτοδυναμική την Porsche).

Στον κλάδο επίπλου, η πτώση της ζήτησης είναι κατακόρυφη κατά την τελευταία διετία (φέτος θα κλείσει γύρω στο -50% από το μέγιστο του 2008). «Ζούμε σε κατάσταση πολέμου», είχαν αναφέρει χαρακτηριστικά άνθρωποι του ομίλου Fourlis Συμμετοχών, μπαράζ συγχωνεύσεων και εξαγορών έβλεπαν πολλοί παράγοντες της αγοράς για φέτος, αλλά μέχρι τώρα τίποτε…

Στις ηλεκτρικές συσκευές έχει ξεκινήσει η διαδικασία μείωσης των παικτών στη λιανική αγορά, ωστόσο δεν έχουμε δει κάτι τέτοιο στη χονδρική.

Ο ρόλος των τραπεζών

Σημαντικός για την υλοποίηση εξαγορών και συγχωνεύσεων είναι ο ρόλος που καλούνται να παίξουν οι τράπεζες. Και αυτό γιατί:

- Συχνά, οι υποψήφιοι αγοραστές ζητούν υψηλά ποσοστά «κουρέματος» (συνήθως άνω του 30% - 40%) των δανείων στις εταιρίες που συζητούν να εξαγοράσουν και εκεί είναι οι πολιτικές των τραπεζών που θα καθορίσουν το θετικό ή το αρνητικό των όποιων συζητήσεων.

- Δεν λείπουν οι περιπτώσεις όπου οι τράπεζες δανείζουν τους υποψήφιους αγοραστές προκειμένου να εξαγοράσουν επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν αδύναμα οικονομικά στοιχεία και στις οποίες οι ίδιες τράπεζες έχουν δανειοδοτήσει.

Σε ό,τι αφορά τις εισηγμένες εταιρίες της Σοφοκλέους, τα deals που έχουν γίνει από την εμφάνιση της κρίσης και μετά είναι πολύ περιορισμένα σε αριθμό. Η εξαγορά της Shelman από την Alfa Woods, η αλλαγή ιδιοκτησιακού καθεστώτος στην Παπουτσάνης, η μεταβολή του ιδιοκτησιακού σχήματος μέσω ΑΜΚ στη ΝΕΛ (συζητήθηκε πάρα πολύ) και η ένταξη της Vell στον όμιλο Γ.Ε. Δημητρίου είναι τα κυριότερα από αυτά.

«Συνωστισμός» για το άρθρο 99

Η εντεινόμενη κρίση και η έλλειψη ρευστότητας διευρύνουν συνεχώς τον κατάλογο των εταιριών που αναζητούν καταφύγιο από τους πιστωτές στις διατάξεις του άρθρου 99, με την ελπίδα να κερδίσουν χρόνο και να ορθοποδήσουν αργότερα.

Η λίστα δεν περιορίζεται πλέον σε παλαιούς... συνήθεις υπόπτους (π.χ. κατασκευαστικές), αλλά περιλαμβάνει εταιρίες από όλους τους κλάδους.

Τελευταίο «κρούσμα» η γνωστή διαφημιστική Leo Burnett, η οποία υπέβαλε αίτηση στις 8 Ιουλίου, ενώ λίγες ημέρες νωρίτερα τον ίδιο δρόμο είχε ακολουθήσει η εταιρία ένδυσης Λάκης Γαβαλάς Α.Ε.

Τον Ιούνιο αίτηση κατέθεσε η εταιρία λιανικής ηλεκτρονικών ειδών e-shop.gr, ενώ σύντομα αναμένεται η απόφαση του δικαστηρίου για την ένταξη του Alter στο άρθρο 99.


* To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.