Σε ιστορικά υψηλά, στα επίπεδα του 1,37 δισ. ευρώ, διαμορφώθηκαν οι ζημίες για τις εταιρίες του Χ.Α. στο εξάμηνο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Πήγασος ΑΕΠΕΥ.

Όπως αναφέρει η χρηματιστηριακή, οι ζημιογόνες εταιρίες αποτελούν πλέον την πλειονότητα (54%), εξέλιξη πρωτοφανής για τα δεδομένα της αγοράς.

Η χρηματιστηριακή χαρακτηρίζει πλασματική την αύξηση του κύκλου εργασιών κατά 4,6% στα 38,45 δισ., ενώ καταγράφει επίσης μείωση των λειτουργικών κερδών και των περιθωρίων. 

Τα λειτουργικά κέρδη των εισηγμένων μειώθηκαν κατά 15,1% στα 4,7 δισ. ευρώ.

Αναλυτικότερα, με βάση τα στοιχεία της χρηματιστηριακής επί 265 ισολογισμών των εισηγμένων, οι ζημιογόνες εταιρίες είναι 144, 50 εκ των οποίων εμφανίζουν αύξηση ζημιών, 30 καταγράφουν μείωση και 57 επιστρέφουν σε ζημίες.

Από τις 121 κερδοφόρες εταιρίες, οι 24 εμφάνισαν αύξηση κερδών, οι 79 μείωση και οι 18 επέστρεψαν σε κέρδη.

Τις καλύτερες επιδόσεις κερδοφορίας εμφάνισαν οι: Ευρωπαϊκή Πίστη (2.619%), Μαθιός Πυρίμαχα (2.533%), Mermeren (629%), ΟΛΠ (606%), Μέτκα (496%), Fashion Box (480%), Μυτιληναίος (290%), Κυριακίδης (263%), S&B (203%) και Frigoglass (137%).

Το σχόλιο της Πήγασος ΑΕΠΕΥ

Στη ζωή, η απειλή της επιβίωσης επιβάλλει την προσαρμογή της ύπαρξης στη νέα κατάσταση. Σε μια κατάσταση υποθερμίας, για παράδειγμα, ο ανθρώπινος οργανισμός είναι πρόθυμος να μειώσει την αιμάτωση από τα άκρα (χέρια, πόδια) προκειμένου να διαφυλάξει τα βασικά όργανα (εγκέφαλος, καρδιά, πνεύμονες) που εξασφαλίζουν τη ζωτική λειτουργία. Με αυτόν τον τρόπο, θυσιάζοντας κάποια μέλη ο οργανισμός αγοράζει χρόνο στην επιβίωση ελπίζοντας ότι την επόμενη στιγμή οι συνθήκες θα βελτιωθούν.

Στον επιχειρηματικό στίβο η αντιμετώπιση ανάλογων απειλών απεικονίζεται στα βασικά οικονομικά μεγέθη αντανακλώντας τη θέληση των διοικήσεων να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα της συγκυρίας. Όταν εντείνεται ο ανταγωνισμός, τα περιθώρια συρρικνώνονται και η ρευστότητα περιορίζεται επιδοτώντας τη δραστηριότητα της εταιρίας και επιδιώκοντας τη διατήρηση των μεριδίων αγοράς.

Όταν όμως η ρευστότητα απειλείται και δεν υπάρχουν δυνατότητες αναπλήρωσης, τότε οι κινήσεις αποκτούν δραστικότερο χαρακτήρα. Μείωση των αναγκών σε κεφάλαια κίνησης, αύξηση των προβλέψεων, απαξίωση των βραδέως κινούμενων αποθεμάτων, κλείσιμο ζημιογόνων δραστηριοτήτων, μείωση του απασχολούμενου προσωπικού, μείωση των κερδών ή εμφάνιση ζημιών για να περιοριστούν η φορολογητέα ύλη και η ταμειακή εκροή.

Στο πρώτο εξάμηνο της φετινής χρήσης δεν φαίνεται τίποτα άλλο πέρα από την ανάγκη της επιβίωσης ή επιεικέστερα την ανάγκη διατήρησης της ρευστότητας σε ένα επαρκές επίπεδο για τη λειτουργία των εταιριών. Οι ιστορικοί του μέλλοντος που θα ασχοληθούν με την περίοδο την οποία διανύουμε ελάχιστα θα σταθούν στο πόσο μειωμένα ήταν τα νούμερα των κερδών, αλλά στο πώς οι εταιρίες αντέδρασαν σε μια άνευ προηγουμένου επίθεση στη ρευστότητά τους.

Και η επίθεση αυτή έχει μία και μοναδική πηγή: τη δημοσιονομική τρύπα που καλείται να καλύψει το μνημόνιο με τα μέτρα τα οποία ελήφθησαν από το β΄ τρίμηνο. Αιτίες γι' αυτήν την κατάσταση μπορούν να αναζητηθούν σε πολλά επίπεδα και σε διαφορετικούς χώρους: η μείωση του εισοδήματος από την περικοπή μισθών και επιδομάτων στο Δημόσιο, η αύξηση της φορολογίας σε βασικά είδη, η μείωση της ζήτησης ακόμα και σε ανελαστικά προϊόντα, η υποτίμηση των κρατικών ομολόγων, η επιβράδυνση της πιστωτικής επέκτασης σε οριακό πλέον σημείο, η αύξηση του κόστους δανεισμού για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές, η μείωση της κρατικής δαπάνης για έργα υποδομών ή σε κλάδους με μεγάλη εξάρτηση από το Δημόσιο, ο ανταγωνισμός σε κλάδους με οριακά περιθώρια (ακτοπλοΐα, ηλεκτρικές συσκευές, εκδόσεις), η έκτακτη εισφορά, ακόμα και η χρηματιστηριακή κάμψη των τιμών του α΄ εξαμήνου συνέβαλαν στη χειρότερη επίδοση όλων των εποχών, η οποία εκμηδένισε τα κέρδη του α΄ τριμήνου και βύθισε οριστικά τη χρήση σε ζημίες.

Όλοι οι παραπάνω παράγοντες, ωστόσο, έχουν έναν κοινό παρονομαστή που δεν είναι άλλος από την πιστοληπτική αναξιοπιστία της ελληνικής οικονομίας.

Ζημίες δεν είναι η πρώτη φορά που εμφανίζονται στο σύνολο. Φαινόμενα ζημιών και μάλιστα σε επίπεδο άνω του 1 δισ. ευρώ παρατηρήθηκαν στο δ΄ τρίμηνο του 2008 και του 2009. Αυτό που αλλάζει δραματικά σε αυτήν τη δημοσίευση είναι η μαζικότητα των ζημιογόνων εταιριών.

Για πρώτη φορά στην ιστορία των περιοδικών δημοσιεύσεων το πλήθος των εταιριών με αρνητική τελική γραμμή πήρε κεφάλι σε μια σχέση 54/46, επιβεβαιώνοντας μια τάση που από το περυσινό δ΄ τρίμηνο είχε αρχίσει να διαφαίνεται. Και η σημασία αυτής της εξέλιξης έχει πολλαπλά επίπεδα ανάγνωσης για επενδυτές, τραπεζίτες και… εφοριακούς.

Στα απόλυτα νούμερα μπορούν να υποστηριχτούν πολλά «αν»: 

- Αν δεν ήταν οι μεγάλες ζημίες της MIG, της Εμπορικής Τράπεζας, του Ατλάντικ και της Γενικής Τράπεζας το αποτέλεσμα θα ήταν διαφορετικό και πάντως πιο ήπιο από το συντριπτικό 1,4 δισ. ευρώ που εμφανίστηκε στην τελική γραμμή. 

- Αν δεν ήταν η αύξηση των φόρων στα διυλιστήρια και στα πρατήρια ο τζίρος θα ήταν οριακά μειωμένος. 

- Αν αθροιζόταν η έκτακτη εισφορά στα μεγέθη της τελικής γραμμής τα καθαρά κέρδη θα ήταν βελτιωμένα κατά 581 εκατ. ευρώ. 

- Αν οι τράπεζες δεν είχαν τόσο μεγάλη αύξηση στις επισφάλειες (+37%) και διατηρούσαν τους περυσινούς ρυθμούς μη εξυπηρετούμενων δανείων τα μεγέθη τους θα ήταν καλύτερα κατά 900 εκατ. ευρώ.

Εκεί που δεν χωράνε πολλά «αν» είναι στα λειτουργικά αποτελέσματα (EBITDA). Τα λειτουργικά κέρδη είναι μειωμένα 15%, το οποίο ως μέγεθος είναι «πολύ» για μία και μόνο περίοδο. Η πτώση στη λειτουργική κερδοφορία έχει επιταχυνθεί σε σχέση με το α΄ τρίμηνο (-9%) αλλά και η μεταξύ πρώτου και δεύτερου τριμήνου διαφορά (Q2 vs Q1) δείχνει ότι η παραγωγή λειτουργικού αποτελέσματος έχει μειωθεί κατά 19%.

Με σταθερό σχεδόν τον τζίρο, η μείωση των λειτουργικών αποτελεσμάτων αφήνει πολύ εκτεθειμένες τις επιχειρήσεις στις διακυμάνσεις της οικονομίας μειώνοντας αισθητά τις δυνατότητες που έχουν για να αντιμετωπίσουν έκτακτες καταστάσεις ή να γίνουν πιο ανταγωνιστικές.

Κλαδικά ή εταιρικά λειτουργικά περιθώρια κάτω από 5% έχουν κίνδυνο, ειδικά αν αναφέρονται σε εμπόριο (χονδρικό, λιανικό) ή υπηρεσίες.

Το δεύτερο τρίμηνο πλέον κατέχει την καλύτερη και τη χειρότερη επίδοση όλων των εποχών. Από τα 3,2 δισ. ευρώ το 2007 οι εισηγμένες εταιρίες έφτασαν στο 1,8 δισ. ευρώ ζημίες το 2010, ενώ σε επίπεδο εξαμήνου η εξέλιξη είναι ακόμα πιο ενδεικτική, αφού πέρυσι η επίδοση κερδών ήταν οριακά πάνω από τα 3 δισ. ευρώ και πρόπερσι σχεδόν 6 δισ. ευρώ. Σε ό,τι αφορά τα περιθώρια κερδοφορίας, ο «θόρυβος» και η μεγάλη αρνητική μεταβλητότητα των αποτελεσμάτων της MIG οδήγησαν σε υποχώρηση του καθαρού περιθωρίου στο -7,5%.

Η προσαρμοσμένη τιμή κινείται κοντά στο 1,4%, το οποίο εξακολουθεί να είναι σημαντικά μειωμένο έναντι του 4,7% που παρατηρείται στο περυσινό εξάμηνο. Στο εξάμηνο ενσωματώθηκε πλήρως η εποχικότητα της ζήτηση της πασχαλινής περιόδου, εξομαλύνοντας κάποιες αρχικές θετικές διακυμάνσεις που παρατηρήθηκαν στο α΄ τρίμηνο.

Επίσης, σημαντικό μέρος της ζήτησης σε ηλεκτρικές συσκευές (αποκωδικοποιητές, τηλεοράσεις) αλλά και της κίνησης των εσόδων του ΟΠΑΠ και των άλλων παρόχων τυχερών παιχνιδιών αποδίδεται στη διεξαγωγή του Παγκοσμίου Κυπέλλου.

Τέλος, από τις σχετικά «φτωχές» -και λίγες σε πλήθος από άλλες περιόδους- εκτιμήσεις των αναλυτών η επιτυχία πρόβλεψης των μεγεθών του εξαμήνου ήταν σχεδόν άριστη σε κύκλο εργασιών και λειτουργικά κέρδη (~ +1 έως -1%), ενώ σε ό,τι αφορά την κερδοφορία οι θετικές εκπλήξεις ήταν περισσότερες λόγω των πολύ χαμηλότερων εκτιμήσεων στον τραπεζικό κλάδο όπου ούτως ή άλλως τα μεγέθη κινήθηκαν σε πολύ χαμηλά επίπεδα.

Οι πρωταγωνιστές

Σε επιμέρους εταιρίες ξεχωρίζουμε ως ανθεκτικότερες και με αυξημένα κέρδη τις Μυτιληναίος, Μέτκα, Frigoglass, S&B, Coca Cola, ΔΕΗ, Τιτάνας, ΟΛΠ, Τράπεζα Κύπρου και Καρέλιας.

Οι εταιρίες αυτές διατήρησαν τη διάκριση που είχαν στο α΄ τρίμηνο και φαίνεται ότι θα κλείσουν τη χρήση αισθητά διαφοροποιημένες από το σύνολο της υπόλοιπης αγοράς.

Θα επιμείνουμε για μία ακόμα φορά στην αναφορά μας στην Καρέλιας, καθώς είναι τουλάχιστον εντυπωσιακή η εικόνα των κερδών (13,1 εκατ. ευρώ, +66%) και του κύκλου εργασιών κατά 12% σε ένα άκρως εχθρικό φορολογικό και νομοθετικό περιβάλλον. Ειδικά στο β΄ τρίμηνο η αύξηση της κερδοφορίας είναι υπερδιπλάσια σε σχέση με πέρυσι (+134%), όπως και των λειτουργικών κερδών (+78%).

Σε μικρότερου μεγέθους εταιρίες καλά μεγέθη εμφάνισαν οι Μαθιός, Mermeren, Καράτζης, Inform Λύκος, Καραμολέγκος, Eurodrip, Κυλινδρόμυλοι Λούλη, Entersoft, Κυριακίδης, Πλαστικά Θράκης και MLS Πληροφορική.

Στα κυριότερα turn around stories, από τις 18 περιπτώσεις που γύρισαν θετικές επισημαίνουμε τις Βιοχάλκο, ΕΛΒΑΛ, Ξυλεμπορία (Interwood), ΄Ελαστρον, Cyclon, Rilken, Βογιατζόγλου, Ευρωπαϊκή Πίστη και Nexans.

Στον αντίποδα βρέθηκαν πολλές εταιρίες -πέρα από όσες έχουν επισημανθεί κλαδικά- που εμφάνισαν έντονα αρνητικό αποτέλεσμα με κυριότερες τις Εμπορική Τράπεζα, MIG, Nutriart, Intracom, Αττικάτ, Πετζετάκις, Έδραση, Δεσμός, όλος ο κλάδος μεταφορών, όλος ο κλάδος των τηλεπικοινωνιών, σχεδόν όλος ο κλάδος των εκδόσεων και των ΜΜΕ, σχεδόν όλος ο κλάδος του real estate, που για τα δεδομένα της χρήσης είναι μάλλον απίθανο να επιτύχουν κάποια θεαματική ανατροπή εντός του τρέχοντος οικονομικού έτους.